Βλαστοκύτταρα για την αποκατάσταση της όρασης σε τυφλούς

Τυφλοί ασθενείς, που πάσχουν από μια σχετικά σπάνια κληρονομική ασθένεια από την παιδική ηλικία τους, θα δοκιμάσουν, για πρώτη φορά στον κόσμο, μια νέα πρωτοποριακή θεραπεία με βλαστικά κύτταρα, τα οποία προέρχονται από έμβρυα που "περισσεύουν" στις κλινικές εξωσωματικής γονιμοποίησης. Αν η τεχνική αποδειχτεί πετυχημένη και στους ανθρώπους, όπως έχουν δείξει ήδη οι δοκιμές με πειραματόζωα, οι οποίες προηγήθηκαν, τότε όχι μόνο πολλοί άνθρωποι θα μπορέσουν να ξαναδούν, αλλά και πολλοί άλλοι δεν πρόκειται να χάσουν το φως τους στο μέλλον.

Η αρμόδια Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ έδωσε την άδεια να προχωρήσει η επίμαχη εμφύτευση των εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων στα μάτια των ασθενών που πάσχουν από την εκφύλιση ωχράς κηλίδας του Stargardt, κατά την οποία για γενετικούς λόγους καταστρέφονται τα φωτο-ευαίσθητα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς στο πίσω μέρος του ματιού.

Τον περασμένο Οκτώβριο, η αμερικανική εταιρία βιοτεχνολογίας Geron ανακοίνωσε την έναρξη της πρώτης κλινικής δοκιμής για την αποκατάσταση κατεστραμμένων νεύρων από βλαστικά κύτταρα σε ένα ασθενή στις ΗΠΑ, ο οποίος είχε παραλύσει εν μέρει μετά από τραυματισμό του νωτιαίου μυελού.

Τώρα, μια δεύτερη αμερικανική εταιρία βιοτεχνολογίας, η Advanced Cell Technology, πήρε την έγκριση από τις αρμόδιες εποπτικές Αρχές να ξεκινήσει μια δεύτερη κλινική δοκιμή με εμφύτευση βλαστικών κυττάρων, αυτή τη φορά στα μάτια δεκάδων ασθενών, που από μικροί έχουν χάσει την όρασή τους.

Ο επικεφαλής επιστήμων Ρόμπερτ Λάντζα της εταιρίας Advanced Cell Technology δήλωσε, σύμφωνα με βρετανικά μέσα ενημέρωσης ότι ο πρώτος ασθενής θα δεχτεί τα βλαστικά κύτταρα στην αρχή του 2011 και τα πρώτα σημάδια βελτίωσης της όρασής του μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε έξι περίπου εβδομάδες. Όπως είπε, ο χρόνος θεραπείας θα εξαρτηθεί από τον οργανισμό κάθε ασθενούς ατομικά.

Τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, τα οποία λαμβάνονται από έμβρυα εξωσωματικής γονιμοποίησης ηλικίας λίγων μόλις ημερών, έχουν την εγγενή δυνατότητα να αναπτυχθούν και να μεταμορφωθούν σε άλλα εξειδικευμένα σωματικά κύτταρα. Πολλοί επιστήμονες ευελπιστούν ότι αυτά τα κύτταρα μπορούν να φέρουν επανάσταση στην ιατρική, όμως διάφορες οργανώσεις, θρησκευτικές και άλλες, εκφράζουν τις αντιρρήσεις τους, θεωρώντας ότι μια τέτοια τεχνική προϋποθέτει την σκόπιμη καταστροφή ανθρωπίνων όντων, έστω κι αν είναι μόνο τριών ημερών.

Οι κλινικές δοκιμές με τους τυφλούς ασθενείς, που πάσχουν από τη νόσο του Στάργκαρντ, θα γίνουν σε αρκετές κλινικές πανεπιστημίων και νοσοκομείων στις ΗΠΑ. Οι πρώτοι τρεις ασθενείς θα δεχτούν την εμφύτευση 50.000 εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων, μια επόμενη ομάδα θα λάβει 100.000 κύτταρα και, τέλος, σε μια τρίτη ομάδα θα εμφυτευτεί η ακόμα υψηλότερη δόση των 200.000 βλαστικών κυττάρων. Ήδη τα πειράματα με ζώα έχουν δείξει δραματική βελτίωση (μέχρι και 100%) ακόμα και με την χαμηλότερη δόση, χωρίς μάλιστα να εμφανιστούν παρενέργειες, όπως είπε ο Λάντσα.

Σε κατοπινό στάδιο, τον επόμενο χρόνο, θα ακολουθήσουν κλινικές δοκιμές με ηλικιωμένους ανθρώπους που πάσχουν επίσης από εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, όχι όμως από την κληρονομική, αλλά από την ηλικιακή μορφή της, που είναι και η πιο συνηθισμένη και πλήττει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.