Ρένα Δούρου: Η αρσακειάδα, ο Κικέρωνας, η Prada και η Περιφέρεια Αττικής

Δεν την ήξερα. Δεν έδινα σημασία. ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφιζα. Ομως μια λεπτομέρεια μ’ έστειλε. Είμαι οπτικός τύπος - η αρρώστια του επαγγέλματος. Το θυμάμαι σαν τώρα. Οταν είπε με ιδεολογική αυθάδεια -το λέμε μαγκιά- στον Κασιδιάρη «αν έρθετε στην εξουσία θα στείλετε τη χώρα χίλια χρόνια πίσω». Και όταν εκείνος, σαν ψυχασθενικός ταύρος, άρπαξε το ποτήρι και την έλουσε με νερό. Και όταν εκείνη, με περιφρονητική υπεροψία, έστρεψε το πρόσωπό της προς τον τοίχο. Σαν να ’λεγε «άι σιχτίρ, μαλάκα»! Κοίτα να δεις, φίλε μου, είπα. Ενα θηλυκό που φοράει παντελόνια!

Δεν την ήξερα. Δεν έδινα σημασία. ΣΥΡΙΖΑ δεν ψήφιζα. Ομως μια λεπτομέρεια μ’ έστειλε. Είμαι οπτικός τύπος - η αρρώστια του επαγγέλματος. Το θυμάμαι σαν τώρα. Οταν είπε με ιδεολογική αυθάδεια -το λέμε μαγκιά- στον Κασιδιάρη «αν έρθετε στην εξουσία θα στείλετε τη χώρα χίλια χρόνια πίσω». Και όταν εκείνος, σαν ψυχασθενικός ταύρος, άρπαξε το ποτήρι και την έλουσε με νερό. Και όταν εκείνη, με περιφρονητική υπεροψία, έστρεψε το πρόσωπό της προς τον τοίχο. Σαν να ’λεγε «άι σιχτίρ, μαλάκα»! Κοίτα να δεις, φίλε μου, είπα. Ενα θηλυκό που φοράει παντελόνια!



Παντελόνια φορούσε και εκείνη την ηλιόλουστη Κυριακή στη διασταύρωση των δρόμων Τηλεφάνους - Μοναστηρίου. Μην ψάχνεστε. Είναι ένα από τα σημεία που απέναντί του απλώνεται με ολύμπια νηφαλιότητα ο αρχαιολογικός χώρος στην Ακαδημία του Πλάτωνα. «Το ήξερες;», με ρώτησε σίγουρη πως θα με πιάσει αδιάβαστο. Και μ’ έπιασε. «Οχι, δεν το ήξερα». Τι να της έλεγα; Οτι είμαι τόσο αποπροσανατόλιστος που κάποιο βράδυ, χωρίς ίχνος αλκοόλ, παραλίγο να προσπεράσω το σπίτι μου; Αμέσως κατάλαβα ότι τα είχε σκηνοθετήσει όλα. Μα όλα. Τον τόπο συνάντησης, το ντύσιμο, το ύφος, ακόμα και την ξενάγηση. «Εδώ δίδασκε ο Πλάτωνας». Πριν προλάβω να συνέλθω συνέχισε: «Εξεπίτηδες διατηρούν στο σκοτάδι αυτό το σπάνιο αρχαιολογικό πάρκο». Πριν ρωτήσω το γιατί, συνέχισε. Η «κασέτα» που είχε μέσα της ήταν ενσωματωμένη στο DNA της. Ηταν δική της. Made by Rena Douros. Κάπως έτσι: «Στο σκοτάδι επειδή σχεδιάζουν να την πουλήσουν. Γιατί ο... (είπε το όνομα του μεγαλοεργολάβου, ενός εκ των «πρωταθλητών» του κόουτς Κώστα Σημίτη) επιθυμούσε διακαώς να οικοδομήσει mall». Τα ’χασα. «Πού;». Με κοίταξε με ύφος. «Καλά, τόσο άσχετος είσαι;». Και πρόσθεσε: «Ακόμα κι εδώ, πάνω σ’ αυτές τις πέτρες».

Ο ζωδιακός κύκλος του αέρα

Το μπλουτζίν -σκούρου χρώματος- κολλημένο πάνω της. Μαύρο το φανελάκι της. Μαύρο και το στενό, κοντό, μεσάτο σακάκι της. Κάποια στιγμή θα θυμηθεί: «Οταν ήμουν στη διαφήμιση, με τρία χιλιάρικα μισθό, και γύρω μου όλοι σχεδόν αγόραζαν μανιωδώς από SUV μέχρι ρολόγια Rolex, εγώ αρνιόμουν να υποκύψω σ’ αυτόν τον ξέφρενο καταναλωτισμό. Και ως επιχείρημα τους έλεγα: "Γιατί δηλαδή, αν φορέσω φίρμες θα δείχνει καλύτερα η μέση μου;"».

- Δηλαδή εσύ και η Prada είστε δυο κόσμοι διαφορετικοί; «Αρνούμαι να κυκλοφορώ σαν ζωντανή διαφήμιση μεγάλων οίκων μόδας. Δεν τους περιφρονώ. Από κει μέσα έχουν βγει σπουδαίοι καλλιτέχνες. Πιστεύω όμως ότι οι γυναίκες μ’ αυτές τις φίρμες καλύπτουν την ανασφάλειά τους».

- Κι εσύ άρχισες από τη διαφήμιση; Κι εγώ το ίδιο, κειμενογράφος. «Κι εγώ κειμενογράφος».

- Ε, μη μου πεις ότι είσαι και Υδροχόος; «Οχι, είμαι Ζυγός».

Το είπε γρήγορα. Δηλαδή τώρα τι θα κάνουμε, κουβεντούλα με τη Μενεγάκη;
«Ταιριάζουμε», της είπα, «είμαστε από τον ίδιο κύκλο. Του αέρα». Δεν έδωσε σημασία. Ελα όμως που με βεβαιότητα πιστεύω ότι μπορεί να διαχειριστεί κάθε είδους συζητήσεις. Και τη Μεταφυσική. Το ’χει. Γιατί αργότερα θα πει «γεννήθηκα από ζεύξη Ηλιου με Σελήνη. Ο πατέρας μου είχε τη δύναμη. Η μητέρα μου την κουλτούρα».
Προτού τη συναντήσω έβαζα με τον εαυτό μου στοίχημα ότι προέρχεται από αυτό το είδος των «σκατοκόριτσων». Sorry, αλλά έτσι τις λέγαμε στο σχολείο. Οι γλωσσοκοπάνες που ήταν πρωταθλήτριες στα βιβλία. Σαν να ακούω τώρα τη βρεφονηπιαγωγό, όταν η Ρένα ήταν μόλις τριών και ούτε: «Ποιο παιδάκι θα μας πει πόσο κάνει πέντε επί τρία;». «Εγώ, εγώ κυρία!». Σηκωνόταν, λοιπόν, η μικρή Λουλού και με καμάρι έλεγε: «Δεκαπέντε κυρία!». «Μπράβο, Ρένα!».



- Πρώτη στα μαθήματα; «Ναι, ήμουν».

- Σε ποια; «Σε όλα! Να σου πω όμως για ποιον λόγο διάβαζα. Επειδή έτσι θα εξασφάλιζα κάποια εύνοια από τους δασκάλους και τους καθηγητές. Τη χρειαζόμουν. Αφού παράλληλα με τις καλές επιδόσεις στα θρανία είχα το ίδιο εξαιρετικές στα πειράγματα και τις αταξίες».

Η αρσακειάδα της ανέραστης Βουλής και της επικοινωνίας

Σκέφτηκα ότι είναι σαν να μου λέει ότι εκ γενετής είχε καταφέρει να συνθέτει και τα δύο μαζί: την επιμέλεια με τον αγώνα. Την αδικώ; Μπορεί. Και προχώρησε στο παρασύνθημα, προσπερνώντας τα πεζά και τα κατινίστικα. Χειμαρρώδης η «κασέτα» της. Η δική της. Εχει σημασία αυτό. Και σχεδόν όλα τα έντυνε με ιστορικές αναφορές. Προφανώς θα σκέφτηκε «κουλτουριάρης ο Δανίκας, κουλτούρα κι εγώ».

Ας πούμε, «τα αστικά κόμματα έχουν μυθοποιήσει την επικοινωνία. Τα αριστερά την έχουν δαιμονοποιήσει. Και οι δύο πλευρές κάνουν λάθος» (προσπάθησα να τη διακόψω τραυλίζοντας «ο Ελληνας είναι μοιρασμένος ανάμεσα στο μελόδραμα και τη φαρσοκωμωδία», αλλά εκείνη ακάθεκτη όρμησε στην Ιστορία): «Ξέρεις ποιος ήταν ο πρώτος που καθιέρωσε την πολιτική επικοινωνία;».



«Ποιος;», ψέλλισα, όπως όταν η καθηγήτρια της Ιστορίας μάς ρωτούσε πότε έγινε η άλωση της Πόλης κι εμείς ρίχναμε τα μολύβια χάμω μπας και ρίξουμε βλέμμα στο εσωτερικό της φούστας της.

«Ο Κικέρων, σε ένα κείμενο συμβουλών προς τον αδελφό του. Που ανάμεσα στ’ άλλα υπογράμμιζε ότι βασική προϋπόθεση νικηφόρου αγώνα είναι να εξασφαλίσεις την εύνοια των νέων».

Κάπου εκεί έμαθα αποσπασματικά το βιογραφικό της. Ποταμιαίο κι αυτό. Ορεξάτη, επιθετική και με άφθονες αποσκευές η Ρένα. Αμ, τι νομίζετε; Δηλαδή αρσακειά­δα: «Μάλιστα το 1992 που τελείωσα, ήταν η τελευταία χρονιά που το Αρσάκειο ήταν αμιγώς θηλέων».



Μέσα μου προσπάθησα να κάνω πρόχειρο υπολογισμό για την ηλικία της. Το κατάλαβε και με πρόλαβε: «Είμαι 39». Της είπα -όπως πρέπει πάντα να λέμε σε κάθε θηλυκό για την ηλικία του- «ε, δεν σου φαίνεται»! Στην περίπτωσή της πράγματι δεν της φαίνεται. Πάλι τη διέκοψα, το έκανα επίτηδες.

- Στη Βουλή πέφτουν πειράγματα; «Τι εννοείς;».

- Σεξιστικά. «Καθόλου» (αυστηρό ύφος).

- Ραβασάκια; «Ούτε».

 - Μηνυματάκια; «Ποτέ. Αλλά να σου πω, γιατί τα παίρνω στο κρανίο, όπως τις προάλλες που κάποια συνάδελφός σου με ρώτησε αν μαγειρεύω και της είπα,  όπως το λέω και σε σένα, "έχεις ρωτήσει ποτέ κάποιον πολιτικό αν μαγειρεύει σπίτι του;"».



Στο μυαλό μού ήρθε η εικόνα του κυρ Θόδωρου του Πάγκαλου. Με σώβρακα και παντόφλες να ανοιγοκλείνει τη μοσχομυρωδάτη κατσαρόλα με το κοκκινιστό. Τέλος πάντων, εγώ τον χαβά μου:

- Λογικό μου ακούγεται. Ερωτισμός και Βουλή, δύο δυνάμεις εχθρικές. «Πάλι τα ίδια! Πάντως μαγειρεύω. Και μάλιστα καυτερά. Από τις συνταγές της κυρίας Ολγας, φίλης της μητέρας μου. Ενα πλάσμα σαν ηρωίδα από την "Πολίτικη Κουζίνα". Σμυρνιά».

«Θα φτιάξουμε το αστικό μεταρρυθμιστικό κράτος»

Προχωρούσε και μιλούσε. Μιλούσε και παρατηρούσε. Παρατηρούσε και σχολίαζε. Σχολίαζε και αναπολούσε. Οι αντίπαλοί της έχουν βρει τον μπελά τους, σκέφτηκα. Ούτε ψύλλος στον κόρφο τους. Ασε τον άντρα της.

- Παντρεμένη; «Εχουμε υπογράψει σύμφωνο συμβίωσης».

Σας είπα. Η Ρένα είναι μέσα σ’ όλα.

- Τελειώνεις το Αρσάκειο, με 20 φαντάζομαι. «Κόψε κάτι. Με δεκαεννιά και κάτι».

- Τι Γιάννης, τι Γιαννάκης. Και μετά; «Μετά πανεπιστήμιο και σπουδές στο Εσεξ με καθηγητή τον Ερνέστο Λακάου. Με αντικείμενο Πολιτική και Ιδεολογία».

Το είπε με ύφος «δεν ξέρεις τον Λακάου; Ε, είσαι παντελώς άσχετος». Και ορμητικά συνέχισε ότι επέστρεψε και δούλεψε στη διαφήμιση και στη συνέχεια συνεργάστηκε με τον πολιτικό αναλυτή Λευτέρη Κουσούλη.

- Δηλαδή έβγαζες το μεροκάματο λουστράροντας την εικόνα κάποιου πολιτικού. Ας πούμε ποιανού; «Χαζή ερώτηση».



- Είμαι και άσχετος και χαζός, ομολόγησα. «Στη διαφήμιση, λοιπόν, συνέβαινε το εξής: οι δημιουργικοί ήταν συνήθως αριστεροί. Οι οικονομικοί ήταν ΠΑΣΟΚ. Και τα αφεντικά Νέα Δημοκρατία. Σου λέει κάτι αυτό;», λέει. «Οτι αυτή ήταν η βασική διάρθρωση και πυραμίδα της κοινωνίας. Οι δημιουργοί στο υπόγειο, τα αφεντικά στο ρετιρέ», της αντιτείνω. Κάπου εκεί συμπληρώνει: «Στο Ινστιτούτο Αμυντικών Ερευνών που δούλεψα έπαιρνα μηνιάτικο 380 euros.

Με μπλοκάκι. Και μάλιστα χωρίς ένσημα. Την ίδια στιγμή οι ημέτεροι της κομματικής πελατείας αμείβονταν με παχυλούς μισθούς ως μονιμάδες».

«Περασμένα ξεχασμένα. Οταν έρθετε εσείς στην εξουσία θα τους μονιμοποιήσετε όλους. Μαζί με τους απολυμένους», λέω.  



Αναψε και με ύφος κατηγορηματικό όρμησε: «Μη μου λες εμένα για μεταρρυθμίσεις και εκσυγχρονισμούς. Πες μου μία που έκαναν όλοι αυτοί; Καμία! Και σου θυμίζω κάτι (πάλι αναφορά στην Ιστορία, την πρόσφατη): από το 2006 ο Αλαβάνος είχε πει ότι το Ελληνικό Δημόσιο είναι εχθρικό προς τον Ελληνα πολίτη».

Ακουγε τον εαυτό της και άναβε ακόμα περισσότερο. Σαν να την είχε τσιμπήσει σφήγκα: «Διάβασα ένα κείμενο του αξιολύπητου Κώστα Σημίτη. Του τάχα μου εκσυγχρονιστή και μεταρρυθμιστή. Αν είναι δυνατόν! Ολα σ’ αυτόν τον τόπο έχουν διαστρεβλωθεί. Εμείς είμαστε οι αυθεντικοί μεταρρυθμιστές και εκσυγχρονιστές. Εμείς θα φτιάξουμε ένα αστικό κράτος μεταρρυθμιστικό».

Πρόσεξα ότι από τη φράση της απουσίαζε το «σοσιαλιστικό». Πολύ σωστά, είπα και μέσα μου υποκλίθηκα στην ειλικρίνειά της.

- Μα η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι μια μεγάλη αγορά. Ουδεμία σχέση με τον εργαζόμενο λαό (σαν να άκουγα τον σύντροφο Δημήτρη Κουτσούμπα). «Λάθος. Εγώ είμαι με την Ευρώπη των κειμένων ενός Σπινέλι. Είμαστε μέρος της Ευρώπης. Αμετακίνητοι ευρωπαϊστές και αυθεντικοί μεταρρυθμιστές. Η Νέα Δημοκρατία υποκρίνεται ότι είναι με την Ευρώπη. Μα πώς μπορεί να είναι! Οι άνθρωποι που φόρτωσαν το Δημόσιο με τα "παιδιά τους", ακόμα και με τις πεθερές τους. Ο Πάγκαλος, ας πούμε, έχει διορίσει την κόρη του. Αυτό δεν έχει σχέση με την Ευρώπη αλλά με την Αφρική» (θα τελείωνε με τις τρεις λέξεις «ουστ από δω» αλλά συγκρατήθηκε).

- Και ο πολίτης, δεν έχει ευθύνη; Δηλαδή ποιοι τους ψήφιζαν, οι εξωγήινοι; «Φυσικά και έχει. Καθένας πρέπει να γνωρίζει τις συνέπειες της ψήφου του και της σταυροδοσίας του. Στοιχειώδες. Μετά την απομάκρυνση εκ του ταμείου ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Εγώ, ας πούμε, είχα σταυρώσει τον Αλαβάνο και τον μακαρίτη Μιχάλη Παπαγιαννάκη, με τον οποίο μάλιστα διαφωνούσα. Ομως ήταν ακέραιος».

Το ήθος του Πλάτωνα και το πάθος των αριστερών

Μπροστά η Ρένα, δίπλα της εγώ. Απέφευγε επιδεικτικά τα καφενεία, τα τσιπουράδικα, ακόμα και τα παγκάκια. Εντελώς στην τσίτα. Είχα την αίσθηση ότι το κορμί της, ακόμα και τα ρούχα της, εξέπεμπαν ηλεκτρισμό. Κάποια στιγμή κάθισε σε κάποια πέτρινα σκαλοπάτια. Να ευλογηθεί από τη σκιά του Πλάτωνα. Σαν να διάβασε τη σκέψη μου:

«Ο Πλάτων έλεγε ότι ο λόγος και η έννοια είναι ένα και το αυτό. Οταν κάποιος καταφεύγει σε ύβρεις, συκοφαντίες, σεξιστικές μεταφορές, χυδαιότητες, ε, όλα αυτά συγκροτούν τον χαρακτήρα του. Τι θέλω να πω; Οτι όλοι αυτοί που υπηρετούν το σάπιο και διεφθαρμένο σύστημα είναι τυμβωρύχοι των ιδεών, που οι αριστεροί τις τίμησαν σε όλη τη διαδρομή της πρόσφατης ελληνικής περιπέτειας».

Επαιζε στο γήπεδό της. Τα τσιτάτα μπαινόβγαιναν από την τσέπη της. Ομως σε έπειθε ότι τα πιστεύει. Οτι κάθε λέξη κυλάει στις φλέβες της. Αναπόσπαστο μέρος του αίματός της. «Η Δημοκρατία είναι ψύχραιμη ακόμα και απέναντι στους βιαστές της. Η Δημοκρατία δεν είναι ρεβανσιστική. Η ψυχραιμία είναι η μέγιστη αρετή κάθε σοβαρού πολιτικού».



- Υπερβάλλεις. Μερικές φορές που σε βλέπω είσαι έτοιμη να εκραγείς. «Αυτό είναι πάθος. Πάθος να υπηρετήσω την πατρίδα μου. Γι’ αυτό εγκατέλειψα κάθε ιδέα ακαδημαϊκής καριέρας στη Μεγάλη Βρετανία».

- Μα αυτό λένε όλοι. Και όταν τους ρωτήσεις πού θα βρουν τα χρήματα, σου λένε ότι θα καταπολεμήσουν τη φοροδιαφυγή. Οπως εσείς. «Εμείς θα το κάνουμε. Και την πατρίδα θα τη μεταρρυθμίσουμε».

Προχωρούσε βιαστικά. Παρέα με μια ευγενέστατη κυρία και τον Αντώνη, τον οδηγό της. Σαν να κατάλαβε τη σκέψη μου και πάλι, φεύγοντας είπε, έτσι σαν επιδόρπιο: «Και να ξέρεις, από τη βουλευτική μου αποζημίωση κρατάω μόνο 1.000 ευρώ».

- Θα παραιτηθείς από τη βουλευτική σου έδρα; «Θα παραιτηθώ».

Και απομακρύνθηκε χωρίς να με ασπαστεί, χωρίς να την ασπαστώ. Και πριν καβαλήσω τη μηχανή του Ουίλιαμ Φέιθφουλ που όλο αυτό το διάστημα τη φωτογράφιζε ακατάπαυστα, σκέφτηκα: αρέσει δεν αρέσει, αυτοί οι σαραντάρηδες που δεν φοράνε Prada θα σκαρφαλώσουν στην εξουσία. Ο κόσμος να χαλάσει. So What? Αν η κοινωνία δεν θέλει, τίποτα επί της ουσίας δεν πρόκειται να αλλάξει.