Γεώργιος-Ιωάννης Τσιάνος: Ενας γιατρός για κάθε extreme πρόκληση

Τον ερχόμενο Απρίλιο θα διοργανωθεί για άλλη μια φορά στη Σαχάρα το φοβερό και τρομερό Marathon des Sables. Οι συμμετέχοντες ανήκουν σε ένα ιδιαίτερο είδος αθλητών που θεωρούν άξιο λόγου μόνον ό,τι θεωρείται ασύλληπτα δύσκολο, όποια δοκιμασία υπερβαίνει τα όρια της ίδιας της υπερβολής. Ανάμεσα σε όσους πρόκειται να λάβουν θέσεις «στον πιο αδυσώπητο αγώνα δρόμου του κόσμου», όπως χαρακτηρίζεται το Marathon des Sables, φέτος θα βρίσκεται και ένας Ελληνας. Για τον 38χρονο γιατρό Γεώργιο-Ιωάννη Τσιάνο ένας δρόμος στα απόλυτα άκρα της ανθρώπινης αντοχής, διάρκειας έξι ημερών, που καλύπτει υπό συνθήκες ερήμου απόσταση όση 5 κλασικοί μαραθώνιοι, συνιστά απλώς μια μεγάλη πρόκληση - όχι όμως και την πρώτη που έχει θέσει στον εαυτό του. Μάλιστα, αν ο Τσιάνος τερματίσει στο Marathon des Sables, στο πλαίσιο του προγράμματος Ice-Water-Fire Challenge, θα γίνει ο πρώτος άνθρωπος στην παγκόσμια ιστορία που θα έχει ολοκληρώσει τρεις από τις πιο απαιτητικές αθλητικές προκλήσεις του κόσμου κάτω από πολύ διαφορετικές, ακραίες και επικίνδυνες περιβαλλοντικές συνθήκες. Διότι, στο extreme βιογραφικό του Ελληνα γιατρού περιλαμβάνονται ήδη η αναρρίχηση στο Εβερεστ και ο διάπλους της Μάγχης.

Ο Γεώργιος-Ιωάννης Τσιάνος γεννήθηκε το 1976 στην Αθήνα, είναι Θεσσαλός στην καταγωγή και τα τελευταία χρόνια ζει μεταξύ Σκωτίας και Βρετανίας. Εχοντας ασχοληθεί συστηματικά με τον αθλητισμό από την παιδική του ηλικία, αποφάσισε να συνδυάσει το πάθος του για τη διερεύνηση των ορίων της ανθρώπινης αντοχής με την ιδιότητα του γιατρού, αξιοποιώντας ως επιστήμων την άμεση εμπειρία του ως ορειβάτη, κολυμβητή μεγάλων αποστάσεων, μαραθωνοδρόμου κ.λπ. Ετσι, το 2004 ανέβηκε στο Εβερεστ από τη βόρεια και πιο επικίνδυνη διαδρομή στα Ιμαλάια, μέσα από το Θιβέτ, και ύψωσε την ελληνική σημαία στη λεγόμενη Κορυφή του Κόσμου, σε ύψος 8.848 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας. Προηγουμένως, το 2000, είχε σημειώσει παγκόσμιο ρεκόρ στον διάπλου της Μάγχης για εκείνη τη χρονιά. Το 2011, με αφετηρία το νοτιότερο σημείο της Πελοποννήσου, ο Τσιάνος κολύμπησε χωρίς διακοπή έως τις ακτές της Κρήτης, καλύπτοντας την εξωφρενική απόσταση των 101 χιλιομέτρων. Και όλα αυτά, όπως και η επόμενη πρόκληση του Marathon des Sables στη Σαχάρα, γίνονται εν μέρει για την ικανοποίηση του επιτεύγματος και την ηδονή της αδρεναλίνης, αλλά και για την αυτοπαρατήρηση, για χάρη της επιστήμης.

Ποια ήταν η μέχρι στιγμής πιο ακραία δοκιμασία για εσάς; Κάθε εγχείρημα έχει τις δυσκολίες του και δεν θα έλεγα ότι είναι συγκρίσιμα. Το πιο δύσκολο όμως σκέλος όλων των εγχειρημάτων αφορά σε κάτι που, ενώ δεν έχει την αίγλη μιας κορυφής ή ενός σημείου τερματισμού, προαπαιτείται - και δεν είναι άλλο από την πολυετή προετοιμασία, τα χρόνια προγραμματισμού και προπόνησης με καθημερινή συνέπεια. Για παράδειγμα την παρούσα χρονική περίοδο, ενδεικτικά, το πλέον απαιτητικό μέρος στο πρόγραμμά μου είναι το πρωινό ξύπνημα στις 3.30 π.μ. ώστε να αρχίσω την πολύωρη προπόνηση στις 4 π.μ. Στη συνέχεια πρέπει να πάω στη δουλειά μου, να γυρίσω στο σπίτι κ.λπ., διότι δεν θέλω να κλέβω από άλλους ρόλους. Είμαι φίλος, σύζυγος, γιος, γείτονας - και θέλω να προλαβαίνω να είμαι. Διαφορετικά όλα μοιάζουν αποστειρωμένα και μάταια.

Το 2004 ανέβηκε στο Εβερεστ από τη βόρεια και πιο επικίνδυνη διαδρομή στα Ιμαλάια, μέσα από το Θιβέτ, και ύψωσε την ελληνική σημαία στη λεγόμενη Κορυφή του Κόσμου, σε ύψος 8.848 μ.



Τον Απρίλιο του 2015 έχετε την «Αποστολή Σαχάρα». Πόσο καιρό προετοιμάζεστε;  Το επόμενό μου εγχείρημα είναι ο Μαραθώνιος της Αμμου, ή αλλιώς Marathon des Sables.

Λαμβάνει χώρα στην έρημο Σαχάρα του Μαρόκου και, σύμφωνα με το DISCOVERY CHANNEL, θεωρείται o πιο δύσκολος αγώνας δρόμου στη Γη. Εμαθα γι’ αυτή την εκπληκτική πρόκληση το 2004, όταν ήμουν στο Εβερεστ. Ξεκίνησα να προετοιμάζομαι αμέσως μετά τον κολυμβητικό διάπλου του Αιγαίου πελάγους, τον Οκτώβριο του 2011. Είναι ένας αγώνας διάρκειας 6 ημερών, 250 χιλιομέτρων, όπου ο συμμετέχων είναι αυτοσυντηρούμενος, καθώς πρέπει να μεταφέρει -χωρίς υποστήριξη ή εξωτερική βοήθεια- όλο τον εξοπλισμό και την τροφή του, από την αρχή ως το τέλος. Η διοργάνωση παρέχει μόνο το απαραίτητο καθημερινό νερό - και αυτό όμως σε συγκεκριμένη ποσότητα.



Ποιες είναι οι ιδιαίτερες δυσκολίες που περιμένετε στη Σαχάρα; Ακραίες θερμοκρασίες, συμπεριλαμβανομένων των κυμάτων καύσωνα κατά τη διάρκεια της ημέρας, έντονο κρύο τη νύχτα, αμμοθύελλες, επικίνδυνη ακόμη και για τη ζωή αφυδάτωση, ηλίαση, θερμοπληξία και εγκαύματα, τραυματισμούς στα γόνατα και τα πέλματα, πολλά χιλιόμετρα στην άμμο και τους αμμόλοφους, στο βραχώδες έδαφος και τα όρη. Φυσικά -όπως κάθε φορά- κρατώ και ένα τετραγωνάκι στο μυαλό μου για το μη αναμενόμενο, το άγνωστο, το τυχαίο, τα διλήμματα, τις αποφάσεις της στιγμής, τα λάθη, τις προκλήσεις και όλα όσα πρέπει κανείς να αντέξει και να ξεπεράσει ώστε να ολοκληρώσει αυτό το εγχείρημα.

Ποιο είναι το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζει για εσάς ο συγκεκριμένος αγώνας; Πέραν του αυτονόητου προσωπικού μου ενδιαφέροντος για το αθλητικό σκέλος αυτής της πρόκλησης, η ερευνητική και ιατρική πτυχή είναι εξίσου σημαντική. Είμαι ρεαλιστής και γνωρίζω πως δεν γίνεται να είμαι αθλητής σε αυτό το επίπεδο για πάντα. Ιατρός και ερευνητής, όμως, θα συνεχίσω να είμαι. Εξάλλου αυτή είναι η δουλειά μου. Αρα λοιπόν, φύσει και θέσει, με ενδιαφέρει η απόδοση του οργανισμού κάτω από αυτές τις αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες, οι προσαρμογές της ανθρώπινης φυσιολογίας πριν και κατά τη διάρκεια της έκθεσης στο συγκεκριμένο περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά το μετά, με ενδιαφέρει εξίσου η αντιμετώπιση των αναπόφευκτων προβλημάτων που προκύπτουν. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντική τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη. Η εμπειρία και η γνώση που αποκτώ μέσω αυτής της μετάβασης είναι για μένα αδιαμεσολάβητες και αναντικατάστατες.



Τι ήταν αυτό που σας προσέλκυσε στον αθλητισμό και τι στην ιατρική; Οι δύο αυτοί τομείς -όπως τελικά αποδεικνύεται στη ζωή μου- ικανοποιούν ψυχικές, πνευματικές και συναισθηματικές μου επιθυμίες, ισορροπίες κ.λπ. Προσπαθώ να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος μέσω της προσφοράς μου στην ιατρική και, κάνοντας δυνατά τα φαινομενικά αδύνατα, μέσω του αθλητισμού θέλω να ελπίζω ότι εμπνέω άλλους ανθρώπους.

Κατά τη διάρκεια των μέχρι στιγμής προκλήσεων, ποια ήταν η στιγμή που φοβηθήκατε για τη ζωή σας; Πολλές φορές. Ο φόβος δεν είναι κακός, τον σέβομαι. Με κράτησε σε εγρήγορση, με διατήρησε συγκεντρωμένο και αυστηρά προσηλωμένο στον στόχο μου. Ο φόβος μού υπενθυμίζει πως αυτό που κάθε φορά επιχειρώ έχει την ιδιότητα του σημαντικού και όχι του απλώς επικίνδυνου.

Μέσα στο γεμάτο, καθημερινό δεκάωρο πρόγραμμα με την ιατρική, τις έρευνες και τις ιατρικές αποστολές, έχετε αρκετό χρόνο για την προετοιμασία εν όψει τέτοιων εγχειρημάτων; Ναι, αλλά κάτω από πολλές προσωπικές, οικογενειακές και κοινωνικές θυσίες. Ολα στη ζωή, άλλωστε, είναι θέμα επιλογών.

Μετά τη Σαχάρα, τι θα μπορούσε να σας εξιτάρει; Είναι κάτι που επεξεργάζομαι και μελετώ εδώ και χρόνια, είναι ιατρικής φύσεως και θέλω να το υλοποιήσω στην Ελλάδα. Τα συστατικά υπάρχουν και η προεργασία έχει γίνει. Αναζητώ τους πλέον κατάλληλους ανθρώπους, εκείνους με τους οποίους θα μοιραστώ το όραμα της δημιουργίας ενός μεγαλόπνοου ιατρικού εγχειρήματος.

Πώς βρίσκετε τη δύναμη να αντέχετε κάτω από ακραίες συνθήκες; Είναι μια ανεξήγητη δύναμη που έχω την πεποίθηση και την πίστη πως βρίσκεται σε κάθε άνθρωπο. Θα έλεγα ότι μου δημιουργεί μια περίεργη και τιτάνια θέληση να σέβομαι τις θυσίες που κάνω, αλλά και να αντέχω τις κακουχίες που συναντώ στην πορεία μου, προβλεπόμενες και απρόβλεπτες.

Τι γεύση έχει η αίσθηση της νίκης έπειτα από μια τόσο μεγάλη καταπόνηση του οργανισμού; Η νίκη έχει τη γεύση που της δίνει ο καθένας. Αν κάποιος μοχθεί με απώτερο σκοπό την αναγνώριση και τη δημοσιότητα, τότε η νίκη έχει μάλλον πικρή και πρόσκαιρη γεύση, ίσα-ίσα για να πλανέψει τον ουρανίσκο του υπερεγώ. Αν έπρεπε να μετατρέψω σε λόγια, λοιπόν, όχι τη γεύση της νίκης αλλά την αίσθηση που έχει η ολοκλήρωση ενός εγχειρήματος, τότε είναι μια στιγμιαία, παράδοξη παραίσθηση ανθρώπινης αθανασίας.