Αγάπη τοξική

Το πρώτο πράγμα που ρώτησα την Κόρα Καρβούνη  και την Ιωάννα Κολλιοπούλου μπαίνοντας στο καμαρίνι τους στο Θέατρο του Νέου Κόσμου είναι αν ήταν φίλες από παλιά. Η σκηνική τους χημεία στα εξαιρετικά «Παράσιτα» της Βίβιεν Φράντσμαν

, που παρουσιάζονται σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, είναι εκρηκτική. «Γνωριζόμασταν, αλλά τώρα γίναμε φίλες», μου απαντούν.

Κι όμως, θα έλεγες ότι θα μπορούσαν πραγματικά να είναι και αδελφές, όπως οι δύο ηρωίδες που υποδύονται στο έργο. Ένα έργο - γροθιά στο στομάχι. Σκληρό και αλλόκοτα τρυφερό μαζί. «Όταν το πρωτοδιάβασα σκέφτηκα: 'Πού τα βρίσκει ο Βαγγέλης αυτά τα έργα;!'» μου λέει η Κόρα και σκάει στα γέλια. «Εμένα με έπιασε η ψυχή μου», μου εξομολογείται η Ιωάννα. «Ήμουν διακοπές κι έπαθα έναν πανικό για το πώς θα τα καταφέρω να αντεπεξέλθω σε όλο αυτό. Δεν είχα ξανακάνει κάτι τόσο μεγάλο. Λέω 'Χριστέ μου, βοήθα!'».

Οι δυο τους υποδύονται δύο αδελφές τοξικομανείς, εξαθλιωμένες οικονομικά και εξαρτημένες η μία από την άλλη. «Η σχέση αυτή που βλέπουμε κρύβει ένα δούναι και λαβείν, που υπάρχει επίσης στη σχέση μίας μάνας με το παιδί της, ενός ζευγαριού, δύο φίλων. Είναι μία σχέση αρρωστημένη, που μπορεί να τη συναντήσουμε σε διαφορετικές εκδοχές. Αρρωστημένη αγάπη και αλληλεξάρτηση», μου διευκρινίζει η Ιωάννα. Και πράγματι, ενώ το έργο σε ένα πρώτο επίπεδο δείχνει να μιλάει για τα ναρκωτικά, στην πραγματικότητα μιλάει για τις σχέσεις.

«Για μένα το μεγαλύτερο ζήτημα που θέτει το έργο όσον αφορά τις σχέσεις είναι το θέμα της αγάπης. Πώς ορίζουμε την αγάπη; Για μένα η Πινκ δεν αγαπά τη Ρόλυ. Έχουμε λανθασμένο ορισμό της αγάπης. Είναι δύο πολύ μοναχικά άτομα, μεγαλωμένα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, που δεν έχουν αγαπηθεί κι έτσι δεν μπορούν να αγαπήσουν. Τι είναι λοιπόν αγάπη; Αγάπη είναι αυτός ο έλεγχος, το να είναι ο άλλος ανελεύθερος δίπλα σου; Δεν είναι αγάπη αυτό», υπογραμμίζει η Κόρα.



«Πώς αντιλαμβάνεστε την εξάρτηση σε μία σχέση;» τις ρωτάω. «Έλα μου ντε!» απαντά η Ιωάννα και χαμογελά προβληματισμένα. «Είναι πολύ δύσκολο να είσαι σε μία σχέση ελεύθερος και από τα θέματα του άλλου και από τα θέματα τα δικά σου. Είναι ανακουφιστικό όταν σε μία σχέση θέτετε μαζί τα όρια, όταν έχεις αυτογνωσία, ξέρεις τι θες και το συμφωνείς με τον άλλον. Είμαστε ελεύθεροι μαζί σε αυτό που φτιάχνουμε», συνεχίζει. «Δεν έχουμε μάθει να συσχετιζόμαστε μέσα από την ελευθερία. Έχουμε μάθει όλοι να συσχετιζόμαστε μέσα από την εξάρτηση. Αυτό ξεκινάει από τους γονείς μας. Είναι εξαρτημένοι απέναντί μας κι εμείς απέναντι σε αυτούς», παρατηρεί η Κόρα και προσθέτει: «Πολύ ωραία το λέει για τις σχέσεις ο Χαλίλ Γκιμπράντ: 'Το ζευγάρι πρέπει να είναι οι χορδές ενός οργάνου, που πάλλονται μαζί, αλλά όχι η μία πάνω στην άλλη'. Έτσι αντιλαμβάνομαι εγώ τις σχέσεις».

Πέρα από τα πολλά επίπεδα του έργου που μας αφορούν όλους, το υποκριτικό στοίχημα για τα δύο κορίτσια ήταν ένα. Να υποδυθούν πειστικά δύο τοξικομανείς. «Δεν ήθελα σε καμία περίπτωση να τους κοροϊδέψουμε ή να φτιάξουμε σκίτσα», ομολογεί η Κόρα. Κατά τη διάρκεια των προβών έκαναν την απαραίτητη έρευνα. «Πήγαμε τις βόλτες μας με την Ιωάννα», μου λέει η Κόρα. «Εγώ τρέμοντας», παρεμβαίνει η Ιωάννα. Η Κόρα χαμογελά. «Εγώ μένω στην 3ης Σεπτεμβρίου και είμαι συνηθισμένη… Πήρα λοιπόν την Ιωάννα και την χορογράφο μας και πήγαμε στη Μάρνη».

Εκτός από την επιτόπια έρευνα η Κόρα και η Ιωάννα είχαν καθ’ όλη τη διάρκεια των προβών και την καθοριστική βοήθεια δύο ανθρώπων, που δίνουν καθημερινά τον δικό τους αγώνα για απεξάρτηση χρηστών από ναρκωτικές ουσίες. Ο λόγος για τη Μάρθα Φωστέρη, θεραπεύτρια στο ΚΕΘΕΑ, και τον Βαγγέλη Κυργέτσο, θεραπευτή στις φυλακές. «Ερχόντουσαν, βλέπανε πρόβα και μας λέγανε αν αυτό που κάνουμε συνάδει με την πραγματικότητα», μου εξηγεί η Κόρα, επισημαίνοντας ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση δεν ήταν να μιμηθούμε τους χρήστες, αλλά τους συγκεκριμένους χαρακτήρες σε χρήση. Αλλιώς είναι η Πινκ μαστουρωμένη, αλλιώς η Ρόλυ, αλλιώς εσύ, εγώ… Αν πέσουμε τώρα όλοι μας στα ναρκωτικά θα είμαστε τρεις διαφορετικοί ναρκομανείς».

Τα «Παράσιτα» γράφτηκαν από τη Φράντσμαν για λογαριασμό του Clean Break, μίας θεατρικής εταιρείας στη Βρετανία με δράσεις που απευθύνονται σε γυναίκες στη φυλακή. Αναρωτιέμαι πόσο σπουδαίο πρέπει να είναι το θέατρο για έναν άνθρωπο που έχει χάσει την ελευθερία του. «Οι τοξικομανείς στη φυλακή αγγίζουν μέσα από το θέατρο ένα παιδικό τους κομμάτι, που δεν είχαν την ευκαιρία ίσως να αγγίξουν ποτέ. Είναι σαν ένας 40χρονος τοξικομανής να συνομιλεί μέσα από το θέατρο με το 5χρονο παιδάκι που κρύβει μέσα του. Αυτό που έχασε», σχολιάζει η Ιωάννα. «Γενικά χρειάζεται η τέχνη. Στα σχολεία τώρα που τα παιδιά έχουν πήξει στη λογική, η τέχνη είναι απαραίτητη. Μαλακώνει την ψυχή. Δεν χρειάζεται να φτάσει ο άλλος στη φυλακή, η ενασχόληση με τα καλλιτεχνικά πρέπει να ξεκινάει από πιο πριν», σπεύδει να προσθέσει η Κόρα.



«Πιστεύετε ότι υπάρχει διέξοδος από όλο αυτό; Ένας τοξικομανής μπορεί να θεραπευτεί οριστικά;» τις ρωτάω. «Μας είχε πει ο Βαγγέλης Κυργέτσος κάτι πολύ σωστό γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Όσοι καταφέρνουν να ξεφύγουν, είναι γιατί καταφέρνουν να νοηματοδοτήσουν ξανά τη ζωή τους. Να βρουν έναν στόχο. Αυτό γίνεται με την κατάλληλη βοήθεια. Χρειάζεται τρομερή στήριξη», απαντά η Ιωάννα. Η Κόρα πάλι θεωρεί ότι πάντα υπάρχει διέξοδος αρκεί να υπάρχει βούληση. «Πρώτα ξεκινάει από σένα τον ίδιο. Όλοι μπορούμε να προχωρήσουμε και να αποχαιρετήσουμε πράγματα. Το θέμα είναι αν θέλουμε. Είναι στο χέρι μας να κάνουμε κάτι, εκτός κι αν δεν θέλουμε να το κάνουμε. Όλοι είμαστε άξιοι των επιλογών μας».

Βλέποντας την παράσταση αισθάνθηκα για ακόμα μία φορά πώς ο καθένας μας βιώνει σχεδόν εμμονικά τον μικρόκοσμό του. Όλο αυτό μας φαντάζει ξένο, μακρινό. Είναι όμως; «Είναι φτιαγμένες οι κοινωνίες έτσι, που γεννιέσαι με μία ανάγκη να νιώθεις ασφάλεια. Όταν ο φόβος, που σου πλασάρουν, γίνεται τεράστιος το μόνο που θες είναι να προστατεύσεις τον εαυτό σου. Χτίζεις λοιπόν ένα κάστρο και ζεις μέσα σε αυτό», παρατηρεί η Ιωάννα.

«Ναι, γιατί για να το γκρεμίσεις και να συνεχίσεις να νιώθεις ασφαλής προϋποθέτει ότι είσαι ενήλικας. Το πρόβλημα λοιπόν είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς δεν είμαστε ενήλικες. Είμαστε ακόμα παιδιά. Έχουμε μεγαλώσει σαν παιδιά. Πώς μπορεί να υπάρξει μια κοινωνία ελεύθερη από τη στιγμή που ο καθένας που την απαρτίζει είναι μωρό;», αναρωτιέται η Κόρα υπογραμμίζοντας ότι η κρίση μας έκλεισε ακόμα περισσότερο στον μικρόκοσμό μας. «Τα λεφτάκια μου, το αυτοκινητάκι μου, το σπιτάκι μου… Ενώ έχουμε άλλη τεράστια κρίση από πίσω. Κρίση σχέσεων και κρίση συμβόλων. Και νομίζουμε ότι η κρίση είναι οικονομική. Είμαστε μόνο στον μικρόκοσμό μας, κατά τη γνώμη μου».



 «Και η δουλειά σας, η υποκριτική, βοηθάει να σπάσετε αυτόν τον μικρόκοσμο;», τις ρωτάω. «Φυσικά. Από όλες τις απόψεις. Και μόνο το γεγονός ότι βάζεις τον εαυτό σου να ζει καταστάσεις, που εσύ μπορεί να μην ζήσεις ποτέ, είναι αφυπνιστικό. Είσαι συνέχεια σε μία αναζήτηση. Ζεις ξανά και ξανά διαφορετικές ζωές. Ανακαλύπτεις τον εαυτό σου και τους γύρω σου. Νιώθεις ζωντανός», μου λέει η Ιωάννα.

«Για μένα είναι διττό το ζήτημα. Δεν μπορείς να κάνεις υποκριτική αν είσαι εκτός της πραγματικότητας. Πώς να κάνεις τέχνη αν δεν ξέρεις τι γίνεται στον κόσμο; Από την άλλη πρέπει να έχεις δουλέψει πάρα πολύ με τον εαυτό σου. Δεν είναι όμως ούτε να χάνομαι σε εμένα ούτε και να λειτουργώ εκτός του συναισθήματός μου» σχολιάζει η Κόρα καταλήγοντας: «Μέσα από τον δικό μου συναισθηματικό κόσμο λέω μία ιστορία που αφορά τους πάντες».