Ευρωπαϊκή Τραπεζική Ένωση: Τέλος στην εποχή των bail-outs

Σκληρές διαπραγματεύσεις και έντονο παρασκήνιο χαρακτηρίζουν την ιστορική συμφωνία για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης των τραπεζών που επετεύχθη ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ε.Ε, καθώς παρόλο που η γερμανική πλευρά αντιστεκόταν σε ορισμένα επιμέρους ζητήματα σθεναρά, αναγκάστηκε να προβεί σε ορισμένες υποχωρήσεις, κατοχυρώνοντας πάντως τις βασικές θέσεις του Βερολίνου, κυρίως στο να μην πληρώσουν οι φορολογούμενοι την πτώχευση ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.
 
Η συμφωνία που, όπως τη χαρακτήρισε ο Επίτροπος εσωτερικής αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ, «θα βάλει τέλος στην εποχή των μαζικών bail-outs» αποτελώντας το επόμενο στάδιο για την Τραπεζική Ένωση και το σημαντικότερο βήμα μετά τη κυκλοφορία του ευρώ, οριστικοποιήθηκε περίπου στις έξι το πρωί (ώρα Βρυξελλών) έπειτα από έναν μαραθώνιο διαβουλεύσεων όταν και η Γερμανία υποχώρησε κατά τι από τις αρχικές της θέσεις, κυρίως στη διάρκεια αμοιβαιοποίησης των πόρων του Ταμείου Εξυγίανσης.  
 
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας είναι τα εξής:
  
- Το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης θα συγκεντρώσει κεφάλαια 55 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα χρήματα θα προέλθουν από συνεισφορές των ευρωπαϊκών τραπεζών, ανάλογα με το μέγεθος μίας εκάστης
 
- Το Ταμείο θα συγκεντρώσει το 40% των κεφαλαίων κατά το πρώτο έτος και μέσα σε οχτώ χρόνια (αντί για δέκα χρόνια που προέβλεπε η συμφωνία του Δεκεμβρίου) το ταμείο θα αποκτήσει αμοιβαίο χαρακτήρα, μετατρέποντας το σε έναν «ευρωπαϊκό κουμπαρά».  
 

- Το Ταμείο θα μπορεί να δανείζεται από τις αγορές αν χρειαστεί επιπλέον κεφάλαια, αλλά χωρίς κρατικές εγγυήσεις, θέση την οποία υποστήριξε σθεναρά το Βερολίνο, ενώ παρά την αντίθετη θέση του Μάρτιν Σουλτς, δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
 
- Οι υπουργοί Οικονομικών θα έχουν υπό προϋποθέσεις το δικαίωμα να απορρίψουν μια απόφαση για την εξυγίανση ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.
 
- Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έχει την κύρια ευθύνη στην απόφαση για το πότε υφίσταται κίνδυνος κατάρρευσης ενός χρηματοπιστωτικού ιδρύματος.
 
- Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από ένα Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (Συμβούλιο) και θα περιλαμβάνει τα μόνιμα μέλη καθώς και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Συμβούλιο της Ε.Ε (ecofin), την ΕΚΤ και τις εθνικές αρχές εξυγίανσης.
 
- Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης θα καλύπτει όλες τις τράπεζες (128 συστημικές και άλλες 125 με διασυνοριακή δραστηριότητα) που βρίσκονται στη δικαιοδοσία ελέγχου από τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας.
 
- Ο Ενιαίος Μηχανισμός Εξυγίανσης που αποτελείται από τον Μηχανισμό Τραπεζικών εκκαθαρίσεων και το Ενιαίο Ταμείο εξυγίανσης θα λειτουργεί βάσει της Οδηγίας για την Ανάκαμψη και την Εξυγίανση των Τραπεζών καθώς και από Διακυβερνητική Διάσκεψη σχετικά με ορισμένα σημεία του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης. Ο συμβιβασμός προήλθε έπειτα από τις έντονες αντιδράσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη γερμανική θέση για την ανάγκη της Διακυβερνητικής Διάσκεψης. Οι διαφωνίες ανάμεσα στις δύο πλευρές εντοπίζονταν στο γεγονός πως εφόσον οι αποφάσεις λαμβάνονται από Διακυβερνητική Διάσκεψη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα έχει θεσμικό ρόλο στο πλαίσιο των αποφάσεων που θα λαμβάνονται με το Συμβούλιο. Ο συμβιβασμός αυτός ήταν απαραίτητος καθώς χώρες όπως η Γερμανία αντιμετωπίζουν συνταγματικά προβλήματα με την αμοιβαιοποίηση των πόρων του Ταμείου.