Παναγιώτης Ε. Πετράκης

Το 2019 είναι ένα εκλογικό έτος κι αυτό μας έκανε εδώ και πολύ καιρό να είμαστε σκεπτικοί για το τι επρόκειτο να συμβεί. Φοβόμασταν μια αποδιάρθρωση των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, τωρινών και μελλοντικών, δεδομένου ότι όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος έχει συμφωνήσει, με σχετικές διαφοροποιήσεις, στον τύπο και το μέγεθος των δημοσιονομικών παροχών της προεκλογικής περιόδου.

Τα τέσσερα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να διακριθούν σε δύο περιόδους.

Η «αδύναμη κουλτούρα πληρωμών» είναι μια δηλητηριώδης φράση που αναφέρεται στην ελληνική οικονομία και είναι διάσπαρτη στην Πρώτη Μεταπρογραμματική Εκθεση του IMF για την ελληνική οικονομία. Το ΔΝΤ δεν μας έχει συνηθίσει να επικαλείται συμπεριφορικές έννοιες στις αξιολογήσεις του.

Οταν διαβάσαμε την πρώτη έκθεση της Ενισχυμένης Επίβλεψης της Ε.Ε. τον προηγούμενο Νοέμβριο για την ελληνική οικονομία καταλάβαμε κάτι ακόμα από τα μυστήρια των Βρυξελλών. Προέβαλαν την πολύ ορθή σχέση μεταξύ περιορισμού της φτώχειας και του κατώτατου μισθού. 

Η μεταβλητότητα σχεδόν όλων των αντιπροσωπευτικών δεικτών στις κεφαλαιαγορές έχει αυξηθεί εξαιρετικά τους τελευταίους μήνες δείχνοντας αυξημένα επίπεδα κινδύνου.

Οδεύουμε στην τελική ευθεία για τις ευρωεκλογές και το πολιτικό κλίμα στην Ευρώπη είναι γεμάτο ένταση.

Οι πολιτικές που ασκούνται σε μια οικονομία έχουν πάντοτε κόστος και όφελος, με διαφοροποιημένη κατανομή μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων, των πληθυσμιακών ομάδων, των εταιρικών συμφερόντων κ.τ.λ. Συνήθως δε είναι εξαιρετικά δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν τα μεγέθη αυτά.

Εδώ και περίπου δύο χρόνια, από τότε δηλαδή που η προβλεψιμότητα επέστρεψε, είναι γνωστή η πορεία την οποία θα έχει η εξέλιξη της ελληνικής ανάπτυξης το 2018 και το 2019.

Ολοι αναρωτιούνται σχετικά με το ποια θα ήταν η πιο σωστή οικονομική πολιτική στη λήξη του τρίτου μνημονίου: η προληπτική γραμμή πίστωσης που πρότειναν η Τράπεζα της Ελλάδος και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή η καθαρή έξοδος που επέλεξε η ελληνική κυβέρνηση; 

Ο πρόεδρος Τραμπ ανήγγειλε τη Δευτέρα 17/9 ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν δασμούς σε εισαγωγές 200 δισ. ευρώ από την Κίνα. Στις 24/9 θα επιβληθούν 10% και την 1/1/2019 οι δασμοί θα αυξηθούν στο 25%. 

Στο προηγούμενο σημείωμά μας είχαμε περιγράψει τις δύο βασικές κινητήριες δυνάμεις που διέπουν την κοινωνική και πολιτική συμπεριφορά των Ελλήνων. Η πρώτη σχετίζεται με τη βασική ανάγκη των πολιτών να βελτιώσουν την οικονομική τους θέση. Πρόκειται για τη βελτίωση των απόλυτων επιπέδων διαβίωσής τους (αποταμίευση ως εγγύηση του μέλλοντος - κατανάλωση ως βελτίωση του παρόντος) είτε βρίσκονται κάτω από τα όρια της φτώχειας (ανάγκη επιβίωσης) είτε βρίσκονται πάνω από αυτή (ανάγκη βελτίωσης - δημιουργικότητας - αυτοπραγμάτωσης).