Φρέντι Μέρκιουρι: Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πιο χαρισματικός ροκ τραγουδιστής όλων των εποχών

Όποιος βρεθεί σήμερα στο τέρμιναλ 5 του αεροδρομίου Χίθροου του Λονδίνου, θα αντικρίσει ένα αρκετά παράξενο θέαμα: Άνδρες και γυναίκες ντυμένους με φανταχτερές κίτρινες στολές και ψεύτικα μαύρα μουστάκια, να χορεύουν κρατώντας βαλίτσες στους ρυθμούς του «I Want To Break Free» και του «Under Pressure», την ώρα που τα μεγαλύτερα hit των Queen ακούγονται από τα μεγάφωνα.

Όχι, δεν πρόκειται για κάποια φάρσα ή για τα γυρίσματα ενός βίντεο κλιπ. Πρόκειται για τον πρωτότυπο τρόπο που επέλεξε η British Airways να τιμήσει τον Φρέντι Μέρκιουρι, τον τραγουδιστή θρύλο των Queen που αν δεν είχε χαθεί τραγικά από AIDS το 1991, σήμερα θα έκλεινε τα 72 του χρόνια. Κι αυτό γιατί ο ταλαντούχος Βρετανός είχε εργαστεί ένα διάστημα ως αχθοφόρος στο μεγάλο αεροδρόμιο του Λονδίνου.

Freddie for take-off! Watch our baggage handlers pay tribute to former Heathrow baggage handler Freddie Mercury, as we celebrate the Queen legend's birthday ahead of the launch of “Bohemian Rhapsody”, the new Queen movie released on October 24th. pic.twitter.com/aiikvWW0UW

— British Airways (@British_Airways) September 5, 2018

Το παραπάνω event είναι μία μονάχα από τις εκατοντάδες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα σήμερα ανά τον κόσμο, για να τιμήσουν την μνήμη του ταλαντούχου τραγουδιστή, που άφησε την σφραγίδα του στην παγκόσμια μουσική σκηνή με τραγούδια ύμνους όπως το «We will rock you», το «We are the champions», το «Bohemian Rhapsody» και το «Great Pretender». Ο frontman των Queen άφησε πίσω του μια τεράστια μουσική κληρονομιά, κι αυτό δικαιολογεί απόλυτα το γεγονός ότι δεν υπήρξε ποτέ αντικαταστάτης του στην καρδιά των εκατομμύρια θαυμαστών του.

Φέτος μάλιστα, αυτοί οι φαν έχουν και κάτι άλλο να προσμένουν με αδημονία: την πολυαναμενόμενη πρεμιέρα της ταινίας Bohemian Rhapsody, με πρωταγωνιστή τον Ραμι Μάλεκ του Mr Robot, που πρόκειται να βγει στις αίθουσες στα τέλη Οκτώβρη. Το πολυσυζητημένο φιλμ με θέμα την άνοδο της μπάντας στην δόξα και την περιπετειωδη ζωή των μελών της υπόσχεται εκπληκτική μουσική, άκρως ρεαλιστικές σκηνές και συγκίνηση, μέσα από ένα σενάριο που «ζωντανεύει» τις πιο σημαντικές στιγμές των Queen.

Το μυστικό που έκανε τον Φρέντι Μέρκιουρι τόσο μοναδικό

Είχε μία από τις πιο αναγνωρίσιμες και μαγευτικές φωνές όλων των εποχών. Τι έκανε όμως την φωνή του Φρέντι Μέρκιουρι τόσο μοναδική;

Η απάντηση φαίνεται ότι κρυβόταν στο λαρύγγι του.

Σύμφωνα με μια επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2016 στο Logopedics Phoniatrics Vocology, ο Μέρκιουρι είχε το «φυσιολογικό φωνητικό εύρος ενός υγιούς ενήλικου». Αντίθετα με την εικόνα που έχουν πολλοί για τη φωνή του, ήταν πιθανότατα ένας βαρύτονος, που τραγουδούσε όμως σαν τενόρος ενώ αυτό που έκανε τη φωνή του τόσο μοναδική ήταν η εκπληκτική ικανότητά του να την ελέγχει απόλυτα, χρησιμοποιώντας την δική του τεχνική.

Οι ερευνητές που συμμετείχαν στην έρευνα ανέλυσαν τραγούδια από το δίσκο «Freddie Mercury: The Solo Collection» καθώς και 23 ηχογραφήσεις των Queen που είναι διαθέσιμες στο εμπόριο. Επίσης, χρησιμοποίησαν μια ενδοσκοπική κάμερα στο εσωτερικό του λαιμού ενός ροκ τραγουδιστή, από τον οποίο ζήτησαν να υποδυθεί τη φωνή του Mercury, ώστε να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο δονούνταν οι φωνητικές χορδές του.

Οι συγγραφείς της μελέτης προσπάθησαν να αναπαράγουν τον τρόπο με τον οποίο ο τραγουδιστής των Queen, μέσω της εκκεντρικής και εντυπωσιακής περσόνας του επί σκηνής, εξωθούσε το φωνητικό του σύστημα στα άκρα. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν το ενδιαφέρον φυσικό φαινόμενο της «υποαρμονικής δόνησης» που απαντά επίσης στους παραδοσιακούς τραγουδιστές της περιοχής Τίβα της Σιβηρίας. Σε αυτή τη μέθοδο παραγωγής της φωνής, δεν δονούνται μόνο οι φωνητικές χορδές αλλά και οι πτυχές στο σακοειδές τμήμα του οισοφάγου, οι οποίες δεν χρησιμοποιούνται συνήθως ούτε στην ομιλία αλλά ούτε και στο τραγούδι.

Οι επιστήμονες εντόπισαν αυτήν την τεχνική παραγωγής της φωνής στο τραγούδι του Mercury και ιδιαίτερα στα σημεία όπου έκανε το διάσημο «μουγκρητό» του. Με αυτόν τον τρόπο, ο μοναδικός τραγουδιστής δημιουργούσε την εντύπωση «ενός συστήματος παραγωγής ήχου που φτάνει στα όριά του», παρά το γεγονός ότι η φωνή του έβγαινε αβίαστα.




Η περιπετειώδης ζωή ενός θρύλου

O Φρέντι Μέρκιουρι γεννήθηκε ως Φαρόκ Μπουλσάρα στις 5 Σεπτεμβρίου του 1946 στη Ζανζιβάρη, ένα αφρικανικό νησί που τότε ήταν βρετανική αποικία και σήμερα μέρος της Τανζανίας. Οι γονείς του, Μπόμι και Τζερ Μπουλσάρα, ήταν παρσί με καταγωγή από την Ινδία. Η οικογένεια είχε μεταναστεύσει στη Ζανζιβάρη για να μπορέσει να συνεχίσει ο πατέρας του την εργασία του στο βρετανικό αποικιακό γραφείο.

Το 1955 στάλθηκε πίσω στην Ινδία St. Peter's School, ένα αγγλικό οικοτροφείο αρρένων 250 χμ περίπου από το Μουμπάι. Εκεί πήρε το παρατσούκλι «Φρέντι» που θα κρατούσε για όλη του τη ζωή. Ο διευθυντής του σχολείου παρατήρησε το μουσικό ταλέντο του Φρέντι και πρότεινε στους γονείς του να πάρει μαθήματα πιάνου, πράγμα που έγινε. Επίσης τραγουδούσε στην χορωδία του σχολείου. Στην ηλικία δώδεκα ετών προσχώρησε στο πενταμελές μουσικό συγκρότημα The Hectics το οποίο έπαιζε σε διάφορες κυρίως σχολικές εκδηλώσεις. Το 1963 επέστρεψε στη Ζανζιβάρη, η οποία στα τέλη του της χρονιάς απέκτησε την ανεξαρτησία της από το Ηνωμένο Βασίλειο. Αφού τον Ιανουάριο του 1964 ξέσπασε βίαιη επανάσταση κατά του σουλτάνου της Ζανζιβάρης ο δεκαεπτάχρονος τότε Φρέντι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το νησί μαζί με τους γονείς και την αδελφή του. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, όπου ο Μέρκιουρι σπούδασε γραφιστική στο Ealing College of Art κάνοντας τα πρώτα του μουσικά βήματα με το συγκρότημα Wreckage.

Το ξεκίνημα των Queen

Ο Μέρκιουρι (που τότε λεγόταν ακόμη Φρέντι Μπουλσάρα) ήρθε μέσω του συμφοιτητή του Tim Staffell σε επαφή με το συγκρότημα Smile. Το τρίο αυτό είχε ιδρυθεί το 1968. Τα μέλη εκτός του Staffell (τραγουδιστής και μπασίστας) ήταν οι Μπράιαν Μέι (κιθάρα) και Ρότζερ Τέιλορ (ντραμς).

Το 1969 έγινε τραγουδιστής του συγκροτήματος Ibex από το Λίβερπουλ. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους το συγκρότημα πήρε το όνομα Wreckage. Στις συναυλίες έπαιζαν πολλές φορές το Jailhouse Rock, που αργότερα θα έπαιζαν συχνά και οι Queen. Το 1970 είχε μερικές εμφανίσεις ως τραγουδιστής των Sour Milk Sea.

Το διάστημα αυτό οι Smile διαλύθηκαν επειδή ο Tim Staffell τους εγκατέλειψε. Στη συνέχεια, τον Απρίλιο του 1970, ίδρυσαν οι Μπράιαν Μέι, Ρότζερ Τέιλορ και Φρέντι Μέρκιουρι δικό τους συγκρότημα, το οποίο ο Μέρκιουρι ονόμασε Queen. Επίσης σχεδίασε και το λογότυπο. Το 1971 προσχώρησε ως τελευταίο μέλος του συγκροτήματος ο μπασίστας Τζον Ντίκον.

Λίγο μετά από την ίδρυση των Queen ο «Φρέντι» Μπουλσάρα πήρε το καλλιτεχνικό όνομα «Μέρκιουρι», το ρωμαϊκό αντίστοιχο του αγγελιοφόρου των θεών των αρχαίων Ελλήνων, τον Ερμή. Σύμφωνα με τον Μπράιαν Μέι υπάρχει σχέση με το κομμάτι του Μέρκιουρι My Fairy King από το πρώτο άλμπουμ των Queen. Αυτό περιέχει τον ακόλουθο στίχο: «Mother Mercury, look what they've done to me, I cannot run I cannot hide.» Αφού ηχογραφήθηκε το κομμάτι ο Φρέντι Μπουλσάρα ρωτήθηκε εάν η «Mother Mercury» του τραγουδιού αναφέρεται στην μητέρα του και αυτός απάντησε: «Yes, and from now on I'll be Freddie Mercury.»

Προσωπική ζωή


Σύντροφος του Μέρκιουρι ήταν για αρκετά χρόνια της δεκαετίας του 1970 η Mary Austin. Η σχέση τους έληξε όταν ο Μέρκιουρι παραδέχτηκε την ομοφυλοφιλία του. Διατήρησαν όμως και στο εξής στενή φιλία. Αργότερα η Austin έγινε η κύρια κληρονόμος της περιουσίας του. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο Μέρκιουρι ζούσε στη Νέα Υόρκη και στο Μόναχο, όπου ηχογράφησε διάφορα άλμπουμ έχοντας σχετικά ήσυχη προσωπική ζωή. Στα μέσα της δεκαετίας μετακόμισε στο Κένσινγκτον του Λονδίνου. Σύντροφός του από το 1985 μέχρι το 1991 ήταν ο Jim Hutton που του έμεινε πιστός μέχρι την τελευταία του μέρα.

H καριέρα με τους Queen

To 1973 κυκλοφόρησε το πρώτο άλμπουμ των Queen με το όνομά τους αλλά δεν κάνει ιδιαίτερη αίσθηση. Την ίδια αλλά κάπως καλύτερη τύχη είχαν τα δύο επόμενα άλμπουμ Queen II και Sheer heart attack.

Λίγο πριν την κυκλοφορία του A night at the opera, οι Queen εμπιστεύτηκαν για προσωπική ακρόαση ένα πολύ ιδιαίτερο τραγούδι στον φίλο τους Kenny Everett (γνωστός ραδιοφωνικός παραγωγός και κωμικός της Βρετανίας). Εκείνος το βρήκε υπέροχο και χωρίς την άδεια του συγκροτήματος, έπαιξε όσες περισσότερες φορές μπορούσε το τραγούδι στην ραδιοφωνική του εκπομπή. Πολύ γρήγορα τα δισκοπωλεία γέμισαν κόσμο που ζητούσε ένα τραγούδι το οποίο δεν είχε καν κυκλοφορήσει! Πρόκειται για το τραγούδι Bohemian Rhapsody το οποίο παντρεύει την όπερα με το ροκ. Λόγω της πρωτοτυπίας του τραγουδιού, το άλμπουμ A night at the opera είχε επιτυχία. Παρέμεινε εννέα εβδομάδες το 1975 στο Νο1 στα charts της Αγγλίας και αλλες εξι το 1991, μετά τον θάνατο του Μέρκιουρι. Ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις που εχει κατακτήσει το συγκεκριμένο τραγούδι ξεχωρίζει η ανακήρυξή του σε Τραγουδι της Χιλιετιας απο το Guiness Book of Records. Να σημειωθεί ότι η προώθησή του συνοδεύτηκε από το πρώτο στην ιστορία σκηνοθετημένο βίντεοκλιπ.

Οι Queen είχαν πλέον καθιερωθεί αναπτύσσοντας τη δική τους προσωπικότητα. Η ιδιαίτερη και υπέροχη φωνή του Μέρκιουρι και ο ξεχωριστός ήχος της κιθάρας του Μπράιαν Μέι (κιθάρα την οποία κατασκεύασε ο ίδιος) τους έφερε πλέον στην κορυφή. Το επόμενο άλμπουμ τους A day at the races περιείχε το Somebody to love, το οποίο είχε επίσης αρκετά στοιχεία οπερετικών φωνητικών. Ακόμη πιο ψηλά ανέβηκαν με το άλμπουμ News of the world από το οποίο βγήκαν οι διαχρονικές επιτυχίες We will rock you και We are the champions.

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1970 ακολούθησαν τα άλμπουμ Jazz και The game. Από το τελευταίο ξεχώρισε το Another one bites the dust. Ήταν φανερό ότι οι Queen άρχισαν να πειραματίζονται και με άλλα είδη μουσικής. Αυτό έγινε πιο έντονο με την κυκλοφορία του άλμπουμ Hot space στις αρχές του '80. Δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία αν και υπήρχε ένα πολύ αξιόλογο κομμάτι ντουέτο με τον David Bowie, το Under Pressure.

Οι Queen άλλαξαν αρκετά και το παρουσιαστικό τους. Άφησαν πίσω το glam στυλ που επέβαλε η ροκ κουλτούρα της δεκαετίας του 70 και προσαρμόστηκαν στο κλίμα της εποχής. Ο Μέρκιουρι άφησε μουστάκι και εμφανίζόταν πλέον χωρίς μακιγιάζ και μαύρα νύχια. Λίγο αργότερα έγραψαν τη μουσική για την ταινία Flash Gordon ενώ το 1984 κυκλοφορούν το άλμπουμ Τhe works. Πιο γνωστά κομμάτια από αυτό είναι το I want to break free, Radio Ga Ga και το Hammer to fall.

Το 1985 συμμετείχαν στο Live Aid μαζί με πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες και "κυριολεκτικά έκλεψαν την παράσταση", όπως είχε παραδεχτεί και ο στενός τους φίλος Elton John. Εμπνευσμένοι από το κλίμα του Live Aid, ηχογράφησαν το One Vision που συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ A kind of magic το οποίο αποτελούσε (εν μέρη) και το soundtrack της ταινίας Highlander. Η περιοδεία τους Magic Tour στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, ιδιαίτερα η συναυλία που δόθηκε στο Στάδιο Γουέμπλεϋ το 1986. Η συγκεκριμένη περιοδεία ήταν και η τελευταία τους.

Οι Queen, αν και δεν διαλύθηκαν το επόμενο διάστημα, άφησαν περιθώρια για πιο προσωπικές μουσικές εξορμήσεις. Ο Φρέντι Μέρκιουρι που είχε ήδη κάνει μια solo δουλειά (το άλμπουμ Mr Bad Guy) τώρα συνεργάστηκε με τη ντίβα της όπερας Μονσερά Καμπαγιέ και κυκλοφόρησαν το άλμπουμ Barcellona. Λέγεται ότι ο Φρέντι έδωσε τον καλύτερο του εαυτό σε αυτο το άλμπουμ, τόσο γιατί εκτιμούσε βαθύτατα την Καμπαγιέ και τον κόσμο της όπερας, όσο και γιατί φοβόταν ότι θα μπορούσε να είναι η τελευταία του δουλειά. Το ομότιτλο τραγούδι Barcellona συνόδευε τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992.

Οι φήμες ότι ο Μέρκιουρι έπασχε από AIDS κυκλοφορούσαν πολύ έντονα αν και ο ίδιος τις διέψευδε. Το 1989, οι Queen επανήρθαν με το άλμπουμ The miracle. Ο Μέρκιουρι αν και εμφανίζεται πολύ δυναμικός κι ενεργητικός στα video clips, παρουσιάζει εμφανή διαφορά στην εμφάνιση του: αραιωμένα μαλλιά και αρκετά αδυνατισμένος. Οι Queen δεν έκαναν καμία περιοδεία για να προωθήσουν το άλμπουμ τους από το οποίο προέκυψαν οι επιτυχίες I want it all, Breakthru και The Invisible Man.

Το 1991 το συγκρότημα δημιούργησε το τελευταίο του άλμπουμ με τίτλο Innuendo. Το τελευταίο τραγούδι είναι το διαχρονικό The show must go on, του οποίου οι στίχοι φανερώνουν ότι ο Μέρκιουρι γνώριζε πως δεν θα ήταν για πολύ καιρό ακόμη στη ζωή. Τα video clips του Innuendo ήταν επεξεργασία παλιότερων video εκτός από τα These are the days of our lives και I'm going slightly mad τα οποία είναι ασπρόμαυρα και στα οποία ο Μέρκιουρι εμφανίζεται αποστεωμένος και αδύναμος.

Το τέλος

Καθώς η κατάσταση του Φρέντι Μέρκιουρι χειροτέρευε, οι φήμες γινόταν ακόμη πιο έντονες. Στις 23 Νοεμβρίου του 1991 ο τραγουδιστής έκανε ανακοίνωση στον τύπο που είχε κατασκηνώσει έξω από το σπίτι του στο Κένσινγκτον στο Λονδίνο, ότι έπασχε από AIDS. Ένα εικοσιτετράωρο αργότερα πέθανε στο σπίτι του.

Όλο το διάστημα ήταν κοντά του οι γονείς του και η Mary Austin (πρώην σύντροφός του). Ωστόσο σε καθημερινή 24ωρη βάση μαζί του ήταν ο λεγόμενος inner circle που ζούσε μαζί του στο σπίτι του Garden Lodge. Δηλαδή ο σύντροφος του τα τελευταία 6 χρόνια Jim Hutton, ο Peter Freestone (προσωπικός του γραμματέας και στενός φίλος) και ο Joe Fanelli (πρώην σύντροφος που έγινε συνεργάτης του ως μάγειρας και γραμματέας).

(βιογραφικά στοιχεία: Wikipedia)