Οι Έλληνες ψηφοφόροι σε παλαιότερες εκλογές

Μάλλον δεν πρέπει να είμαστε υπερήφανοι με τους εαυτούς μας, οι σημερινοί εκλογείς. Γιατί μπορεί μεν να έχουμε αυτό που λέγεται μια κάποια πολιτική ωριμότητα, δεν έχουμε άλλα –ίσως άσχετα με τη στενή έννοια- αλλά σίγουρα πιο ενδιαφέροντα ή αν θέλετε πιο χειροπιαστά προσόντα, τα οποία είχαν αποκτήσει... «με τον ιδρώτα του προσώπου τους» οι συνάδελφοι μας στα προ του 1900 χρόνια.



Η εξέλιξη του ψηφοφόρου, από τότε μέχρι σήμερα, είναι τέτοια, που αντί αυτός να έχει κερδίσει ανεξάντλητα δικαιώματα σε βάρος... της τσέπης των υποψηφίων εθνοπατέρων, έχει, αντιθέτως, χάσει τα κερδισμένα, έτσι ώστε σήμερα ο κάθε υποψήφιος να μην αναγκάζεται να βάλει βαθιά το χέρι στη τσέπη... Σε απλά ελληνικά: δυστύχημα για τον εκλογέα, ευτύχημα για τους υποψήφιους βουλευτές, οι οποίοι φτάνουν –όσοι φτάνουν- στη Βουλή «αβρόχοις ποσί».

Αγαπητοί εκλογείς, και εν πτωχεία συνάδελφοι, στα παλιά τα χρόνια, εκείνα που έχουν πια καθιερωθεί σαν «καλά», όσοι είχαν το δικαίωμα του «εκλέγειν» περνούσαν κατά την προεκλογική περίοδο ζωή και κότα που λένε.

Δεν υπήρχαν τότε τα εκλογικά κέντρα των διαφόρων κομμάτων, μέσα και έξω από τα οποία συγκεντρωνόμαστε εμείς –ανάξιοι απόγονοι λαμπρών προγόνων εκλογέων- και χειροκροτούμε με ενθουσιασμό τους πολιτικούς, χωρίς προηγουμένως να τους τα έχουμε «μασήσει» μέχρι «μυελού οστέων».



Και εξηγούμε: Τότε τα πράγματα ήταν αλλιώτικα.

Τα σπίτια των υποψηφίων ήταν ανοικτά μέρα και νύχτα. Αυτά ήταν τα εκλογικά κέντρα του χτες. Έμπαιναν, λοιπόν, σε αυτά οι ψηφοφόροι όποια ώρα τους κάπνιζε, στρογγυλοκαθόντουσαν όπου τους ερχότανε πιο βολικά, και περίμεναν... τα κεράσματα!

Κρασί, μεζέδες, ρακί, καφέδες και χύμα καπνός με τσιγαρόχαρτο...

Σερβίριζε η ίδια η σύζυγος του υποψηφίου, ευπροσήγορη, γελαστή και υποχρεωτική μέχρι βαθμού εξαντλήσεως. Την βοηθούσαν οι υπηρέτριες του σπιτιού που τσακιζόντουσαν στους τεμενάδες μπροστά στους «καλεσμένους».

Βέβαια αυτές οι τελευταίες – όπως και οι εκλογείς- ήξεραν πολύ καλά ότι αυτή η εικονική γαλαντομία θα τελείωνε αμέσως μετά τις εκλογές, για αυτό και φρόντιζαν να φάνε, να πιούνε και να γλεντήσουνε όσο διαρκούσε το απρόσμενο αυτό πανηγύρι.

***

Ο Γιώργος Σουρής μας περιγράφει σε ένα ποίημά του -που γράφτηκε το 1885- το προφίλ του εκλογέα της εποχής εκείνης, που ξέρει πολύ καλά την παντοδυναμία του, και δεν διστάζει να προβάλλει τις πιο εξωφρενικές απαιτήσεις...

«Σε χρυσή πολτρόνα βάλτε με απάνω
δώστε μου τσιγάρα μοσχομυρωδάτα,
φέρτε μου καφέδες, παίξετέ μου πιάνο,
τραγουδήσατέ μου τη μαντολινάτα.
Κάμετε μου πάλι χίλια κομπλιμέντα,
κι΄όλοι σας μαζί μου νάχετε κουβέντα».
και ο αχαλίνωτος πια ψηφοφόρος συνεχίζει, απαιτώντας από τους δυστυχείς υποψηφίους:
«Όλοι σας για μένα να ξεσβερκωθείτε...
κι΄αν καμιά κυρά σας, τσιμπηθεί κομμάτι,
σεις δεν πρέπει λέξη άσχημη να πείτε,
και εις άλλο μέρος στρέψετε το μάτι».



Σαν να μην έφταναν δε όλα αυτά, κάποια στιγμή ο καθόλα αγαπητός μας εκλογέας, με τη βοήθεια του Βάκχου και όλων των συμπαρομαρτούντων, έρχεται στο «τσακίρ κέφι» και τον ακούμε να λέει:

«Χύνω τους καφέδες, και τα βάζα σπάνω...
Ωχ! Χριστέ κι΄ας φέξει! ... Ωχ! ψυχή μου γλέντι!
Εκλογές και πάλι... σε ότι κι΄ αν σας κάνω.
Σεις να λέτε όλοι "αφερίμ εφέντη".
Όλων σας τα σπίτια ανοικτά να τάβρω,
ειδ΄ αλλιώς σκεφτείτε πως θα φάτε μαύρο».

***

Και αυτά μεν έκαναν οι εκλογείς των προ του 1900 χρόνων. Εμείς δε τι κάνουμε;

Εμείς ψηφίζουμε τους πολιτικούς της προτίμησής μας, χωρίς να... σπάσουμε τουλάχιστον μια ντουζίνα πιάτα και άλλα τόσα τεντζερέδια της κουζίνας τους...

Κυρίες, Κύριοι,

Ομολογείστε πως καμιά φορά είναι δυστύχημα η Ιστορία να μην επαναλαμβάνεται...



(βασισμένο σε κείμενο του Σπύρου Γαλαίου για την εφημερίδα ΑΘΗΝΑΙΚΗ 1952. Η γελοιογραφία είναι του Βασίλη Χριστοδούλου στο περιοδικό Ρομάντσο 1974, αναρτημένη στο FB από την ομάδα ¨Παλιές Ελληνικές Γελοιογραφίες¨)

Θωμάς Σιταράς, Αθηναιογράφος- Συγγραφέας, FB: Σιταράς Θωμάς