Το «Hilton» της Αθήνας γίνεται 50

Το βράδυ της 20ής Απριλίου του 1963 η Αθήνα έμοιαζε (και ίσως ήταν) με έναν από τους πιο υποσχόμενους προορισμούς του κόσμου για να κυκλοφορήσει κανείς, να διασκεδάσει, να οσμιστεί τον ευρωπαϊκό άνεμο που φυσούσε δειλά πάνω από την πόλη. Οι καινοφανείς, καλόγουστες πολυκατοικίες που ανεγείρονταν σε μοντέρνο στυλ η μία μετά την άλλη πέριξ του Κολωνακίου, οι διαφημιστικές πινακίδες νέον που φωταγωγούσαν ρυθμικά τις όψεις των κτιρίων του κέντρου αποπνέοντας την αίσθηση μιας πρώιμης ευημερίας, τα νυχτερινά κέντρα διασκέδασης που έσφυζαν από ανέμελους νέους και θελκτικές νέες που πρόβαραν ξενόφερτους χορούς, το διεθνές τζετ σετ που εξοικειωνόταν με μια καινούρια Ελλάδα συνεπικουρούσαν την αόρατη αίσθηση της προσμονής και του φλερτ με την ευζωία. Τη συγκεκριμένη ανοιξιάτικη βραδιά, βέβαια, τα πάντα περιστρέφονταν γύρω από την οδό Βασιλίσσης Σοφίας. Τα θυρανοίξια του αθηναϊκού παραρτήματος της διεθνούς αλυσίδας ξενοδοχείων «Hilton», μα κυρίως οι εκλεκτοί καλεσμένοι που είχαν καταφτάσει στο κλεινόν άστυ από όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη για να γιορτάσουν, σηματοδοτούσαν ένα πρωτοφανές γεγονός για τα κοσμικά χρονικά της πόλης. Ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο Αριστοτέλης Ωνάσης συνοδευόμενος από την Τζάκι Κένεντι και την αδελφή της Λι Ράτζβιλ, ο Φρανκ Σινάτρα, ο υπουργός Συντονισμού Παναγής Παπαληγούρας, ο οποίος έκοψε και την κορδέλα των εγκαινίων, αλλά και ο ίδιος ο Κόνραντ Χίλτον έκαναν προπόσεις και αντάλλασσαν φιλοφρονήσεις στο ισόγειο ενός κτιρίου που θα εξελισσόταν σε τοπόσημο για τη ζωή της Αθήνας και που από τη θεμελίωσή του το 1958 είχε ήδη προκαλέσει ποικίλα σχόλια στον Τύπο της εποχής, ο οποίος μιλούσε ακόμη και για οικονομικοπολιτικό σκάνδαλο. 

Κάπου ανάμεσα στο κοσμικό πλήθος και τις κυρίες, που σύμφωνα με τους κοσμικογράφους της εποχής, είχαν μάλλον βιαστεί να φέρουν την άνοιξη με τα εντυπωσιακά καπέλα που λάνσαραν, βρισκόταν ο άνθρωπος που είχε δώσει όχι μόνο μορφή αλλά και ψυχή στο μεγαλύτερο ως τότε εγχείρημα φιλοξενίας της Ελλάδας: ο Εμμανουήλ (ή Μανώλης για τους στενούς φίλους του) Βουρέκας. Εκείνο το βράδυ ο αγαπημένος αρχιτέκτονας της αθηναϊκής αστικής τάξης είχε κάθε λόγο να νιώθει υπερήφανος, χαρούμενος αλλά και δικαιωμένος. Είχε καταφέρει μαζί με τους Προκόπη Βασιλειάδη, Σπύρο Στάικο και Αντώνη Γεωργιάδη -ανέλαβαν και πραγματοποίησαν από κοινού τη μελέτη για το ξενοδοχείο- να δώσουν στην πρωτεύουσα της Ελλάδας ένα πρωτοφανές σε μέγεθος αλλά και σε ανέσεις ξενοδοχείο - η αρχική χωρητικότητα ήταν 960 κλίνες, περιελάμβανε αίθουσες χορού 1.000 ατόμων, εστιατόρια, καταστήματα ειδών λαϊκής τέχνης, πισίνα, γκαράζ και βέβαια το θρυλικό υπαίθριο κομμωτήριο που έκανε θραύση στις κοσμικές κυρίες των Αθηνών. Ενα κτίριο που μαζί με εκείνο της αμερικανικής πρεσβείας διά χειρός του «πατέρα» του bauhaus Βάλτερ Γκρόπιους και το «Mont Parnes» λέγεται πως καθόρισαν την αρχιτεκτονική αισθητική της δεκαετίας του ’60. Ο ίδιος ο Εμμανουήλ Βουρέκας, με αφορμή την επέτειο των 25 χρόνων λειτουργίας του ξενοδοχείου, σημείωνε το 1988, χωρίς να λησμονεί ή να παραβλέπει τη σκληρή κριτική που δέχθηκε το γνωστότερο και πιο «φωτογενές» από τα δεκάδες πονήματά του εντός και εκτός του αστικού ιστού της Αθήνας: 

«Στην πενηντάχρονη σταδιοδρομία μου νομίζω ότι το “Χίλτον” σαν κτίριο δημιούργησε στους Αθηναίους τις περισσότερες αντιδράσεις, θετικές ή αρνητικές. Αλλες ήταν δίκαιες και άλλες άδικες, ο χρόνος το έδειξε. Γράφτηκε ότι συνδυάζει επιβλητική μεγαλοπρέπεια με αρχαιοελληνική λιτή γραμμή αλλά και ότι ήταν μια πράξη βανδαλισμού. Αφού τελείωσε η κατασκευή του, σε περιοδικό δημοσιεύτηκε ολοσέλιδη φωτογραφία του παρμένη ανάμεσα σε δύο κολώνες του Παρθενώνα που με τρικ φαινόταν 10 φορές μεγαλύτερο απ’ ό,τι στην πραγματικότητα, μόνο και μόνο για να γραφτεί το σχόλιο “ο γίγας που καταστρέφει τη θέα της Αθήνας απ’ την Ακρόπολη”. Ο Κόνραντ Χίλτον το θεωρούσε το ωραιότερο από τα 53 ξενοδοχεία του. Πάντως νομίζω -και αυτό είναι το βασικότερο- ότι οι περισσότεροι Αθηναίοι το θεωρούν το ωραιότερο της πόλης τους και έχουν συνηθίσει να διαβαίνουν άνετα, για οποιονδήποτε λόγο, το κατώφλι του». Η κατακλείδα αυτή έρχεται να επιβεβαιώσει την άποψη που ευρέως συντηρείται για τον Εμμανουήλ Βουρέκα, πως δηλαδή επρόκειτο για έναν άνθρωπο σεμνό αλλά όχι σεμνότυφο, έναν εκλεπτυσμένο δημιουργό που διέθετε τις αρετές του στυλ και του καλού γούστου, έναν αρχιτέκτονα που δεν σχεδίαζε κτίρια για την αρχιτεκτονική αλλά για τον άνθρωπο. Και ακόμη περισσότερο να επικουρήσει την άποψη πως το μοντερνιστικό αυτό δημιούργημα με την εμβληματική πρόσοψη του Μόραλη και το χαρακτηριστικό πεντελικό μάρμαρο κατάφερε όχι απλώς να στεγάσει αλλά και να ταυτιστεί με τη ζωή της πόλης. Τόσο για τους διάσημους ή μη επισκέπτες της, μα κυρίως για τους ίδιους τους κατοίκους της. 

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Σταμάτης Κόκοτας διασκεδάζουν σε πάρτι που φιλοξενήθηκε στο ξενοδοχείο