Aπό τον Πούτιν στην Τούμπα

Η επένδυση εκατομμυρίων ευρώ στον Δικέφαλο του Βορρά, η απόλυση θερμόαιμων υπαλλήλων της ΠΑΕ και οι διαπραγματεύσεις για να φέρει ως χορηγό τον ρωσικό κολοσσό Gazprom στις φανέλες των παικτών είναι αρκετοί λόγοι για να προσδώσουν στον δαιμόνιο Πόντιο τον χαρακτηρισμό του Ιβάν του Τρομερού. Η εξαγορά του ΠΑΟΚ από τον ομογενή Ιβάν Σαββίδη είναι μόνο η αρχή. Στα άμεσα σχέδια του δαιμόνιου επιχειρηματία είναι τόσο η επέκταση των επιχειρηματικών του δραστηριοτήτων στην Ελλάδα όσο και οι δυναμικές του παρεμβάσεις υπέρ της προώθησης των σχέσεων Αθήνας - Μόσχας, λόγω της οικονομικής κρίσης. Σκληρή δουλειά, διορατικότητα, υπομονή, πειθώ: αυτά τα χαρίσματα αποδίδουν στον νέο πρόεδρο του ΠΑΟΚ, έναν κλασικό Πόντιο που από την απόλυτη φτώχεια κατάφερε να στήσει μια ολόκληρη αυτοκρατορία στη Ρωσία την οποία πολλοί εύχονται να επεκτείνει και στην Ελλάδα. Οπως και να ’χει, ο Ιβάν Σαββίδης φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει.

Η μακρινή πατρίδα

«Μικρή Ελλάδα» αποκαλείται η περιοχή Τσάλκα στη Νότια Γεωργία όπου βρίσκεται το χωριό Σάντα. Ο τόπος δηλαδή όπου γεννήθηκε και μεγάλωσαν ο Ιβάν Σαββίδης και τα επτά αδέλφια του. Ενα από τα 30 χωριά της περιοχής, με Ελληνες Πόντιους κατοίκους, που, παρά τις δυσκολίες και την ανέχεια, δεν ξέχασαν τις ρίζες τους και η μακρινή πατρίδα ήταν πάντα στο μυαλό τους.

Ο πατέρας του Ιγνάτιος, βιοπαλαιστής που αγωνιζόταν για το μεροκάματο προκειμένου να θρέψει την πολυμελή οικογένειά του, φρόντιζε και συντηρούσε τις εκκλησίες της περιοχής παρά τους κινδύνους και τους διωγμούς από το καθεστώς. Λόγος αρκετός για να χαίρει του σεβασμού όλων των κατοίκων της περιοχής. Φρόντιζε επίσης να μεταδίδει στα παιδιά του την αγάπη για την Ελλάδα, τον Πόντο και την παράδοση. Η ποντιακή λύρα που ακουγόταν συνεχώς και συνόδευε τις χαρές της οικογένειας, όπως και όλων των ομογενών στην Τσάλκα, ήταν μια πολύτιμη παρηγοριά για μια πολυμελή οικογένεια που πάσχιζε να επιβιώσει στην παγωμένη καθεστωτική Ρωσία.

Προτού ο νεαρός Ιβάν τελειώσει το σχολείο, η οικογένεια μετακινήθηκε βόρεια, στην πόλη Ντον του Ροστόφ, στη ΝΔ Ρωσία, όπου αποφοίτησε από σχολείο μέσης εκπαίδευσης. Αμέσως άρχισε να δουλεύει στο κρατικό καπνεργοστάσιο και σύντομα από απλός εργάτης κατάφερε με τις ικανότητές του να φτάσει στη θέση του υποδιευθυντή. Το 1988, χωρίς ποτέ να σταματήσει να εργάζεται, τελειώνει την οικονομική σχολή του Πανεπιστημίου Δημόσιας Οικονομίας του Ροστόφ. Το 1993 -μετά τη διάλυση της πρώην ΕΣΣΔ- θα είναι η χρονιά του: ο Ιβάν Σαββίδης θα εκλεγεί γενικός διευθυντής της καπνοβιομηχανίας Donskoy Tabak και θα παραμείνει επικεφαλής της επί μία δεκαετία. Είναι η αρχή μιας καλπάζουσας επιχειρηματικής εξέλιξης, η οποία χρόνια αργότερα θα τον οδηγήσει στη λίστα των πλουσιότερων Ρώσων. Η περιουσία του ομογενή επιχειρηματία εκτιμήθηκε πρόσφατα στα 250 εκατ. ευρώ από το ρωσικό οικονομικό περιοδικό «Finance», κατατάσσοντάς τον στην 306η θέση των πλουσιότερων Ρώσων, ενώ το αμερικανικό περιοδικό «Forbes» την αποτίμησε στα 237 εκατ. ευρώ.

Μεταξύ των επιχειρήσεων που ελέγχει ο όμιλος Agrokom, του οποίου πρόεδρος είναι ο κ. Σαββίδης, συγκαταλέγονται η καπνοβιομηχανία Donskoy Tabak, η μεγαλύτερη μονάδα στη χώρα, η εταιρεία αλλαντικών TAVR, εταιρείες αγροτικών προϊόντων, ιχθυοκαλλιεργειών, παραγωγής χαβιαριού, αλλά και θεματικών πάρκων, καθώς και το αεροδρόμιο του Ροστόφ. Περισσότεροι από 17.000 υπάλληλοι εργάζονται στις εταιρείες του, ενώ ο κύκλος εργασιών για την προηγούμενη χρονιά άγγιξε τα 500 εκατ. ευρώ.

Από τη θέση του προέδρου τόσο της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων της Ρωσίας όσο και του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού χωρών της πρώην ΕΣΣΔ, ο κ. Σαββίδης ασχολείται διεξοδικά και με την επίλυση θεμάτων που αφορούν τον Ποντιακό Ελληνισμό, κυρίως στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Η απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας στους παλιννοστούντες ομογενείς και σε όσους έχουν παραμείνει στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης αποτελούν το βασικότερο μέλημά του. Παράλληλα, μέσω του ιδρύματος που έχει συστήσει και φέρει το όνομά του, προωθεί τη διατήρηση της εθνικής ιστορικής μνήμης, όπως πρόσφατα με την κατασκευή επιβλητικού μνημείου στο μακρινό Μαγκαντάν της Ρωσίας για τους 38.000 Ελληνες που έχασαν τη ζωή τους στα γκουλάγκ της Σιβηρίας την περίοδο 1937-’38 από το σταλινικό καθεστώς.

Κορυφαία στιγμή για τον ίδιο, όπως και για ολόκληρο τον Ποντιακό Ελληνισμό, υπήρξε η επαναλειτουργία του ιστορικού μοναστηριού της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, το 2010, για πρώτη φορά μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ποντίων από τις πατρογονικές τους εστίες το 1923. Τότε ο ίδιος είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους πως η μόνιμη επαναλειτουργία της Παναγίας Σουμελά αποτελεί «στόχο ζωής». Και η αλήθεια είναι ότι χωρίς τις παρεμβάσεις και τις επαφές του ομογενή επιχειρηματία με Τούρκους αξιωματούχους θα ήταν μάλλον αδύνατη η επαναλειτουργία της Παναγίας Σουμελά ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου.

Επειτα από 14 χρόνια έντονης πολιτικής δράσης, αρχικά το 1998 ως βουλευτής της Νομοθετικής Βουλής του Ροστόφ και από το 2003 έως το 2008 βουλευτής στην κρατική Δούμα με το κόμμα του προέδρου της Ρωσίας κ. Βλαντιμίρ Πούτιν, ο κ. Σαββίδης επέλεξε να μην είναι εκ νέου υποψήφιος. Προτίμησε να ασχοληθεί αποκλειστικά με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες στη Ρωσία, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εξάλλου, όσο διάστημα ήταν βουλευτής στην κρατική Δούμα είχε μεταβιβάσει όλη την περιουσία του στη σύζυγό του, κυρία Κυριακή Σαββίδη, για λόγους ασυμβίβαστου. Η πρότερη αυτή πολιτική εμπειρία του ίσως είναι και ο λόγος που κάνει κάποιους να υποστηρίζουν πως ο Ιβάν ο Τρομερός θα επιστρέψει δυναμικά στην πολιτική, αυτή τη φορά όμως στην Ελλάδα. Οι στενές σχέσεις του με τον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου κ. Πούτιν, ο οποίος τον παρασημοφόρησε «για την προσφορά προς την Πατρίδα», κάνει κάποιους άλλους να το εύχονται.



Πάθος για το ποδόσφαιρο

Το πάθος του για το ποδόσφαιρο και γενικότερα για τον αθλητισμό δεν προέκυψε με την εξαγορά του ΠΑΟΚ. Στο παρελθόν ο ίδιος είχε διατελέσει πρόεδρος της ομάδας ποδοσφαίρου του Ροστόφ, ενώ πρόσφατα κατάφερε να είναι το Ροστόφ ανάμεσα στις πόλεις όπου θα διεξαχθούν οι αγώνες Μουντιάλ του 2018 στη Ρωσία. Το ενδιαφέρον του για τον ΠΑΟΚ δεν είναι πρόσφατο. Ξεκίνησε το 2006, αλλά οι διαπραγματεύσεις για την εξαγορά του πλειοψηφικού πακέτου δεν είχαν αίσια έκβαση. Ποτέ, όμως, δεν εγκατέλειψε το ενδιαφέρον του για την ομάδα των προσφύγων - ούτε και την προσπάθεια εξαγοράς της.

«Σήμερα, ανάμεσα στους φιλάθλους του ΠΑΟΚ βρίσκονται περίπου ένα εκατομμύριο Πόντιοι Ελληνες της προσφυγιάς. Είμαι κι εγώ ένας από αυτούς. Πρόκειται για έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων που μιλάνε ρώσικα και έναν τεράστιο αριθμό Ελλήνων από όλο τον κόσμο. Ο σύλλογος που κουβαλάει την κληρονομιά της Κωνσταντινούπολης και βρίσκεται πνευματικά κοντά σε μένα προσωπικά και σε χιλιάδες Ελληνες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, πρέπει να ζήσει. Αν είναι να σωθεί κάτι -και θα σωθεί-, αυτό πρέπει να είναι όσα συμβολίζουν την ενότητα των δυνάμεων που ενδιαφέρονται για την επιβίωση της Ελλάδας», δήλωσε ο ίδιος πρόσφατα, ανακοινώνοντας την απόφασή του να αγοράσει τον ΠΑΟΚ, με την απόκτηση του 51% των μετοχών της ΠΑΕ έναντι 10 εκατ. ευρώ. Τα σχέδιά του για τον Δικέφαλο του Βορρά είναι μεγαλεπήβολα και φτάνουν σίγουρα μέχρι τα μεγάλα ευρωπαϊκά σαλόνια. Τις τελευταίες ημέρες, μάλιστα, εντείνεται η φημολογία πως σπόνσορας της ομάδας θα είναι ο ρωσικός κολοσσός Gazprom, με ό,τι συνεπάγεται αυτή η κίνηση εφόσον ευοδωθεί. «Ως άνθρωπος, ως επιχειρηματίας, δεν θέλω να μιλάω για κάποια θέματα που δεν πρέπει να τα κάνουμε φωναχτά. Δεν υπάρχει ούτε μία ποδοσφαιρική ομάδα που να μην ονειρεύεται να έχει σπόνσορά της την Gazprom», δήλωσε ο ίδιος διπλωματικά, δείχνοντας συγχρόνως αποφασισμένος να πολεμήσει στη ρίζα τα φαινόμενα βίας από φιλάθλους της ομάδας, που μόνο τσουχτερά πρόστιμα έχουν επιφέρει στα ταμεία της ΠΑΕ.

Απέχθεια για το lifestyle

Η οικονομική κρίση δεν θα μπορούσε να μη βρίσκεται στην ατζέντα του ομογενή επιχειρηματία. Πολλές φορές άλλωστε μέχρι σήμερα, ο Ιβάν Σαββίδης έχει ζητήσει την κινητοποίηση της ομογένειας ώστε να βοηθηθεί η χώρα. «Ο πατριωτισμός είναι στο αίμα των Ελλήνων. Και με αυτή την έννοια είναι απόλυτα λογική η συνένωση των προσπαθειών διαφόρων εκπροσώπων του λαού μας που διαμένουν σε χώρες του κόσμου για τον ανώτατο σκοπό, τη βοήθεια στην ιστορική μας πατρίδα. Η μεγάλη ελληνική διασπορά διαθέτει αρκετά μέσα, τεράστιο πνευματικό και οικονομικό δυναμικό, το οποίο δεν αξιοποιείται σωστά, αλλά σήμερα αυτό είναι πολύ αναγκαίο», είχε δηλώσει ο ίδιος στο «ΘΕΜΑ».

Αίσθηση επίσης είχαν προκαλέσει οι βολές που είχε εκτοξεύσει κατά του πρώην πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου και της άρνησής του για δάνειο που φέρεται να είχε προθυμοποιηθεί να δώσει η ρωσική κυβέρνηση προς την Ελλάδα, με άκρως ευνοϊκούς όρους, με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί στη δίνη του ΔΝΤ.
Ο πανίσχυρος Πόντιος, αν και μέλος της λίστας με τους πλουσιότερους επιχειρηματίες της Ρωσίας, δεν φαίνεται να έχει πολλά κοινά με τους Ρώσους νεόπλουτους. Εκείνος ποτέ δεν φιγουράρει στα εξώφυλλα glossy περιοδικών της Ρωσίας, ούτε σκορπά προκλητικά τα χρήματά του για το θεαθήναι. Η επίδειξη πλούτου και οι επιταγές του lifestyle, σύμφωνα τουλάχιστον με τους στενούς του συνεργάτες, είναι άγνωστες έννοιες για τον ίδιο. Η παρουσία του σε διάφορες κοσμικές εκδηλώσεις είναι κυρίως κοινωνικού ή φιλανθρωπικού χαρακτήρα και ο ίδιος δείχνει την εικόνα ενός ανθρώπου αφιερωμένου στις επιχειρήσεις, στα κοινά και την οικογένεια, αφού τα τελευταία 25 χρόνια βρίσκεται στο πλευρό του η σύζυγός του Κυριακή, με την οποία έχει αποκτήσει δύο γιους, τον Γιώργο και τον Νίκο, μια εικόνα που σε συνδυασμό με το ισχυρό προφίλ του και το πάθος του για τον ΠΑΟΚ τον αναγάγει στον ιδανικό πρόεδρο - και για κάποιους άλλους, όχι απαραίτητα φιλάθλους του Δικεφάλου, σε έναν σημαντικό παράγοντα στη χώρα γενικώς.