Η επόμενη μέρα

Η ιστορία της ζωής του θα μπορούσε να ξεκινά με τη φράση: «Γεννήθηκε σε έναν μακρινό πλανήτη, άγνωστου γαλαξία, ποιος ξέρει πόσα χρόνια πριν...». Το βιογραφικό του υποστηρίζει πως γεννήθηκε πριν από 66 χρόνια στο Νότιο Λονδίνο, όμως η πορεία του, οι μεταμορφώσεις του, οι επιρροές του σε διαφορετικές τέχνες και γενιές και κυρίως οι θρύλοι που δημιουργήθηκαν γύρω από τα πολλαπλά πρόσωπά του επιμένουν: ο Ντέιβιντ Μπάουι είναι ο άνθρωπος που έπεσε στη Γη - και προσαρμόστηκε.

Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών διαψεύδουν μύθους που αναπτύχθηκαν την προηγούμενη δεκαετία, οι οποίοι απέδιδαν τη δισκογραφική εξαφάνισή του και την απόλυτη απουσία του από οποιαδήποτε μουσική ή άλλη δημόσια εμφάνιση είτε στη δυσάρεστη εκδοχή (βαριά ασθένεια, που τον έχει ρίξει στο κρεβάτι) ή στην πιο ενδιαφέρουσα (χρειάστηκε να ταξιδέψει εκτάκτως στην πατρίδα - κάπου στο Διάστημα). Τελικά, ο Ντέιβιντ Μπάουι είναι εδώ (ανάμεσά μας) με νέο τραγούδι, οσονούπω και καινούριο δίσκο. Η είδηση, πέρα από ευχάριστους ή δυσάρεστους μύθους, κλόνισε και την πλέον πεζή και ρεαλιστική εκδοχή περί του τι έκανε τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την οποία ζούσε κρυμμένος στην ανωνυμία κάποιου κυρίου Τζόουνς, όπως είναι το κανονικό όνομά του - ούτε καν κυρίου Λόρενς. Σε κάποιες από τις τελευταίες συνεντεύξεις του (το 2007), ο ίδιος τόνιζε πόσο απολαμβάνει τον ρόλο του καλού οικογενειάρχη, δίπλα στη σύζυγο Ιμάν και στη 13χρονη κόρη του, την ώρα που το πρώην τοπ μόντελ Ιμάν έδινε γερά χτυπήματα στους μύθους, γράφοντας στο Τwitter: «Είμαστε απλοί καθημερινοί άνθρωποι. Εγώ μαγειρεύω την ώρα που ο Ντέιβιντ βοηθά τη μικρή στα μαθήματα. Κι όταν έχουμε χρόνο, μας αρέσει να κάνουμε βόλτα στο πάρκο». Η ίδια είχε αποκαλύψει ότι ο άντρας της χρησιμοποιεί πια το όνομα Ντέιβιντ Τζόουνς.

Ευτυχώς, δεν χρειάστηκε να το πάρουμε κατάκαρδα. Η ξαφνική εμφάνιση νέου τραγουδιού και η επικείμενη άφιξη ολόκληρου δίσκου δικαιώνουν τους απανταχού θαυμαστές του μυστηρίου που ανέκαθεν συντηρούσαν μύθοι και πραγματικότητες γύρω από το -άλλο κάθε φορά- πρόσωπο του Ντέιβιντ Μπάουι. Εντάξει, μπορεί να μην έλειπε στο φεγγάρι για δουλειές, αλλά το προφίλ του ανώνυμου καλού οικογενειάρχη ίσως ήταν απλώς άλλος ένας ρόλος στην πορεία του ως αυθεντικού χαμαιλέοντα. Και ο καινούριος δίσκος έρχεται σύντομα, για να μας αποκαλύψει τον επόμενο.

Βοήθησε τον κόσμο να αλλάξει…

Πιο ώριμος από ποτέ, σύμφωνα με το αναπόφευκτο κλισέ του λόγου και του χρόνου, ο Μπάουι επιστρέφει με έντονα νοσταλγική διάθεση, φανερή στον ήχο, στην εικόνα, στους στίχους, ακόμα και στη χροιά της φωνής του στο νέο τραγούδι, που από τον τίτλο του κιόλας διερωτάται πού είμαστε τώρα («Where are we now?»). Το συνοδεύουν εικόνες του Βερολίνου από την εποχή που ο ίδιος ζούσε εκεί, σε ένα βίντεο το οποίο σκηνοθέτησε ο Τόνι Ούρσλερ. Η υγεία του δείχνει μια χαρά (πολύ καλύτερα από τις εποχές του Λευκού Λεπτού δούκα). Σε καλή κατάσταση φαίνεται και η δημιουργικότητά του. Ο νέος δίσκος έρχεται τον Μάρτιο με τον πολλά υποσχόμενο τίτλο «The next day» και περιλαμβάνει 14 καινούρια τραγούδια, συν τρία στην deluxe έκδοση (μάλιστα, συμπίπτει χρονικά με την πολυαναμενόμενη έκθεση του μουσείου του Λονδίνου Victoria & Albert, που είναι αφιερωμένη στην καριέρα του).  Η αιφνιδιαστική κυκλοφορία ξάφνιασε και τόνωσε το μυστήριο. Σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η πληροφορία και κάθε νέα δουλειά συνοδεύεται από καλά οργανωμένο promo, ο Μπάουι κατάφερε να ετοιμάσει νέο δίσκο χωρίς κανείς να αντιληφθεί το παραμικρό και να μετατρέψει το «The next day» στο πιο σημαντικό μουσικό γεγονός της χρονιάς, απλώς δημιουργώντας το. Το αναπάντεχο ήταν χαρακτηριστικό της πορείας του σε βάθος χρόνου. Ποτέ δεν σταμάτησε να πειραματίζεται ακολουθώντας τις ανησυχίες του στη ζωή και την τέχνη - είτε ως αγαπημένος μύθος της αγγλικής κουλτούρας είτε ως αμφιλεγόμενος, προκλητικός επαναστάτης.

Ο άνθρωπος που έπεσε στη Γη

Εν αρχή αυτός που άλλαζε ήταν ο ίδιος. Υστερα από μια σειρά πειραματισμών στη μουσική και στον αυτοσχεδιασμό, το 1969 συστήνει στο κοινό τον Μajor Tom μέσα από το «Space Oddity». Ο Ziggy Stardust εμφανίζεται το 1972 για να φέρει στους νέους της Γης μήνυμα ελπίδας από το Διάστημα. Ο Stardust δεν είναι εξωγήινος, απλός αγγελιοφόρος, διευκρινίζει ο Μπάουι - αλλά ποιος τον πιστεύει; Ο Μπάουι υιοθετεί την περσόνα του αγγελιοφόρου Ziggy και ξεκινά περιοδείες σε Αγγλία και Αμερική. Μια επανάσταση έχει μόλις συντελεστεί. Η δεκαετία του '70 τον βρίσκει να εναλλάσσει ρόλους, από το εξωγήινο φρικιό στη σαγηνευτική ανδρόγυνη ηδυπάθεια, να προκαλεί με τη σεξουαλική του ταυτότητα (πότε gay, πότε bisexual, πότε απολύτως ετεροφυλόφιλος) και να μετατρέπεται μια σε σκοτεινό ροκά και μια σε ξέφρενο διασκεδαστή. Η κοκαΐνη, τα πάρτι με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ και οι -θρυλούμενες- νύχτες πάθους πότε με τον Μικ Τζάγκερ, πότε με τους μόνιμους συντρόφους ζωής Λου Ριντ και Ιγκι Ποπ γίνονται μέρος της καθημερινότητάς του - μαζί με τα τραγούδια που γράφουν τη δική τους ιστορία. Το 1976 (ύστερα από επιτυχίες όπως το «Fame» που ηχογραφεί με τον Τζον Λένον), συστήνει στο κοινό ένα νέο πρόσωπο, τον Λευκό Λεπτό Δούκα -για τις ανάγκες του οποίου υιοθετεί μια διατροφή αποτελούμενη από γάλα, πιπεριές και κοκαΐνη-, με τον δίσκο «Station to station» και την ταινία «Ο άνθρωπος που έπεσε στη Γη». Καλλιτεχνικά συνεχίζει να γοητεύει το κοινό με τις εμπνεύσεις του, όμως δέχεται έντονες κριτικές για τον τρόπο ζωής του, για δηλώσεις του που θεωρούνται φιλικές προς τους Ναζί και για μια φωτογραφία στην οποία φαίνεται να χαιρετά φασιστικά σε σταθμό της Βικτόρια. Πολύ αργότερα απέδωσε τη συνολικότερη στάση του στην επιρροή των ναρκωτικών, αλλά και στην εμμονή του στην περσόνα του Δούκα.

Φωτιά στον πλανήτη

Οσοι νόμισαν πως είχαν δει τα πάντα -ή έστω τα καλύτερα- από αυτόν έκαναν λάθος. Μετέβη στην περίοδο του Βερολίνου, όπως έχει χαρακτηριστεί, όπου κατάφερε αφενός να καθαρίσει από την εξάρτηση στην κοκαΐνης, αφετέρου να βγάλει τρεις δίσκους, για άλλη μια φορά εντελώς διαφορετικούς από τους προηγούμενους. Κι ύστερα ήρθαν τα 80s, με νέους ήχους, τον Major Tom να επιστρέφει στο «Ashes to ashes» και τον δημιουργό του να μπαίνει στον ρόλο του Ανθρώπου Ελέφαντα για τις ανάγκες του ομώνυμου θεατρικού στο Μπρόντγουεϊ, κερδίζοντας το χειροκρότημα του κοινού και τα εγκώμια των κριτικών. Οι επιτυχίες διαδέχονται η μια την άλλη, με το «Under Pressure» (σε συνεργασία με τους Queen) να έρχεται λίγο πριν ο πλανήτης πάρει φωτιά με το «Cat people» ή αρχίσει να χορεύει με το «Let’s dance».

Κάθε καινούριος δίσκος ισοδυναμεί με μια νέα εξερεύνηση και μια πρόκληση. Κλείνει τη δεκαετία του ’80 με τελευταίο σόλο άλμπουμ το «Never let me down», το οποίο ο ίδιος χαρακτηρίζει αργότερα ναδίρ της μουσικής δημιουργίας του (ωστόσο συνοδεύτηκε από μια απίστευτα θεαματική περιοδεία). Κατά τη διάρκεια του ’90 και του 2000 συνεχίζει να πειραματίζεται με διαφορετικά στυλ και να κάνει εμφανίσεις που ξεσηκώνουν το κοινό σε όλο τον κόσμο. Τελευταίο του άλμπουμ το «Reality», το 2003, το οποίο οδηγεί σε μια μεγάλη περιοδεία (το 2004), την οποία υπολογίζεται πως παρακολούθησαν περίπου 750.000 θεατές. Στο πλαίσιό της, κατά την παραμονή του στη Γερμανία, αισθάνθηκε πόνους που αποδείχτηκαν πρόβλημα στην καρδιά και τον οδήγησαν στο νοσοκομείο με ανάγκη αγγειοπλαστικής. Τον Απρίλιο του 2006, ύστερα από κάποιες μεμονωμένες φιλικές εμφανίσεις του (π.χ. σε συναυλία του Ντέιβιντ Γκίλμορ), ανακοινώνει την απόφασή του να απέχει από τις συναυλίες και τη δισκογραφία τουλάχιστον για έναν χρόνο. Εκτοτε η επόμενη φορά που ουσιαστικά μάθαμε νέα του ήταν το πρωί της περασμένηςΤρίτης, ανήμερα των γενεθλίων του, όταν ένα καινούριο τραγούδι βρισκόταν ήδη στο Ιντερνετ βάζοντας σε μύθους και αλήθειες φωτιά με τον μοναδικό τρόπο του Ντέιβιντ Μπάουι, with gasoline φυσικά.