Έξι απόπειρες δολοφονίας σε 30 χρόνια ηγεσίας

Ο πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ, ο άνθρωπος που κρατήθηκε στην εξουσία επί 30 χρόνια και γλίτωσε από έξι απόπειρες δολοφονίας, υποχρεώθηκε τελικά σήμερα, μετά από 18 ημέρες διαδηλώσεων να υποκύψει στην απαίτηση του λαού για αλλαγή.

Ο 82χρονος Μουμπάρακ παραιτήθηκε από την προεδρία και παρέδωσε την εξουσία στο λαό, λίγη ώρα αφότου είχε ανακοινωθεί ότι αναχώρησε με την οικογένειά του για το θέρετρο Σαρμ ελ-Σέιχ της Ερυθράς Θάλασσας.

Ο Αιγύπτιος πρόεδρος, που είχε καταστήσει τη σταθερότητα του καθεστώτος του σε πολιτικό δόγμα κρατήθηκε στην εξουσία επί τρεις δεκαετίες παρά τα αλλεπάλληλα προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει: έξι φορές έγινε στόχος δολοφονίας· ο πόλεμος έφτασε στο κατώφλι της χώρας του· η κυβέρνησή του έφτασε στο χείλος της χρεοκοπίας· ακτιβιστές τον καταριούνταν στους δρόμους - κι όμως ο Μοχάμεντ Χόσνι Σαΐντ Μουμπάρακ κατάφερνε πάντα να διασώζεται.

Οι περισσότεροι Αιγύπτιοι δεν είχαν ακόμη γεννηθεί όταν δολοφονήθηκε από ισλαμιστές ο προκάτοχός του, ο Ανουάρ Σαντάτ, το 1981. Ο Μουμπάρακ, τότε ακόμη αντιπρόεδρος της Αιγύπτου, βρισκόταν σε απόσταση μερικών μέτρων από τον Σαντάτ και δέχτηκε μια σφαίρα στο χέρι. Ορκίστηκε πρόεδρος οκτώ ημέρες αργότερα, στις 14 Οκτωβρίου 1981.

Ο Μουμπάρακ γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό στο Δέλτα του Νείλου, το αλ-Μενουφίγια, στις 4 Μαΐου 1928. Είναι παντρεμένος με την Σουζάν Τάμπετ, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Γκαμάλ - ο οποίος προαλειφόταν για διάδοχός του - και τον Αλάα.

Οι βιογράφοι του υποστηρίζουν ότι ο νεαρός Μουμπάρακ ξεχώρισε λόγω της σοβαρότητάς του και του ταλέντου του στο ποδόσφαιρο προτού εισαχθεί στη Στρατιωτική Ακαδημία. Διακρίθηκε επίσης ως πιλότος στα μαχητικά αεροσκάφη και γρήγορα ανήλθε στην ιεραρχία. Το 1969 έγινε αρχηγός της Αιγυπτιακής Αεροπορίας και υφυπουργός Άμυνας ενώ από το 1975 ανέλαβε την αντιπροεδρία της Αιγύπτου. Σύμφωνα πάντα με τους βιογράφους του, αναδείχτηκε χάρη στη σκληρή δουλειά του και την έλλειψη πολιτικών φιλοδοξιών.

Η 30χρονη προεδρία του Μουμπάρακ, καθ’ όλη τη διάρκεια της οποίας ίσχυε το καθεστώς έκτακτης ανάγκης, χαρακτηρίστηκε από την εμμονή του να διατηρήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα, παρά το πολιτικό κόστος που μπορεί να είχε κάτι τέτοιο. Το 2000, όταν Ισραηλινοί στρατιώτες κατέστειλαν την εξέγερση των Παλαιστινίων στα σύνορα με την Αίγυπτο, πολλοί Αιγύπτιοι ζητούσαν από τον πρόεδρο να κηρύξει πόλεμο:
 -Κύριε πρόεδρε, ορισμένοι λένε ότι η Αίγυπτος πρέπει να βγει στον πόλεμο… τόλμησε να πει διστακτικά ένας δημοσιογράφος στην κρατική τηλεόραση προτού τον διακόψει ο Μουμπάρακ.

-Πόσων ετών είστε; τον ρώτησε και στην απάντησή του ότι είναι 35, του είπε:

-Ακόμη λέρωνες τις πάνες σου όταν ελευθερώσαμε το Σινά. Τι ξέρεις από πόλεμο;, τον επέπληξε, με χαρακτηριστική αμβλύτητα.

Η εμμονή του στη σταθερότητα υπαγόρευσε την πολιτική που ακολούθησε στον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου το 1991, στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, στον πόλεμο του Λιβάνου το 2006 και στην επέμβαση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας το 2009. Σε όλες τις κρίσεις διαδηλωτές έβγαιναν στους δρόμους και η εξωτερική πολιτική της Αιγύπτου δεχόταν επικρίσεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Ωστόσο, ο Μουμπάρακ τήρησε την πορεία που είχε χαράξει ο Σαντάτ όταν υπέγραψε τις ειρηνευτικές συμφωνίες με το Ισραήλ, το 1979, και ευθυγραμμίστηκε με τις ΗΠΑ κατά τα τελευταία χρόνια του Ψυχρού Πολέμου.

Υπό την προεδρία του η κατάσταση της οικονομίας βελτιώθηκε, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε, το ποσοστό των αγράμματων ενηλίκων μειώθηκε. Όμως ο νέος πλούτος που εισέρρευσε στη χώρα δεν έφτασε ποτέ στα χαμηλότερα στρώματα του πληθυσμού. Υπολογίζεται ότι το 40% των Αιγυπτίων ζουν με λιγότερα από 2 δολάρια ημερησίως.

Ο Μουμπάρακ κληρονόμησε επίσης ένα πολιτικό σύστημα που δεν άφηνε πολύ χώρο για διαφωνίες. Παράλληλα, κληρονόμησε και τη «δύσκολη» σχέση με την παλαιότερη ισλαμική οργάνωση του αραβικού κόσμου, τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του, η κυβέρνησή του ακολουθούσε μια περίπλοκη πολιτική απέναντί στην οργάνωση αυτή που έχει τεθεί εκτός νόμου στην Αίγυπτο από το 1954.

 «Η ιστορία θα με κρίνει, όπως έκανε και με άλλους» είχε πει στο διάγγελμα του προς το αιγυπτιακό έθνος την 1η Φεβρουαρίου ενώ σε συνέντευξή του, την ώρα που οι διαδηλωτές τον καλούσαν να παραιτηθεί, είχε δηλώσει: «Δεν με ενδιαφέρει τι λένε οι άνθρωποι για μένα. Αυτή τη στιγμή ενδιαφέρομαι για τη χώρα μου, ενδιαφέρομαι για την Αίγυπτο».

Το 2005 ο Μουμπάρακ είχε εκλεγεί πρόεδρος για πέμπτη συνεχόμενη εξαετή θητεία, στις πρώτες εκλογές που διεξήχθησαν με τη συμμετοχή και άλλων υποψηφίων. Συγκέντρωσε το 88,6% των ψήφων αλλά το ποσοστό συμμετοχής στην ψηφοφορία ανήλθε μόλις στο 23%. Στις αρχές του 2010 είχε υποβληθεί σε επέμβαση χολοκυστεκτομής στη Γερμανία και είχε παραδώσει προσωρινά την εξουσία στον πρωθυπουργό.