Τα παχύσαρκα παιδιά είναι λιγότερο δημοφιλή

Η παχυσαρκία μειώνει τη δημοτικότητα και γενικότερα το κοινωνικό «στάτους» ενός παιδιού στο δημοτικό σχολείο και ακόμα συνδέεται από τους συνομηλίκους του με αρνητικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, σύμφωνα με μια νέα έρευνα ελλήνων ερευνητών.

Η μελέτη, που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Βρετανικής Ψυχολογικής Εταιρίας, έγινε από τη δρα Αικατερίνα Κορνηλάκη και τον δρα Γρηγόρη Χλουβεράκη του πανεπιστημίου Κρήτης.

Οι ερευνητές μελέτησαν 414 αγόρια και κορίτσια ηλικίας πέντε έως δέκα ετών και τα ταξινόμησαν σε κατηγορίες ανάλογα με το δείκτη σωματικής μάζας καθενός (παχύσαρκα/υπέρβαρα, κανονικά, αδύνατα). Τα παιδιά κοίταξαν πέντε φωτογραφίες με διάφορους σωματότυπους (αδύνατους έως παχύσαρκους) και επέλεξαν εκείνον που πίστευαν ότι ανταποκρινόταν πιο πολύ στο δικό τους σώμα.

Αν και αντικειμενικά το 36% των παιδιών είχαν κατηγοριοποιηθεί ως υπέρβαρα ή παχύσαρκα, τα περισσότερα (το 75%, δηλαδή τρία στα τέσσερα) από αυτά τα παιδιά επέλεξαν κανονικό σωματότυπο, θεωρώντας ότι έχουν φυσιολογικό βάρος (μια ένδειξη ότι τα παχύσαρκα/υπέρβαρα παιδιά «αρνούνται» να δουν την πραγματικότητα σε σχέση με το βάρος τους). Αντίθετα, όλα σχεδόν τα παιδιά που είχαν εξ αντικειμένου ταξινομηθεί ως κανονικά ή αδύνατα, επέλεξαν σωματότυπους που όντως αντιστοιχούσαν στην πραγματικότητα.

Σε επόμενο στάδιο, για να διαπιστωθεί ο βαθμός δημοτικότητας κάθε παιδιού στο σχολείο του, οι ερευνητές ζήτησαν από κάθε παιδί να κατονομάσει τρεις συμμαθητές του που θα προσκαλούσε στο πάρτι του και τρεις που δεν θα καλούσε. Οι απαντήσεις αποκάλυψαν μια στενή συσχέτιση ανάμεσα στο βάρος των παιδιών και στη δημοτικότητά τους ανάμεσα στα άλλα παιδιά. Τα πιο δημοφιλή παιδιά ήσαν κυρίως μέσου βάρους ή αδύνατα, ενώ τα λιγότερο δημοφιλή ήσαν κυρίως παχύσαρκα ή υπέρβαρα.

Τέλος, τα παιδιά άκουσαν μια σειρά από σύντομες ιστορίες με ήρωες που είχαν τόσο θετικά όσο και αρνητικά χαρακτηριστικά και οι οποίοι εμπλέκονταν σε διάφορες δραστηριότητες (κοινωνικές, σχολικές, αθλητικές, καλλιτεχνικές κ.α.). Στη συνέχεια, τα παιδιά κλήθηκαν να διαλέξουν τα πρόσωπα εκείνα στις ιστορίες που θεωρούσαν ότι αντιστοιχούσαν καλύτερα στα θετικά και στα αρνητικά προσωπικά χαρακτηριστικά. Τα παιδιά όλων των ηλικιών ανεξαιρέτως έτειναν να αποδώσουν θετικά χαρακτηριστικά πρωτίστως στα πρόσωπα κανονικού βάρους και δευτερευόντως στους λεπτούς, ενώ αρνητικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες πρωτίστως απέδωσαν στα υπέρβαρα και παχύσαρκα πρόσωπα των ιστοριών.

Όσον αφορά τις αντιλήψεις για το ποιος είναι πιο ευάλωτος σε ασθένειες, τα παιδιά πέντε έως οκτώ ετών έτειναν να αποδίδουν προβλήματα υγείας στους παχύσαρκους, ενώ τα παιδιά δέκα ετών κυρίως στους αδύνατους.

Σύμφωνα με την κα Κορνηλάκη, η μελέτη δείχνει την ανάγκη να υπάρξουν έγκαιρα προληπτικά εκπαιδευτικά προγράμματα, που θα καταπολεμούν την μεγάλη προκατάληψη των παιδιών κατά του πάχους, που οδηγεί μέχρι και σε στιγματισμό των παχύσαρκων, καλλιεργώντας αρνητικά στερεότυπα για τους υπέρβαρους συνομηλίκους τους και σε κοινωνική απομόνωση των τελευταίων. Πάντως, σύμφωνα με την ίδια, όσο περνάνε τα χρόνια και τα παιδιά μεγαλώνουν, φαίνεται πως αυτές οι προκαταλήψεις υποχωρούν σε κάποιο βαθμό, αλλά σε κάθε περίπτωση χρειάζονται περαιτέρω έρευνες πάνω στο ζήτημα.