Πρωτοφανές: Ρωτούν πολιτικά φρονήματα για να δώσουν ιθαγένεια

Πλήθος ερωτημάτων για τη σκοπιμότητα στοχευμένων ερωτήσεων για τα πολιτικά τους φρονήματα, καθώς και για ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα προκαλεί εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών, στην οποία εμπεριέχονται οδηγίες προς τις Επιτροπές Πολιτογράφησης που χορηγούν την ελληνική ιθαγένεια.

Πρόκειται για μια καινοφανή εξέλιξη, κόντρα στον ισχύοντα μέχρι τώρα νόμο, ο οποίος δεν επιτρέπει την υποβολή ερωτήσεων για τις πολιτικές και κομματικές πεποιθήσεις των ενδιαφερομένων κατά τη διάρκεια της συνέντευξής τους ενώπιον των Επιτροπών Πολιτογράφησης, η οποία μόνο αθώα δεν μπορεί να θεωρηθεί.  Συγκεκριμένα, στις 12 Δεκεμβρίου του 2017 ο ειδικός γραμματέας Ιθαγένειας Λάμπρος Μπαλτσιώτης έστειλε εγκύκλιο με θέμα «Οδηγίες σχετικά με τη διενέργεια των συνεντεύξεων» προς τους προέδρους των Επιτροπών Πολιτογράφησης με κοινοποίηση σε όλα τα μέλη τους, τακτικά και αναπληρωματικά. Στο σημείο αυτό να τονιστεί ότι η πρόσφατη τοποθέτηση του κ. Μπαλτσιώτη στη θέση του ειδικού γραμματέα προκάλεσε βροχή κοινοβουλευτικών ερωτήσεων μετά το δημοσίευμα του «ΘΕΜΑτος» (3/12/2017), αφού ο διδάκτορας Ιστορίας αναφέρεται στα κείμενά του, μεταξύ άλλων, στη «Δημοκρατία της Μακεδονίας», κάνει λόγο για «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη, αρνείται τη Γενοκτονία των Ποντίων και θέτει ζήτημα Τσάμηδων και Τσαμουριάς.

Ο ειδικός γραμματέας Ιθαγένειας, λοιπόν, στην εγκύκλιό του κατά κάποιον τρόπο «επιπλήττει» τα μέλη των επιτροπών για τον τρόπο με τον οποίο θέτουν τις ερωτήσεις και για την κατανομή των ερωτήσεων, καθώς δίνεται, όπως αναφέρει, μεγαλύτερη βαρύτητα από όση αναλογεί στην Ελληνική Ιστορία και ελάχιστη στην ενεργή συμμετοχή του αλλοδαπού στην ελληνική τρέχουσα πολιτική ζωή.  Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, ο κ. Μπαλτσιώτης υποδεικνύει διά της εγκυκλίου ότι καθίστανται απαραίτητες ερωτήσεις όχι μόνο για το αν ο αιτών έχει ενταχθεί σε κάποιον πολιτικό σχηματισμό, αλλά ακόμα και για το αν είναι θετικά διακείμενος προς κάποιο πολιτικό κόμμα ή ασκεί κριτική και ποια προς πολιτικούς και κόμματα! 

«Οι επιτροπές είναι καταρχήν ελεύθερες να ερωτούν και για ζητήματα που άπτονται της προσωπικής και ιδιωτικής ζωής του αιτούντος ή ακόμη και των προσωπικών του δεδομένων ευαίσθητου χαρακτήρα. Σε μερικές περιπτώσεις, μάλιστα, ερωτήσεις τέτοιου χαρακτήρα καθίστανται απαραίτητες προκειμένου να σχηματίσει γνώμη η επιτροπή. Για παράδειγμα, η πιθανή πολιτική ή κομματική ένταξη του αιτούντος και η αιτιολόγησή της ή το γεγονός αυτός να είναι θετικά διακείμενος προς κάποιο πολιτικό κόμμα, καθώς και η κριτική πολιτικών, κομμάτων κ.λπ. δεν μπορεί παρά να κριθούν θετικά, καθώς αναδεικνύουν τη δυνατότητα του αιτούντος να συμμετέχει στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας», αναφέρει χαρακτηριστικά η εγκύκλιος Μπαλτσιώτη. Δηλαδή με αυτές τις οδηγίες ο αλλοδαπός που αγωνιά για το αν θα πάρει ελληνική ιθαγένεια θα καλείται να αιτιολογήσει στην Επιτροπή Ιθαγένειας για ποιον λόγο εντάχθηκε σε κάποιο κόμμα ή να αποκαλύψει με ποιους πολιτικούς ή κόμματα δεν συμφωνεί, γεγονός που θα εκτιμηθεί θετικά. 

Ο κ. Μπαλτσιώτης στο έγγραφό του επικαλείται την εγκύκλιο-βάση του υπουργείου Εσωτερικών «Συνδρομή ουσιαστικών προϋποθέσεων στη διαδικασία πολιτογράφησης», με την οποία καθορίζεται το πλαίσιο διενέργειας των συνεντεύξεων από το 2010 έως σήμερα. Σύμφωνα, όμως, με την εγκύκλιο αυτή, «δεν απαιτείται, σε καμία περίπτωση, από τον ενδιαφερόμενο να αποκαλύψει τις πολιτικές του πεποιθήσεις, την κομματική του ταυτότητα, καθώς και την ιδεολογία του, αλλά να παράσχει μόνο τις πληροφορίες που είναι αναγκαίες και που ο ίδιος επιθυμεί. Επομένως, εκφεύγει της αρμοδιότητας της Επιτροπής Πολιτογράφησης η υποβολή ερωτήματος σχετικά με τα πολιτικά φρονήματα, τις φιλοσοφικές πεποιθήσεις, τα δεδομένα θρησκευτικής πίστης καθώς και τη συνδικαλιστική δράση του υποψηφίου και η υποβολή σχετικών ερωτημάτων από τα μέλη της Επιτροπής θα πρέπει να αποφεύγεται». 

Το μόνο που επιτρέπεται να ερωτάται ο υπήκοος τρίτων χωρών είναι αν τη δεδομένη χρονική στιγμή όπου βρίσκεται ενώπιον της Επιτροπής Ιθαγένειας ή κατά το παρελθόν συμμετείχε σε πολιτικές οργανώσεις, χωρίς η Επιτροπή να αναζητά την πολιτική - κομματική ταυτότητά του, ακόμα κι αν ο ίδιος συγκατατίθεται.

«Ειδική βαρύτητα στη διαμόρφωση της εκτίμησης της Επιτροπής Πολιτογράφησης έχει η συμμετοχή σε πολιτικές ενώσεις, δηλαδή πολιτικούς σχηματισμούς και κομματικές οργανώσεις -κεντρικού, περιφερειακού και τοπικού επιπέδου- χωρίς η επιτροπή να υπεισέρχεται σε αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την πολιτική - κομματική ταυτότητα του υποψηφίου, στοιχείο που χαρακτηρίζεται ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο και δεν δύναται να εξετάζεται σε καμία περίπτωση, ακόμα κι αν συγκατατίθεται ο υποψήφιος στην αποκάλυψη της πολιτικής - κομματικής του ιδιότητας. Ο υποψήφιος ερωτάται μόνον αν συμμετέχει τη δεδομένη χρονική περίοδο σε πολιτικές ενώσεις και φορείς ή αν συμμετείχε σε τέτοιου είδους δραστηριότητες κατά το παρελθόν». 

Οπως έχει ξεκαθαρίσει το υπουργείο Εσωτερικών από το 2010 μέσω του συγκεκριμένου εγγράφου, «η Επιτροπή Πολιτογράφησης α) δεν επιτρέπεται να απευθύνει ερωτήσεις σχετικά με τις πολιτικές - φιλοσοφικές πεποιθήσεις ή προτιμήσεις του ατόμου, β) πρέπει να μεριμνά για την αποφυγή τύπου ερωτήσεων που οδηγούν με ευθύ τρόπο στην αποκάλυψη πολιτικών φρονημάτων, γ) να μη συνεκτιμά την οικειοθελή έκφραση και αποκάλυψη των πολιτικών φρονημάτων και δ) σε περίπτωση αποκάλυψης αυτών πρέπει να φροντίζει για τη μη καταχώρηση των ληφθεισών απαντήσεων στο πρακτικό της συνεδρίασης».