Θεωρίες συνωμοσίας γύρω από τη δολοφονία του Λιτβινένκο

H δολοφονία του Ρώσου πρώην πράκτορα Αλεξάντρ Λιτβινένκο στο Λονδίνο, το Νοέμβριο του 2006, αναφέρεται με περισσότερες ή λιγότερες λεπτομέρειες σε δεκάδες τηλεγραφήματα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και έχει δώσει τροφή σε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. Για το λόγο αυτό το θέμα ανέλαβε με γοργούς ρυθμούς η αμερικανική διπλωματία.

Τα μυστικά ή απόρρητα τηλεγραφήματα που έλαβε η Ουάσινγκτον, κυρίως από τη Μόσχα και το Λονδίνο, αλλά και από τη Μαδρίτη, το Όσλο, το Παρίσι, την Τιφλίδα, την Μπρατισλάβα, το Τόκιο και το Αμβούργο, συνιστούν μια λεπτομερή περιγραφή των συνθηκών της δολοφονίας, αλλά και των επιπτώσεών της τόσο στη Ρωσία όσο και στις σχέσεις της χώρας αυτής με την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σύμφωνα με τον Βάλτερ Οπενχάιμερ στην El Pais, η αμερικανική πρεσβεία στη Μόσχα συνέταξε έναν εκτενή κατάλογο θεωριών συνωμοσίας. Στο επίκεντρο αυτών βρίσκεται ο Ρώσος πρωθυπουργός, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Όλες αυτές οι θεωρίες, όμως, δεν καταλήγουν σε ένα κοινό συμπέρασμα, ούτε για το θάνατο του Λιτβινένκο ούτε για τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ανα Πολιτκόφσκαγια, η οποία βρέθηκε νεκρή από πυροβολισμό τον Οκτώβριο του 2006 στον ανελκυστήρα της πολυκατοικίας της, στη Μόσχα. Σύμφωνα με πληροφορίες, την ημέρα της δολοφονίας της, η Πολιτκόφσκαγια σχεδίαζε να καταθέσει μια εκτεταμένη ιστορία για τις πρακτικές βασανισμού που πιστεύεται ότι χρησιμοποιούνταν από τις τσετσενικές αρχές.

Χαρακτηριστικά, επιπλέον, είναι τα όσα γράφονται σε ένα τηλεγράφημα: «Οποια κι αν είναι η αλήθεια, που ίσως δεν τη μάθουμε ποτέ, η τάση να θεωρείται υπεύθυνος για τις πράξεις αυτές κάποιος από τον κύκλο του Πούτιν ή κάποιος που πρόσκειται στον κύκλο αυτό λέει πολλά για τις προσδοκίες που υπάρχουν από το Κρεμλίνο, σε μια στιγμή που εντείνεται η μάχη για τη διαδοχή»..

Ο Λιτβινέκο είχε καταφύγει στο Λονδίνο, αφού κατήγγειλε δημοσίως τη διαφθορά στις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, ενώ παράλληλα αποκάλυψε ότι πολλές από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Μόσχα και άλλες ρωσικές πόλεις που αποδόθηκαν σε Τσετσένους , ταν στην πραγματικότητα έργο των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών, για να νομιμοποιήσουν το δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας.

Ο θάνατός του προήλθε, έπειτα από πολλές εβδομάδες πόνου, από μια δηλητηρίαση που οι γιατροί δεν μπορούσαν να εξηγήσουν. Τελικά, με τη βοήθεια επιστημόνων, ανακαλύφθηκε ότι ο Λιτβινένκο δηλητηριάστηκε με το ραδιενεργό ισότοπο πολώνιο-210.

Ένα διπλωματικό τηλεγράφημα «καταγγέλλει» ότι ο θάνατος του πρώην πράκτορα αποδόθηκε σε μια σειρά από λόγους: τον εξόριστο ολιγάρχη Μπόρις Μπερεζόφσκι, την αυτοκτονία, το Κρεμλίνο του Πούτιν, τον ίδιο τον Πούτιν, πράκτορες της FSB που ήθελαν να τον εκδικηθούν, επειδή πρόδωσε την οργάνωση, την υπόθεση Yukos, τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες.

Πολλοί είναι αυτοί, επίσης, που συνδέουν το θάνατο  του Λιτβινένκο και της Πολιτκόφσκαγια. Σύμφωνα με έναν πολιτικό αναλυτή του εθνικού Στρατηγικού Ινστιτούτου της Μόσχας, αναφορικά με τους δύο θανάτους, υποστηρίζει ότι συνδέονται με «φιλελεύθερους» του Κρεμλίνου, για να αναγκάσουν τον Πούτιν να θυσιάσει κάποιον από τον κύκλο του, και συγκεκριμένα τον Ιγκόρ Σετσίν, δεύτερο στην ιεραρχία της προεδρικής διοίκησης. Απώτερος στόχος, βάση αυτής της θεωρία συνωμοσίας, ήταν να αποδυναμωθεί ο Πούτιν και να μην μπορέσει να αποκλείσει τον Μεντβέντεφ από την αναρρίχησή του στην προεδρία.

Σύμφωνα, τέλος, με έναν ειδικό του Κέντρου Κάρνεγκι της Μόσχας, το συμπέρασμα από τη δολοφονία του Λιτβινένκο ήταν ότι η Ρωσία, ίσως λόγω της προεδρικής εκλογής, εισερχόταν και πάλι σε μια περίοδο όπου τα προβλήματα λύνονται με χρήση βίας, καθώς κυριαρχεί η αίσθηση της διαφθοράς και ότι ο Πούτιν δεν ελέγχει πλήρως την κατάσταση.