Κλειστά σήμερα και αύριο τα φαρμακεία

Οικονομική ασφυξία απειλεί τα ελληνικά φαρμακεία. Στα τεφτέρια που έχουν περίοπτη θέση πάνω στον πάγκο των συνοικιακών φαρμακείων τα ονόματα και οι οφειλές των άλλοτε καλών και συνεπών πελατών αυξάνονται συνεχώς.

Σήμερα Δευτέρα και αύριο Τρίτη ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) προχωρά
σε 48ωρη προειδοποιητική πανελλαδική απεργία αντιδρώντας στις αφόρητες, όπως αναφέρει, πιέσεις της Τρόικας και «όλων όσοι θέλουν να διαλύσουν τα φαρμακεία». Ειδικότερα, οι φαρμακοποιοί αντιδρούν στην επιμονή των εκπροσώπων της Τρόικας που αφορούν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ιδιωτικών φαρμακείων και στα πληθυσμιακά κριτήρια για την ίδρυση αυτών,  στην απελευθέρωση των Μη Υποχρεωτικώς Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ) και στην επέκταση του ωραρίου λειτουργίας. Επίσης, ο ΠΦΣ αντιδρά στα σχέδια για αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των ιδιωτικών φαρμακείων, αναφερόμενος στα σχέδια, όπως τονίζει, για εξαγορά φαρμακείων από κεφαλαιούχους μη φαρμακοποιούς και την δημιουργία αλυσίδων.

Οι φαρμακοποιοί, επιστήμονες απέναντι στους πολίτες, έμποροι απέναντι στην πολιτεία, ψάχνουν τη χρυσή τομή. Οι οφειλές στην Εφορία, στα ασφαλιστικά ταμεία και τους προμηθευτές τους αυξάνουν και πληθύνονται. Ο φόβος σφραγίσματος των επιταγών μόνιμος. Το ίδιο και η καθυστέρηση της εξόφλησης από το κράτος - ο ΕΟΠΥΥ τους χρωστά τις συνταγές που εκτέλεσαν από τον περασμένο Οκτώβριο. Ενας κλάδος, μέχρι πρότινος υγιής, βρίσκεται σε μείζονα  κίνδυνο. Τέσσερις φαρμακοποιοί περιγράφουν στο protothema.gr τη δύσκολη κατάσταση που βιώνουν στην Ελλάδα της κρίσης.

Γιάννης Δαγρές, αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αθήνας (ΦΣΑ)

«Εχουμε χάσει πάνω από το 65% των εσόδων μας την τελευταία τριετία και έχουμε φορολογηθεί σκληρά όπως οι περισσότεροι Ελληνες»

Φέτος ο κ. Γιάννης Δαγρές συμπληρώνει μία δεκαετία ως φαρμακοποιός. Οταν άνοιξε το φαρμακείο του στα Εξάρχεια, το 2004, ο κλάδος βρισκόταν στο απόγειό του - κι αυτό ήταν το αντίκρισμα για τα 6 χρόνια αναμονής μέχρι να προκύψει θέση για νέο φαρμακείο στην Αθήνα. «Προσδοκούσα σταθερό εισόδημα και ήθελα να συμβάλω στην εξέλιξη και στον εκσυγχρονισμό του επαγγέλματος που είχα σπουδάσει», λέει ο κ. Δαγρές στο protothema.gr. Σήμερα συνεχίζει να κυνηγά τους στόχους του σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο -συνδικαλιστής του ΦΣΑ γαρ-, αλλά επιπλέον καταγράφει τις ανατροπές και τα χτυπήματα που δέχεται, καθώς η έλευση της τρόικας άλλαξε πολλά δεδομένα για τον κλάδο.

Το μόνο που παραμένει ίδιο πριν και μετά την κρίση, αλλά δεν το εκλαμβάνει ως θετικό, αφορά «τη σχέση εξάρτησης, μίσους και πάθους των φαρμακοποιών με το κράτος και τις παρανοϊκές δημόσιες υπηρεσίες του».

Το οικονομικό τούνελ στο οποίο μπήκε η Ελλάδα πριν από τέσσερα χρόνια έπληξε σημαντικά τον κλάδο, σύμφωνα με τον κ. Δαγρέ. «Τα φαρμακεία έχασαν πάνω από το 65% των εσόδων τους, τη στιγμή που οι φαρμακευτικές έχασαν κάτω από το 50%. Οι μειώσεις των ποσοστών κέρδους και τα χαράτσια που μας επιβλήθηκαν, σε συνδυασμό με τις μειώσεις τιμών στα φάρμακα που μας έβρισκαν όλους με αποθηκευμένα χιλιάδες ευρώ σε φάρμακα που αυτομάτως έχαναν τεράστιο ποσοστό της αξίας τους, ήταν επιπόλαιες πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονταν υπό την πίεση της συρρίκνωσης της υψηλής φαρμακευτικής δαπάνης». Χτυπημένοι από την κρίση μπαίνουν πια και οι πολίτες στο φαρμακείο: η κίνηση αυξάνεται συνεχώς, το ίδιο όμως και τα τεφτέρια. «Ο κόσμος έχει καταλάβει πόσο τον συμφέρει να εξυπηρετείται από φαρμακεία της γειτονιάς. Αυτό έχει κρατήσει όρθιο τον κλάδο», συμπληρώνει.

Ο κ. Δαγρές μιλώντας ως εκπρόσωπος του ΦΣΑ έχει αναφερθεί επανειλημμένως στη «χίμαιρα της απελευθέρωσης» των ΜΗΣΥΦΑ: «Η αγορά ΜΥΣΥΦΑ χωρίς επίβλεψη ειδικού είναι άγονη και όχι υγιής ανάπτυξη», λέει κατηγορηματικά, προσθέτοντας ότι «τώρα είναι προφανή και τα συμφέροντα, είτε εγχώρια είτε πολυεθνικά, με παρασκηνιακή τεράστια ισχύ και προνομιακή σχέση με κύκλους της τρόικας και της κυβέρνησης, που πιέζουν να βγουν τα ΜΗΣΥΦΑ από τα φαρμακεία». Κατά τον κ. Δαγρέ, η αποκατάσταση των στρεβλώσεων σε οικονομικά ή άλλα ζητήματα του κλάδου είναι μονόδρομος. Και σ’ αυτή την όχι τόσο εύκολη
πορεία, θεωρεί ότι οι φαρμακοποιοί έχουν τον πιο δυνατό σύμμαχο, τον κόσμο.


Μαίρη Τζαμτζή, φαρμακοποιός

«Το τεφτέρι για τους πελάτες που πληρώνουν με δόσεις το έχουμε δίπλα στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση»

Ολοκληρώνοντας τις σπουδές της το 2006, η κυρία Μαίρη Τζαμτζή θεωρήθηκε τυχερή: απέκτησε αμέσως την άδεια για φαρμακείο από συνάδελφό της που συνταξιοδοτήθηκε. Βάσει των πληθυσμιακών και χωροταξικών κριτηρίων άνοιξε το δικό της φαρμακείο στη Μεταμόρφωση. Επτά χρόνια αργότερα η κυρία Τζαμτζή δηλώνει περήφανη διότι πέτυχε αυτό που ήθελε, δηλαδή να είναι η φαρμακοποιός της γειτονιάς, και μάλιστα ούσα άγνωστη μεταξύ αγνώστων στη συγκεκριμένη περιοχή.

Βεβαίως, όπως παραδέχεται, η απόσταση μεταξύ επιστήμης και εμπορίας τελικά δεν είναι μεγάλη, διότι «όσο κι αν θέλεις να είσαι επιστήμονας, η Πολιτεία πάντα θα σε αντιμετωπίζει σαν έμπορο». Η ίδια γνωρίζει τον… ιατρικό φάκελο των πελατών, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει μάθει πολύ καλά, ακουσίως, και τα οικονομικά τους. «Οι περισσότεροι μου ζητούν να τους κάνω ευκολίες για να πάρουν τα φάρμακά τους. Οι συνταξιούχοι και οι χρονίως πάσχοντες ζητούν να πληρώσουν με δόσεις ακόμη και τη συμμετοχή τους στα φάρμακα ύψους 15-20 ευρώ. Το τεφτέρι με τα οφειλόμενα είναι αναγκαίο εργαλείο πλέον όσο και τα προγράμματα πληροφορικής που πρέπει να ανανεώνουμε κάθε τόσο για να συμβαδίζουμε με τις αλλαγές της ΗΔΙΚΑ», επισημαίνει.

Αυτό που εισπράττει πολύ έντονα η νεαρή φαρμακοποιός, εκτός από τις συνεχείς ανατροπές στις φορολογικές υποχρεώσεις της, είναι η αγάπη του κόσμου: «Ο κόσμος έχει εμπιστοσύνη στον φαρμακοποιό κι αυτό προσωπικά μου δημιουργεί μεγαλύτερη ευθύνη. Δεν μπορώ να αφήσω ακάλυπτο τον ασθενή, κι ενδεχομένως σε αυτό ποντάρουν όσοι λαμβάνουν άδικες και σκληρές αποφάσεις για τον κλάδο». Είναι ενδεικτικό αυτό που της είπαν οι γονείς της εν μέσω της κορύφωσης των αλλαγών στον ΕΟΠΥΥ που οι ασθενείς δεν έβρισκαν γιατρό για συνταγογράφηση και την παρακαλούσαν να τους διαθέσει τα φάρμακά τους και να φέρουν σε μεταγενέστερο χρόνο τη συνταγή και τα χρήματα: «εσύ, κόρη μου, έχεις αντικαταστήσεις το σύστημα δημόσιας υγείας, πληρώνεις τα φάρμακα των ασθενών από την τσέπη σου!».

Ερωτηθείσα για τα ΜΗΣΥΦΑ παραθέτει πρόσφατο περιστατικό πελάτη της που «χρησιμοποίησε μόνος του αντιφλεγμονώδη κρέμα και είχε επεισόδιο ιλίγγου διότι δεν γνώριζε ότι υπήρχε αντένδειξη με το φάρμακό του για την υπέρταση» και υπενθυμίζει στον υπουργό Ανάπτυξης ότι «δεν παίζουμε με τα φάρμακα»…


Κωνσταντία Κεφαλά, φαρμακοποιός

«Είναι δυνατόν να βλέπουμε το εισόδημά μας να συρρικνώνεται και να μην συμφωνούμε στο διευρυμένο ωράριο;»

Η κυρία Κωνσταντία Κεφαλά μετρά 30 χρόνια πίσω από τον πάγκο του φαρμακείου της στην Καρδίτσα. «Όταν ξεκίνησα» θυμάται «τα φαρμακεία άνοιγαν και Σάββατο, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για τον τζίρο μας, και το καταλάβαμε φυσικά μόλις καθιερώθηκε η 5νθήμερη λειτουργία των φαρμακείων». Η ίδια εκτιμά ότι αυτή η απόφαση κόστισε ιδιαίτερα στον κλάδο καθώς «εμπόδισε την ανάπτυξη μεγάλων μονάδων, την ουσιαστική εξέλιξη του επαγγέλματος, τον εκσυγχρονισμό μας».

Αναφέρει ενδεικτικά την έλλειψη μηχανοργάνωσης στα φαρμακεία για πολλά χρόνια, παρότι ήταν πάγια εξαγγελία των κυβερνήσεων. «Αυτό που υποψιαζόμουν ή φοβόμουν όμως τότε, νεαρή φαρμακοποιός, μάλλον έχει αποδειχτεί σήμερα: η απουσία μηχανοργάνωσης ήταν προϋπόθεση ώστε να υπάρχουν κλέφτες, απατεώνες στον κλάδο.

Ήταν πολύ βολική αυτή η κατάσταση της ασυδοσίας» λέει. Πάντως, η ίδια θεωρεί ότι παρά τα βήματα που έγιναν, ο κλάδος βρίσκεται αντιμέτωπος με το… παρελθόν του -«το ωράριο, τα προϊόντα που διαθέτουμε, η γραφειοκρατία, η ασυνέπεια στις πληρωμές μας» αναφέρει ενδεικτικά- και με το… μέλλον του, «για την ακρίβεια, το ότι δεν έχουμε όραμα για την επόμενη ημέρα του φαρμακείου. Είμαστε επιστήμονες, αλλά πουλάμε ένα ειδικό προϊόν, πρέπει να είναι σαφή τα όρια και ο στόχος μας. Το ότι η πλειοψηφία των φαρμακοποιών είναι εκτός πραγματικότητας αποκαλύφθηκε με την κρίση: είναι δυνατόν να βλέπουμε το εισόδημα μας να συρρικνώνεται και να μην συμφωνούμε να διευρυνθεί το ωράριο;». Η επιλογή της κυρίας Κεφαλά να ανοίγει το φαρμακείο της, απόγευμα Δευτέρας και Τετάρτης και Σάββατο, σύμφωνα με τον νόμο Λοβέρδου, την έφερε αντιμέτωπη με τον Σύλλογο. «Το διευρυμένο ωράριο το πολέμησαν πολύ οι Σύλλογοι. Επιβάλλεται να αλλάξει το ισχύον καθεστώς στο οποίο έχουν λόγο οι δήμαρχοι και οι σύλλογοι αλλά όχι ο φαρμακοποιός» λέει και ζητεί από τον υπουργό Υγείας να ξαναδεί άμεσα το ζήτημα. Σταθερή αξία όλες αυτές τις δεκαετίες παραμένει η σχέση της με τους πελάτες, αν και όπως παρατηρεί «σήμερα έρχονται σχεδόν τρομαγμένοι, γιατί δεν ξέρουν να μπορούν να πληρώσουν. Το κράτος με τις αλχημείες που κάνει τους επιβαρύνει συνεχώς, παρότι μειώνει τις τιμές των φαρμάκων».


Μάγδα Χριστοφίλου, φαρμακοποιός, τομεάρχης φαρμακοποιών Κηφισιάς

«Μπορεί τα ασφαλιστικά ταμεία να άλλαξαν όνομα, κι αντί ΙΚΑ να λέμε ΕΟΠΥΥ, αλλά η συσσώρευση των οφειλών έμεινε ίδια κι απαράλλαχτη»

Η κυρία Μάγδα Χριστοφίλου άνοιξε το δικό της φαρμακείο τον Οκτώβριο του 2006 στη Νέα Κηφισιά. Παρότι υπέστη τη βάσανο της αναμονής για το άνοιγμα θέσης, ''ψηφίζει'' τα πληθυσμιακά και χωροταξικά όρια που βάζει ο νόμος για την αδειοδότηση φαρμακειών: «βασικός σκοπός της ίδρυσης ενός νέου φαρμακείου πρέπει να είναι η κάλυψη των αναγκών κάθε περιοχής, και σε αυτό δεν μπορεί να τίθεται θέμα ανταγωνισμού, με το φάρμακο να είναι διατιμημένο». Προσπερνώντας τον σκόπελο των κριτηρίων, βρέθηκε απέναντι σε οικονομικής φύσεως δυσκολίες. «Ήταν μεγάλη η δαπάνη που απαιτούνταν» λέει η κυρία Χριστοφίλου. Τα οικονομικά θέματα συνεχίζουν όμως να την απασχολούν αφού «η καθυστέρηση των πληρωμών από το Δημόσιο δεν έχει αλλάξει, αυτό που άλλαξε ήταν το όνομα του οφειλέτη, που τότε λεγόταν ΙΚΑ ή ΟΓΑ και τώρα ΕΟΠΥΥ. Μπορεί όμως κάποιος από τους αρμόδιους να αναλογιστεί το άγχος κάθε νέου επιστήμονα - επαγγελματία , που ενώ ακόμη προσπαθεί να αποσβέσει την επένδυσή του, αδυνατεί να προγραμματίσει τις δικές του πληρωμές;». Εκτός από το τέρας του ελληνικού δημοσίου, οι Έλληνες φαρμακοποιοί βιώνουν την τελευταία τετραετία και τον.. τρόμο της τρόικας. «Η απελευθέρωση του ωραρίου θα οδηγήσει σε αφανισμό των συνοικιακών φαρμακείωνς» εκτιμά και αντιπροτείνει ένα ευέλικτο ωράριο, καθορισμένο από τον οικείο σύλλογο.

Σε ό,τι αφορά το ποσοστό κέρδους, η κυρία Χριστοφίλου θεωρεί πως είναι παρεξηγημένο
ζήτημα, καθώς «το μικτό κέρδος είναι 32,5 % αλλά καθαρό δεν είναι παρά 10%».

Πάντως η ίδια διεκδίκησε το δικαίωμα να διαθέτει κατ’ αποκλειστικότητα δερμοκαλλυντικά στρεφόμενη κατά σούπερ μάρκετ που επίσης τα διέθετε και πιστώνεται μια σημαντική νίκη στον πόλεμο μεταξύ φαρμακοποιών και σούπερ μάρκετ για τα καλλυντικά.

Αναφερόμενη στα ΜΗΣΥΦΑ είναι κατηγορηματική: «είναι φάρμακα με σοβαρές αντενδείξεις και αλληλεπιδράσεις». Εισπράττει μεγάλη εμπιστοσύνη από τον κόσμο: «μας ρωτούν για τα φάρμακά τους αλλά και για προβλήματά μας. Κατανοούν τις δυσκολίες του κλάδου. Ακόμη και για τα γενόσημα, τη δική μας γνώμη μετρούσαν. Πάνω σε αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης μπορεί να χτιστεί η επόμενη ημέρα για όλους και για τη χώρα. Όπως το ίδιο μερίδιο ευθύνης φέρει ένας ιατρός που υπερσυνταγογραφεί, ένας φαρμακοποιός που δέχεται κατευθυνόμενη συνταγογράφηση και ένας ασθενής που δίνει προς ανεξέλεγκτη χρήση το βιβλιάριό του, έτσι η ίδια ευθύνη τους αναλογεί και για τις καθαρές αποφάσεις που λαμβάνουν».