Αλέξανδρος Κασιμάτης

Η κυβέρνηση σήμερα πρόκειται να ανακοινώσει νέα μέτρα και πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσει την ακρίβεια.

Έχουν προηγηθεί τα χρωματιστά τιμολόγια ενέργειας που φαίνεται πως τονώνουν τον ανταγωνισμό, διάφορα πρόστιμα σε πολυεθνικές και εμπορικές αλυσίδες, ενώ τώρα περιμένουμε και μέτρα για τα βρεφικά γάλατα τα οποία στη χώρα μας πωλούνται σε τριπλάσιες τιμές σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ελληνική οικονομία και ειδικά οι επιχειρήσεις πριν από την κρίση, στη διάρκειά της, αλλά κυρίως τα τελευταία χρόνια, είναι σε μια παρατεταμένη φάση μεγάλης συγκέντρωσης. Στα super market, στις μεταφορές, στην τηλεφωνία, στην ιδιωτική υγεία, στην εμπορία ΙΧ, αλλά και σε πολλούς άλλους κλάδους, οι εταιρίες συγχωνεύονται με τις πιο υγιείς και δυναμικές να απορροφούν τα επιχειρηματικά σχήματα που γονάτισε η κρίση, βρέθηκαν υπερδανεισμένα κ.λπ.

Το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας δεν επιτρέπει την ύπαρξη παρά δύο έως τεσσάρων μεγάλων εταιριών ανά κλάδο. Μια ολιγοπωλιακή διάρθρωση που μπορεί εύκολα να αποκτήσει χαρακτηριστικά ή και μορφή μονοπωλίου ιδιαίτερα στις πολυεθνικές, αλλά ασφαλώς όχι μόνον σε αυτές. Σε κρίσιμους κλάδους, από τηλεπικοινωνίες και ενέργεια μέχρι λιανικές πωλήσεις, υπάρχουν επιχειρηματικοί οργανισμοί που ελέγχουν τη μισή αγορά και στις περισσότερες περιπτώσεις οι δραστηριότητές τους περιορίζονται αποκλειστικά εντός συνόρων. Η θεωρία του παρελθόντος για εταιρίες που θα είχαν ρόλο εθνικών πρωταθλητών έχει εγκαταλειφθεί προ πολλού και πλέον οι ελληνικές εταιρίες που τολμούν στο εξωτερικό είναι ελάχιστες.

Η ελληνική οικονομία μεγεθύνεται, αλλά ταυτόχρονα ο αριθμός των παικτών συρρικνώνεται. Αν δεν εξασφαλίζονται πραγματικές και επαρκείς συνθήκες ανταγωνισμού, τότε η ολιγοπωλιακή διάρθρωση καθιστά εύκολο να διαμορφώνονται κοινές πρακτικές σε θέματα τιμών, όρων διάθεσης προϊόντων, προωθητικών ενεργειών κ.λπ. Ταυτόχρονα, η ύπαρξη λίγων μεγάλων επιχειρηματικών μονάδων ανά κλάδο περιορίζει τη δυναμικότητα της ελληνικής αγοράς. Για παράδειγμα, στον κατασκευαστικό κλάδο, που δρομολογούνται μεγάλα έργα, οι εγγυητικές επιστολές δεν επαρκούν, αλλά τα τελευταία χρόνια έκλεισαν περίπου 15 τράπεζες. Παράλληλα, η συγκέντρωση που συντελείται στις ελληνικές εταιρίες περιορίζει και τις εργασιακές ευκαιρίες των νέων ανθρώπων, καθώς οι θέσεις που μπορεί να κριθεί και να εξελιχθεί ένα νέο στέλεχος γίνονται λιγότερες, αν δεν χάνονται σε ένα δαιδαλώδες οργανόγραμμα.