Ούτε χειραψία, ούτε σύγκλιση μετά το πρώτο τετ-α-τετ Μέρκελ-Τραμπ

Η διάσταση απόψεων σε βασικά ζητήματα, η αμοιβαία καχυποψία, ακόμη και η έλλειψη τακτ (εκ μέρους του Πλανητάρχη) ήταν εν περιλήψει τα στοιχεία που χαρακτήρισαν το πρώτο εκ του σύνεγγυς ραντεβού ανάμεσα στην καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ και τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ υπήρξε, για άλλη μία φορά, αρνητικός πρωταγωνιστής σε ένα γεγονός με δυνάμει παγκόσμιες επιπτώσεις. Η επίσκεψη της κυρίας Μέρκελ στην Ουάσινγκτον απέβη άκαρπη ως προς την απόπειρα συνεννόησης με τον Αμερικανό ομόλογό της, ο οποίος διατήρησε την ίδια επικριτική στάση απέναντι στην Ενωμένη Ευρώπη όπως και στην προεκλογική του εκστρατεία.

Δεν ήταν μόνο η απρέπεια εκ μέρους του Τραμπ να αρνηθεί, κατά λάθος ή εξ επίτηδες, τη χειραψία που του πρότεινε η Μέρκελ ενόσω έγραφαν οι τηλεοπτικές κάμερες. Ο δισεκατομμυριούχος πρώην επιχειρηματίας έφερε σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την Γερμανίδα καγκελάριο όταν θέλησε να κάνει μαύρο χιούμορ με ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα: «Έχουμε κάτι κοινό με την κυρία Μέρκελ» είπε σε μια αποστροφή του κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων των δύο ηγετών.

Εννοούσε τις υποτιθέμενες παρακολουθήσεις επικοινωνιών, τις οποίες ο ίδιος ο Τραμπ αποδίδει στον Μπαράκ Ομπάμα. Το 2013 είχε κυκλοφορήσει η φήμη ότι το τηλέφωνο της Άνγκελα Μέρκελ ήταν παγιδευμένο και ότι μυστικές υπηρεσίες, πιθανότατα των ΗΠΑ, υπέκλεπταν τις συνομιλίες της. Η υπόθεση αυτή δεν κατέληξε πουθενά, χωρίς ποτέ να αποδειχθεί ότι οι υποψίες ήταν βάσιμες.

Σε σχέση με τις κατηγορίες του Τραμπ προς τον προκάτοχό του, ακόμη και στελέχη των Ρεπουμπλικανών, δηλαδή της παράταξης του νυν Προέδρου, θεωρούν ότι στον Ομπάμα πρέπει, όχι περαιτέρω λοιδορία για τις υποχθόνιες ενέργειές του, αλλά μια συγνώμη. Παίρνοντας αποστάσεις από τη γραμμή Τραμπ, ο οποίος βλέπει παντού εχθρούς ή επιχειρεί να δημιουργήσει αντιπερισπασμό επιρρίπτοντας ευθύνες για οτιδήποτε στον Μπαράκ Ομπάμα, αρκετοί Ρεπουμπλικανοί πιστεύουν ότι οι περιβόητες υποκλοπές είναι ένα ανύπαρκτο σκάνδαλο.

Πέραν αυτού, όμως και της ήδη πολυσυζητημένης σκηνής με την άρνηση εκ μέρους του Τραμπ να κάνει μία επιπλέον χειραψία με την Άνγκελα Μέρκελ, η συνάντηση των δύο τους δεν απάλυνε τις αλγεινές εντυπώσεις που είχε δημιουργήσει ο, έμπλεος μίσους, προεκλογικός λόγος του Προέδρου των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, ο Τραμπ είχε δηλώσει επανειλημμένως ότι «η Μέρκελ διαλύει τη Γερμανία με την ανοιχτή πολιτική της για τους πρόσφυγες. Έχει τρελαθεί; Της συμβαίνει κάτι κακό;» Επίσης, ο Ντόναλντ Τραμπ αποκαλούσε υποτιμητικά την ανθυποψήφιά του, την Χίλαρι Κλίντον, σαν «Άνγκελα Μέρκελ της Αμερικής».

Δύο κόσμοι χωριστά
Η Άνγκελα Μέρκελ είναι η προσωποποίηση μιας ολόκληρης κοσμοθεωρίας στην οποίαν στηρίχθηκε, σε μεγάλο βαθμό, η εκπληκτική ευημερία της Γερμανίας και η καθιέρωσή της ως της πιο ισχυρής οικονομίας στην Ευρώπη. Η ανοιχτή αγορά και η ελεύθερη μετακίνηση των ανθρώπων, η πίστη στην Ενωμένη Ευρώπη και το ΝΑΤΟ, είναι ορισμένοι από τους πυλώνες της προσέγγισής της στα διεθνή θέματα. Σε αντίθεση με την πολιτική Ομπάμα η οποία προωθούσε την προσέγγιση ΗΠΑ-ΕΕ, ο Ντόναλντ Τραμπ καλλιεργεί την καχυποψία και την αντίθεση με την Ευρώπη.

Σε μια περίοδο που η Μέρκελ επιδιώκει την παραμονή της στην καγκελαρία για τέταρτη συνεχή θητεία, μια αντιπαράθεση με την Αμερική είναι το τελευταίο που θα την εξυπηρετούσε. Ωστόσο, ο Τραμπ μοιάζει αδιάφορος για το πολιτικό στάτους της Μέρκελ και επαναλαμβάνει ότι θα πρέπει να επιβληθεί η τάξη στους συμμάχους του ΝΑΤΟ και κυρίως σε αυτούς που, όπως ο ίδιος τους αποκαλεί, «τζαμπατζήδες». Όταν σε αυτή την κατηγορία λίγο-πολύ περιέλαβε και τη Γερμανία, υπήρξε άμεση και αποστομωτική απάντηση από το Βερολίνο. Η υπουργός άμυνας της κυβέρνησης Μέρκελ, Ούρσουλα φον ντερ Λέιεν δήλωσε ότι η χώρα της δεν έχει κανενός είδους χρεωστούμενο υπόλοιπο προς το ΝΑΤΟ.

Η συνάντηση Μέρκελ-Τραμπ στις ΗΠΑ δεν προιωνίζεται κάποιου είδους σύμπτωση απόψεων, αντιθέτως, έμοιαζε σαν κόσμιο προεόρτιο μελλοντικών συγκρούσεων. Συζητήθηκαν ζητήματα όπως οι διμερείς εμπορικές σχέσεις και γενικότερα οι οικονομικές συναλλαγές ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πάταξη του Τζιχαντισμού και η κοινή προσπάθεια για αναβάθμιση της ασφάλειας των πολιτών. Παρά το ναυάγιο σε ό,τι αφορά στη σύγκλιση απόψεων, ο Ντόναλντ Τραμπ εν τέλει δήλωσε θαυμαστής της Άνγκελας Μέρκελ, την οποία, όπως είπε καθ' υπερβολήν, θεωρεί ως «πρότυπο ηγέτη».