Παν. Μπουσμπουρέλης

Υπάρχει πάντα η επόμενη μέρα.

Και αυτή όπως διαφαίνεται θα κριθεί από τα εξής:

Πώς θα εξελιχθεί η νέα σχέση Ευρώπης με την Βρετανία. Οι Βρετανοί είναι βασικοί φορείς και εκφραστές των απελευθερωμένων οικονομιών και αγορών και λογικά θα ενδιαφερθούν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις εκείνες που θα υποστηρίξουν τελικά την ανάπτυξη. Η υποτίμηση της στερλίνας θα τους ωφελήσει από εξαγωγικής πλευράς, απειλείται όμως ο ρόλος του Λονδίνου σαν χρηματοοικονομικό κέντρο. Τους ενδιαφέρει άμεσα η υποστήριξη του χρηματοοικονομικού τους συστήματος σε διεθνές επίπεδο.

Το ερώτημα είναι τι θα χάσει η Ευρώπη όταν η Βρετανία χρηματοδοτεί το 9% του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού μέχρι τώρα. Η ανάπτυξη στην Βρετανία θα επηρεαστεί σαφώς αρνητικά, σύμφωνα με την Pictet από την άλλη πλευρά οι επιπτώσεις στην Ευρώπη δεν θα είναι μεγάλες.

Από πολιτικής πλευράς είναι προφανές ότι για πρώτη φορά ακούστηκε ένα τόσο ηχηρό «όχι» στην ευρωπαϊκή ενοποίηση από μια χώρα μεγάλη και ισχυρή.Το τι θα γίνει από εδώ και στο εξής οι Βρυξέλλες αλλά και η Φραγκφούρτη θα πρέπει να το δουν με περισσότερο ολοκληρωμένη ανάλυση.

Εκλογικές αναμετρήσεις που υπάρχουν μπροστά τους επόμενους 15 μήνες θα προσδιορίσουν πώς θα εξελιχθεί η νέα πραγματικότητα. Αν δεν επιτύχουν, θα αρχίσει να υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης συνολικά στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, τόσο από κοινωνίες, όσο και από αγορές.

Το μήνυμα είναι ότι οι κοινωνίες εκφράζουν την αντίδρασή τους προς πολιτικές οι οποίες εκπορεύονται από τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, καθώς δεν αποτιμούν ότι τους εξασφαλίζουν αυτά που προσδοκούν. Το βασικό πρόβλημα έχει να κάνει με το ότι οι σχεδιασμοί που έγιναν στην αρχιτεκτονική της ενωμένης Ευρώπης οδήγησαν σε ανισορροπίες που τελικά τώρα αρχίζουν να αποκτούν όλο και μεγαλύτερη διάσταση.

Ξεκινά μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδος στην οποία θα κριθεί το κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωζώνη θα απαντήσουν και θα διασφαλίσουν την προοπτική ή θα αφήσουν τελικά έδαφος στους φορείς αμφισβήτησης για να ενισχύσουν και τελικά να ενεργοποιήσουν τις αποσχιστικές τάσεις.

Το αποτέλεσμα αυτό είναι σαφέστατα μια ήττα σε πολιτικές που επικράτησαν μέχρι τώρα, σε μεγάλο βαθμό στην οικονομία. Και εδώ θα περιμένει κανείς να δει από τη γερμανική πλευρά πώς θα αντιδράσει.