«Γκρίζες ζώνες» στο νέο σύστημα Πανελλαδικών

Νέου τύπου Πανελλαδικές Εξετάσεις και «ψαλίδι» στις μετεγγραφές είναι οι πρώτες αλλαγές στη ριζική αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης που επιδιώκει το υπουργείο Παιδείας. Ειδικότερα, το πρώτο  βήμα έγινε με την ανακοίνωση του νέου συστήματος Πανελλαδικών Εξετάσεων, στο οποίο το «Πρώτο Θέμα» εντόπισε κάποιες «γκρίζες ζώνες» και αναπάντητα ερωτηματικά που προκύπτουν από την ανακοίνωσή του ενώ δεν είναι λίγοι οι μαθητές που κάνουν λόγο για «σπαζοκεφαλιά» μέχρι να καταφέρουν να κατανοήσουν πώς λειτουργεί.    

Λιγότερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, περισσότερες επιλογές σχολών, ένα  επιπλέον μάθημα «μπαλαντέρ» για όσους θέλουν ακόμα περισσότερες επιλογές  και τρεις ομάδες προσανατολισμού είναι οι βασικές αρχές του νέου συστήματος Πανελλαδικών Εξετάσεων που ανακοίνωσε το υπουργείο Παιδείας.

Το νέο, πολυαναμενόμενο σύστημα που προσομοιάζει με αυτό των δεσμών θα εφαρμοσθεί από τη σχολική χρονιά 2015-2016 και θα αποτελέσει ένα μεταβατικό σύστημα, σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας, για τουλάχιστον δύο χρόνια. 

Στόχος του νέου συστήματος είναι η διεύρυνση των επιλογών των υποψηφίων και για το λόγο αυτό για την εισαγωγή σε ένα από τα πέντε επιστημονικά πεδία ο υποψήφιος θα δώσει πανελλαδικές εξετάσεις σε τέσσερα μαθήματα, ενώ αν θέλει να έχει επιλογές ταυτόχρονα σε δύο επιστημονικά πεδία, θα πρέπει να δώσει και ένα πέμπτο μάθημα-«μπαλαντέρ».

Όσον αφορά στη δομή του ωρολογίου προγράμματος διαμορφώνονται τρεις ομάδες προσανατολισμού: Ανθρωπιστικών Σπουδών, Θετικών Σπουδών και Σπουδών Οικονομίας και Πληροφορικής. Συνολικά οι μαθητές/τριες θα παρακολουθούν 32 διδακτικές ώρες την εβδομάδα στη Γ' τάξη του Ημερήσιου ΓΕΛ και 25 ώρες στη Δ΄ τάξη του Εσπερινού ΓΕΛ. Για όλα τα γνωστικά αντικείμενα (Μαθήματα Γενικής Παιδείας, Μαθήματα Προσανατολισμού και Μαθήματα Επιλογής) θα ακολουθηθούν προγράμματα σπουδών ήδη εγκεκριμένα από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ή το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, που αντιστοιχούν σε επίσης ήδη εγκεκριμένα σχολικά εγχειρίδια. Ειδικά για τα Λατινικά Θεωρητικού προσανατολισμού και τη Χημεία Θετικού προσανατολισμού επιστημονικές ομάδες που έχουν συγκροτηθεί εργάζονται για την προσαρμογή της διδακτέας ύλης, καθώς η διδασκαλία τους δεν προβλεπόταν στο πρόγραμμα του Νέου Λυκείου για τη φετινή Β΄ Τάξη.

Τα αδιευκρίνιστα σημεία 

Οι ώς σήμερα «γκρίζες ζώνες» του συστήματος είναι: 
1. Ο καθορισμός των συντελεστών βαρύτητας.  
2. Δεν έχει ακόμα αποσαφηνισθεί ποιες σχολές θα αντιστοιχούν σε κάθε πεδίο. 
3. «Γκρίζα ζώνη» αποτελεί η κατανομή των στρατιωτικών σχολών.
4. Εάν θα έχουμε κοινές σχολές σε περισσότερα του ενός πεδία. Ερωτηματικό αποτελεί τι θα γίνει κυρίως με τα τμήματα θετικών επιστημών ιδίως τα χαμηλόβαθμα καθώς οι ειδικοί εκτιμούν οτι αν δεν είναι κοινά σε δύο πεδία υπάρχει το ενδεχόμενο να μείνουν πολλά κενά. Ο λόγος είναι οτι λόγω των αποκαλούμενων «δύσκολων» μαθημάτων όπως η Φυσική και τα Μαθηματικά θα τα επιλέξει  ο μικρότερος όγκος των υποψηφίων, ενώ τα τμήματα κυρίως στα ΤΕΙ θα μείνουν κενά.
5. Ερωτηματικό παραμένει ο τρόπος κατανομής των σχολών Πληροφορικής ενώ τα Παιδαγωγικά Τμήματα και τα ΤΕΦΑΑ θα είναι κοινά σε περισσότερα του ενός πεδία. 
  

Ψάχνει «κάλυψη» για τους φοιτητές της Αρχιτεκτονικής ο Αρ. Μπαλτάς

Αν και καθηγητής Πολυτεχνείου ο κ. Μπαλτάς έκρινε με αυστηρό τρόπο τους 115 καθηγητές του ΕΜΠ και του ΑΠΘ που προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και δικαιώθηκαν από το ΣτΕ για τις μετεγγραφές, «Το Υπουργείο Παιδείας ήταν ενάντια στην προσφυγή των Αρχιτεκτονικών Σχολών του ΕΜΠ και του ΑΠΘ. Οι διοικήσεις των δύο σχολών δεν δέχθηκαν να υπαναχωρήσουν στην προσφυγή τους, παρά τις συστάσεις του Υπουργείου Παιδείας, που έγιναν με γνώμονα να μην διαταραχθεί ο προγραμματισμός εκατοντάδων οικογενειών».
  
Διευκρινίζεται πάντως ότι εκτός από τις δύο Αρχιτεκτονικές Σχολές που έκαναν την προσφυγή, η απόφαση του ΣτΕ δεν αφορά στις μετεγγραφές που έχουν ήδη γίνει στα υπόλοιπα τμήματα ΑΕΙ. Ως προς τις υπόλοιπες σχολές, το υπουργείο Παιδείας προτρέπει τις διοικητικές τους αρχές να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις μετεγγραφές, αν και αναγνωρίζει το πρόβλημα που έχουν προκαλέσει οι εξωφρενικοί, έξω από κάθε ακαδημαϊκή λογική - όπως και εκ των υστέρων αποδεικνύεται - χειρισμοί των προηγούμενων ηγεσιών του υπουργείου Παιδείας στο θέμα των μετεγγραφών.

Το υπουργείο Παιδείας θα συμπεριλάβει στο νομοσχέδιο που θα καταθέσει μετά τις γιορτές του Πάσχα, το νέο σύστημα με το οποίο θα γίνονται στο εξής οι μετεγγραφές φοιτητών. Ως τότε, σε ό,τι αφορά στους περίπου 150 φοιτητές των Αρχιτεκτονικών Σχολών του ΕΜΠ και του ΑΠΘ, των οποίων η μετεγγραφή κρίθηκε από το ΣτΕ αντισυνταγματική, το υπουργείο, έχοντας την έγνοια των φοιτητών και των οικογενειών τους, θα μελετήσει όλα τα ενδεχόμενα και τα νομικά περιθώρια της ιδιόμορφης κατάστασης που έχει ανακύψει, προκειμένου να τους καλύψει.  

Σύμφωνα πάντως με την απόφαση του ΣτΕ, ο αριθμός των μετεγγραφομένων φοιτητών μπορεί να είναι μέχρι το ποσοστό του 10% του αριθμού εισακτέων σε κάθε ΑΕΙ και θα αφορούν σε σοβαρούς λόγους υγείας καθώς και οικονομικούς λόγους. Η απόφαση του ΣτΕ προϊδεάζει για το νομοθετικό πλαίσιο των των μετεγγραφών, που αναμένεται να ανακοινώσει το υπουργείο Παιδείας και θα αφορά σε φοιτητές με μεγάλα προβλήματα υγείας, σε φοιτητές με   αποδεδειγμένα οικονομικά προβλήματα και με συγκεκριμένο ποσοστό επί του αριθμού εισακτέων.

Ο πρύτανης του ΕΜΠ Γιάννης Γκόλιας μιλώντας στο «Θέμα» ξεκαθαρίζει ότι σε καμία περίπτωση σε ό,τι αφορά στο Πολυτεχνείο δεν θα υπάρξει μπαράζ προσφυγών από άλλες σχολές. «Οι μετεγγραφές που έχουν γίνει ισχύουν κανονικά, ενώ οι μετεγγραφές στο τμήμα Αρχιτεκτονικής είναι εκκρεμείς, οπότε δεν θα προχωρήσουν, με βάση την απόφαση του ΣτΕ». Ο κ. Γκόλιας «ανοίγει» το θέμα των μετεγγραφών λέγοντας χαρακτηριστικά ότι δεν γίνεται ένα τμήμα με 150 φοιτητές να δέχεται άλλους τόσους, χωρίς να υποβαθμίζεται το επίπεδο σπουδών.   
«Δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω» λέει στο «Θέμα» ο προέδρος του Τμήματος Αρχιτεκτονικής του ΑΠΘ Νίκου Καλογήρου που έκανε την προσφυγή στο ΣτΕ για να συμπληρώσει: «Δεν είναι ότι δεν θέλουμε φοιτητές, αλλά δεν έχουμε τα ανάλογα κονδύλια. Αντίθετα τα περιφερειακά Πανεπιστήμια μένουν άδεια ενώ έχουν τις υποδομές».

Η κατάσταση φέτος, σύμφωνα με τους περισσότερους Πανεπιστημιακούς, έχει βγει εκτός ορίων και αρκετοί φοιτητές πάνε στις σχολές ακόμα και δύο ώρες νωρίτερα προκειμένου να βρουν μία θέση. 

Την τελευταία διετία δεν έλειψαν ακραίες καταστάσεις με αύξηση τμήματος ακόμα και πάνω από το 100%, όπως τμήματα Προσχολικής Εκπαίδευσης. Είναι κοινό μυστικό οτι δημοφιλή τμήματα, όπως οι Ιατρικές και Νομικές σχολές έχουν αύξηση των φοιτητών άνω του 50% λόγω μετεγγραφών. 

Τα Επιστημονικά Πεδία

Το ωρολόγιο πρόγραμμα των Μαθημάτων Προσανατολισμού της Γ΄ τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου συνολικά περιλαμβάνει 15 ώρες. Τα διδασκόμενα μαθήματα είναι πέντε, αλλά δεν είναι και τα πέντε πανελλαδικώς εξεταζόμενα. Ανά ομάδα προσανατολισμού το πρόγραμμα είναι το εξής:

Διδασκόμενα Μαθήματα Ομάδας Προσανατολισμού ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΑΡΧΑΙΑ
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΛΑΤΙΝΙΚΑ
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

Διδασκόμενα Μαθήματα Ομάδας Προσανατολισμού ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΕΠΠ (Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον)
 
Διδασκόμενα Μαθήματα Ομάδας Προσανατολισμού ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΟΘ (Αρχές Οικονομικής Θεωρίας)
ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΕΠΠ (Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον)
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

Τα Επιστημονικά πεδία ορίζονται ως εξής:
1ο Επιστημονικό Πεδίο (Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Σπουδές)
2ο Επιστημονικό Πεδίο (Τεχνολογικές και Θετικές Σπουδές)
3ο Επιστημονικό Πεδίο (Σπουδές Υγείας και Ζωής)
4ο Επιστημονικό Πεδίο (Παιδαγωγικές Σπουδές)
5ο Επιστημονικό Πεδίο (Σπουδές Οικονομίας και Πληροφορικής)

Με υπουργική απόφαση θα καταταχθούν τα Τμήματα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ στα παραπάνω Επιστημονικά Πεδία.

Στις Εξετάσεις Εισαγωγής του σχολικού έτους 2015-16 δίνονται στους μαθητές και στις μαθήτριες οι εξής δυνατότητες:
Α) Να δώσουν εξετάσεις σε τέσσερα μαθήματα και να είναι υποψήφιοι/ες σε ένα μόνο Επιστημονικό Πεδίο, όπως προβλεπόταν από το πρόσφατα νομοθετημένο σύστημα εισαγωγής (Ν.4186/2013).
Β) Αν οι υποψήφιοι/ες επιθυμούν να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε ένα δεύτερο Επιστημονικό Πεδίο, θα πρέπει να επιλέξουν και ένα 5ο μάθημα (Γενικής Παιδείας ή Ομάδας Προσανατολισμού).

Όλοι οι υποψήφιοι, ανεξάρτητα από την ομάδα προσανατολισμού, έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν από τρία επιστημονικά πεδία το ένα ή τα δύο επιστημονικά πεδία στα οποία θα έχουν πρόσβαση. Στον υπολογισμό των μορίων, δύο από τα τέσσερα μαθήματα που θα αντιστοιχούν σε ένα Επιστημονικό Πεδίο θα έχουν αυξημένο συντελεστή βαρύτητας, που θα ορισθεί με υπουργική απόφαση. Στο 4ο επιστημονικό πεδίο η πρόσβαση είναι εφικτή από όλες τις ομάδες προσανατολισμού.