Αμάν Αμάλ! (από τη Βενετία στην Αθήνα)

Λένε πως η μεγάλη φτώχεια πολλές φορές συναντά ανέλπιστα τον πιο ανείπωτο πλούτο, η επιβλητική ομορφιά την ασχήμια και η κλασική αφήγηση το παράδοξο.

Κάπως έτσι έτυχε να συναντήσει κάποια στιγμή και η κομψότητα το κιτς σε μια αφήγηση που δεν αφήνει τίποτα απέξω: γιατί στην περίπτωση του πολυσυζητημένου γάμου του Τζορτζ Κλούνεϊ με τη νέα μας πρέσβειρα Αμάλ τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως φαίνονται στις φωτογραφίες - ούτε ο πλούτος είναι του είδους που φανταζόμαστε ότι διαπερνά τα χολιγουντιανά παραμύθια. Πίσω από τον λαμπερό ηθοποιό κρύβεται ένας μεσήλικας γαμπρός και πίσω από την πανέμορφη και ντελικάτη νέα κυρία μια σχεδόν αποστεωμένη νεαρά που δίνει ταυτόχρονα μάχη με ένα αρκετά καταπιεστικό σόι από τον Λίβανο και την πιο απαιτητική εκδοχή της διεθνούς δικηγορίας.

Ο Ελληνας συνάδελφος της Αμάλ και οι Ελληνες φίλοι

Και κάπως έτσι φτάσαμε σε λίγες μέρες να μιλάμε για την Αμάλ Αλαμουντίν των Γλυπτών και της Βενετίας, την κοπέλα που τύλιξε τον μοιραίο Τζορτζ σε μια κόλλα χαρτί, ενώ ταυτόχρονα με ένα άλλο χαρτί βρέθηκε να προασπίζεται τα ελληνικά δίκαια. Η Αμάλ σίγουρα ξέρει τι σημαίνει ανατολίτικο θυμικό, όπως αντίστοιχα καλά γνωρίζει πως η Μεσόγειος δεν αντιλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο τον αγγλοσαξονικό τρόπο του δικηγορείν: πίσω από τα αστραφτερά και απρόσωπα γραφεία που εδρεύουν στο Λονδίνο και αναλαμβάνουν πάσης φύσεως υποθέσεις δεν είναι να απορείς που οι Ελληνες αξιωματούχοι αναζητούν ονόματα που θα μπορούσαν να προβάλουν με τον καλύτερο τρόπο την Ελλάδα προς τα έξω. Εμείς δεν αναγνωρίζουμε, όπως οι Βρετανοί, γραφεία αλλά πρόσωπα - και ποιος καλύτερος από την κυρία Κλούνεϊ, η οποία φιγουράρει στα κορυφαία περιοδικά του κόσμου, για να προασπιστεί τα ελληνικά Γλυπτά;

Μόνο που, παρά τα φαινόμενα, η κυρία Κλούνεϊ δεν είναι ακριβώς μόνη στα διεθνή δικαστήρια και φόρα, ούτε βγαίνει ανεξάρτητη παγανιά ψάχνοντας για υποθέσεις. Τυγχάνει να δουλεύει για ένα κορυφαίο βρετανικό γραφείο, το περίφημο Doughty Street Chambers, το οποίο αναλαμβάνει υποθέσεις διεθνούς κύρους με ειδικότητα σε ανθρώπινα δικαιώματα, τα οικονομικά και τις διακρατικές αντιπαραθέσεις. Μεταξύ των πρωτοκλασάτων στελεχών ξεχωρίζει και το όνομα ενός Ελληνα, του Ανδρέα Μιχαηλίδη, ο οποίος, παρότι ειδικεύεται σε οικονομικά ζητήματα, γνωρίζει το θέμα των Γλυπτών του Παρθενώνα. Και δεν είναι ο μόνος. Είναι αρκετοί οι συνάδελφοι, γνωστοί και επιφανείς Ελληνες, φίλοι της Αμάλ Αλαμουντίν -όπως ο διευθυντής φωτογραφίας Φαίδωνας Παπαμιχαήλ- που είχαν μεσολαβήσει στο να πείσουν τη νεαρή δικηγόρο να ενταχθεί στην αποστολή που θα επιληφθεί του θέματος όχι της επιστροφής, αλλά της επανένωσης των Γλυπτών. Τον όρο είχε εξάλλου χρησιμοποιήσει ο ίδιος ο Κλούνεϊ, κατόπιν δικής της συμβουλής, σε δήλωσή του όταν είχε σπεύσει να μας υπερασπιστεί στο ζήτημα των Ελγινείων, όπως ενίοτε τα αποκαλούν ακόμη οι «αντίδικοι». Οι Βρετανοί με επικεφαλής τον Τζον Γουτινγκέιλ είχαν απαντήσει τότε στον Αμερικανό ηθοποιό ότι δεν ήξερε τι έλεγε - γι’ αυτό και εκείνος φρόντισε να επιστρέψει διαβασμένος. Τώρα στο στόχαστρο διάφορων Μέσων έχει βρεθεί, με τη σειρά της, η σύζυγος πλέον του Κλούνεϊ, Αμάλ, καθώς από διάφορες εφημερίδες, όπως οι «Times», καταγράφεται ως αυτή που «μας έκλεψε τον πιο ποθητό εργένη του κόσμου και τώρα θέλει να μας κλέψει και τα πιο ποθητά Γλυπτά. Ή να τα απελευθερώσει, ανάλογα πώς το βλέπετε». Ετσι τουλάχιστον επιμένει η εφημερίδα, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ποσοστό των Βρετανών που στηρίζουν το θέμα του επαναπατρισμού είναι πλειοψηφικό. Δεν είναι τυχαίο ότι το πρόσωπο που προΐσταται στον Παγκόσμιο Σύνδεσμο για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα είναι Βρετανός και λέγεται Ντέιβιντ Χιλ - απόδειξη ότι δεν είναι λίγοι οι Βρετανοί που θεωρούν δίκαια τα επιχειρήματα που χρόνια τώρα προβάλλει η Ελλάδα. Από τότε δηλαδή που η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων επισκέπτεται τακτικά τη χώρα μας διοργανώνοντας παγκόσμια συνέδρια και υποστηρίζοντας με κάθε τρόπο ότι μετά και την κατασκευή του σύγχρονου Μουσείου της Ακρόπολης δεν υπάρχει πλέον κανένα ισχυρό επιχείρημα που να δικαιολογεί την εμμονή των Βρετανών να κρατούν τα Γλυπτά κλεισμένα στην ασφυκτική αίθουσα Duveen Galleries του Βρετανικού Μουσείου. «Τα Γλυπτά οφείλουν να επιστραφούν στην Ελλάδα γιατί αυτό είναι σωστό και δίκαιο», είχε υποστηρίξει για την ακρίβεια ο διάσημος ηθοποιός με αφορμή τη συνέντευξη Τύπου μιας ταινίας που αντίστοιχα πραγματεύεται τη σπουδαιότητα της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς. Εκτοτε, κάθε φορά που τον ρωτάνε σχετικά δίνει το όνομα της Αμάλ ως ειδικής για το θέμα, κάτι που κατά κάποιο τρόπο «ανάγκασε» την ελληνική κυβέρνηση να την καλέσει στη χώρα μας για να αναλάβει δράση.

Υστερα από κάποιες αναβολές η Αμάλ αποδέχτηκε την πρόσκληση και έτσι καταφτάνει αύριο στη χώρα μας για μια σειρά διαδοχικών επαφών - με τον υπουργό Πολιτισμού αλλά και τον ίδιο τον πρωθυπουργό, οι οποίοι θα αναλάβουν να της «παραδώσουν τον φάκελο» και να την υποδεχθούν στο Μουσείο της Ακρόπολης. Οσο όμως κι αν το υπουργείο Πολιτισμού υποστηρίζει ότι διατηρεί εδώ και χρόνια επαφή με το γραφείο της Αλαμουντίν-Κλούνεϊ, πολλοί εύλογα αναρωτιούνται αν το μόνο που μέτρησε στην παρούσα φάση είναι η συγκυρία του πρόσφατου γάμου. Μόνο που ούτε ο γάμος ήταν όσο φαίνεται αστραφτερός, ούτε η Αμάλ έχει καμία σχέση με την αλησμόνητη Μελίνα. Οι εντυπώσεις αντιστοιχούν προφανώς σε πυροτεχνήματα που στήνονται για τις ανάγκες των ιλουστρασιόν εξωφύλλων - και όλοι αναρωτιούνται αν αυτά φτάνουν για να στηρίξουν το βάρος ουσιαστικών πολιτικών επιχειρημάτων.

Ολα όσα έγιναν στον «ανατολίτικο» γάμο

Πάντως, για τους ενοίκους του «Aman Canal Grande» η πολυτέλεια δεν είναι αιτούμενο αλλά μέρος της καθημερινότητάς τους - αν αναλογιστεί κανείς πόσο κοστίζει ένα δίκλινο. Γι’ αυτό και το παλάτι που αναμόρφωσαν αισθητικά οι αδελφοί Παπαδόπουλοι δεν λειτουργεί ακριβώς σαν ξενοδοχείο: δεν έχει θυρωρό, αλλά ειδικό ξεναγό που αναλαμβάνει να υποδεχθεί τους ενοίκους, όπως κάνουν οι οικοδεσπότες στο δικό τους σπίτι. Οφείλει δε να τους μεταλαμπαδεύσει την εμπειρία που λέγεται «Aman Canal Grande» και να τους αποκαλύψει τη σπουδαία ιστορία που κρύβεται σε κάθε δωμάτιο. Στο ξενοδοχείο, λοιπόν, δεν θα δεις απλούς υπαλλήλους, αλλά υψηλών προδιαγραφών μπάτλερ και ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Και είναι το τελευταίο που, αντί για χαρά, επέδειξε μάλλον έντονη δυσθυμία για τον γάμο που απέκλεισε για λίγες μέρες όχι μόνο το ίδιο, αλλά και ολόκληρη τη Βενετία. Από την άλλη, δεν είναι πολλές οι φορές στη ζωή που υποδέχεσαι έναν χολιγουντιανό γάμο -γι’ αυτό και τον φαντάζεσαι αρκετά διαφορετικό από τους υπόλοιπους- και όχι ακριβώς σαν αυτούς που συναντάς στα χωριά της πατρίδας σου. Για το προσωπικό του ξενοδοχείου, πάντως, ο γάμος της Αμάλ με τον Τζορτζ δεν διέφερε και πολύ απ’ αυτούς που βίωναν στη δική τους περιφέρεια, αφού οι μεσογειακού τύπου συνήθειες δεν εξέλιπαν ούτε εδώ.



Το μεγαλοπρεπές αρ ντεκό Palazzo Papadopoli (σήμερα «Aman Canal Grande») χτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα ως κατοικία της ομώνυμης εύπορης οικογένειας εμπόρων από την Κέρκυρα



Πληροφορίες μέσα από το ξενοδοχείο αναφέρουν διάφορα ευτράπελα με ανατολίτικους αμανέδες να ακούγονται δυνατά από την πολυτελή αίθουσα και τους περισσότερους από τους καλεσμένους να προέρχονται από την οικογένεια της νύφης - με αρκετά πιο γυαλιστερά ρούχα από το συνηθισμένο και το κάπνισμα των αγαπημένων τους ναργιλέδων να συγκαταλέγεται στο ολονύχτιο πρόγραμμα. Κάποιοι υπάλληλοι με έκφραση δυσθυμίας προφανώς θα έσπευσαν να πληροφορήσουν χαμηλόφωνα την ευφρόσυνη παρέα ότι θα έπρεπε να κάνουν ησυχία, κάτι ασυνήθιστο σε τέτοια γεγονότα. Από ένα από τα παράθυρα που έβλεπαν στο αίθριο του ξενοδοχείου κάποιοι είδαν άγνωστους Λιβανέζους να γελάνε ζωηρά και άκουσαν τον βόμβο του ανατολίτικου καλωσορίσματος να επικρατεί στον χώρο. Ακόμα και η διάσημη Λάνα Ντελ Ρέι τούς άφησε παντελώς αδιάφορους - ποιος ήθελε μια μανιοκαταθλιπτική Αμερικανίδα μετα-έφηβη σε μεσογειακό γαμήλιο γλέντι; Τα λιανοκέρια σε χέρια θνητών και απλών ανθρώπων αποκτούν άλλη διάσταση και σίγουρα ακόμη και ο πολύς Κλούνεϊ έχει πολλά να μάθει για το τι εστί η συμβίωση με Ανατολίτισσα - ειδικά σε ό,τι αφορά τη διασκέδαση. Για παράδειγμα, σμάρι από φλογίτσες τυλιγμένες σε λιβάνι δεν συγκρίνονται με τα αρωματικά κεριά αξίας εκατοντάδων ευρώ που στόλιζαν τον χώρο. Οσο για τους αμανέδες και τα φαλάφελ σίγουρα θα μετράνε πολύ περισσότερο στο αξιακό υπόστρωμα ενός Λιβανέζου από οποιοδήποτε φουαγκρά. Και μπορεί το δώρο για τους καλεσμένους να ενθουσίασε μερικούς -ένα iPod φορτωμένο με τζαζ αγαπημένους ήχους του γαμπρού-, αλλά ποιος σκέφτηκε ποτέ μια τέτοια μουσική υπόκρουση για τις «Χίλιες και μία Νύχτες»; Στη φαντασία του Κλούνεϊ, ενίοτε η Αμάλ μπορεί να μοιάζει με τη Σεχραζάτ -αν και υπέρ το δέον αδύνατη, κάτι εμφανές στις φωτογραφίες-, αλλά σε καμία περίπτωση η καλοστημένη σολίσιτορ δεν είναι η Μελίνα. Αν λοιπόν ο πρωθυπουργός μας ακόμη αναζητεί το καλό κουστούμι που θα φορέσει για την Αμάλ -η οποία αρνήθηκε την περιήγηση σε διάφορους αρχαιολογικούς χώρους, όπως την Αρχαία Δωδώνη ή την Αμφίπολη-, το ίδιο θα πρέπει να αναρωτηθούν οι αξιωματούχοι του υπουργείου Πολιτισμού. Πίσω από τα τύμπανα ενός λαμπερού γάμου, ακούγονται μάλλον δυνατά τα τύμπανα ενός πολιτιστικού πολέμου που θέλει πολιτική ταυτότητα, αποφασιστικότητα και όχι εφήμερα πυροτεχνήματα.

«Aman Canal Grande»: Palazzo της οικογένειας Παπαδόπουλου

Η υγρή χλωμάδα που ξεπροβάλλει μέσα από τα περίτεχνα παραθυρόφυλλα του ξεχωριστού Palazzo είναι απλώς η λεπτομέρεια ενός αισθητικού μεγαλείου που παραμένει μεγαλοπρεπές μέχρι σήμερα. Γιατί το πανάκριβο ξενοδοχείο στους χώρους του οποίου περιηγήθηκαν οι καλεσμένοι του ζεύγους Κλούνεϊ αποκαλύπτει ένα μέρος που όχι μόνο έχει γράψει ιστορία, αλλά αποτελεί και αναπόσπαστο κομμάτι του βενετσιάνικου πολιτισμού. Εκτός από έμποροι, πλούσιοι και άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, οι αδελφοί Παπαδόπουλοι, οι οποίοι κατέφτασαν στη Βενετία από την Κέρκυρα στα μέσα του 19ου αιώνα, ήταν και οραματιστές. Στο σπίτι τους καλούσαν διανοούμενους από όλη τη Βενετία, εκεί όπου ο Νικόλας Παπαδόπουλος φρόντισε να παντρευτεί την πιο περίοπτη νύφη της εποχής, την πάμπλουτη διανοούμενη Μανταλένα Αλντορμπαντίνι. Το ζευγάρι οραματίστηκε ένα μέρος που θα υποδεχόταν τα νέα «πνεύματα» και τα νέα ρεύματα - γι’ αυτό και προσέλαβαν τον Μικελάντζελο Γκουνγκενχάιμ, τον πιο διάσημο αρχιτέκτονα της εποχής για να το διαμορφώσει.



Ο σημερινός ιδιοκτήτης του «Aman Canal Grande» της Βενετίας και απόγονος της οικογένειας Παπαδόπουλου, Τζιμπέρτο Αριβαμπένε Βαλέντι Γκονζάγκα, με τη σύζυγό του Μπιάνκα Ντι Αόστα

Το αποτέλεσμα ήταν ένα επιβλητικό οίκημα που συνδύαζε παλαιότερες ροκοκό επιρροές με νεο-αναγεννησιακά πρότυπα καθιερώνοντας ταυτόχρονα το περίφημο piano nobile - άγνωστο μέχρι τότε. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος ήταν επίσης ο πρώτος που διαμόρφωσε τους πανέμορφους κήπους -κάτι άγνωστο έως τότε στη Βενετία- οι οποίοι περιβάλλουν τα πιο διάσημα palazzo, καθώς και τις επιβλητικές βιβλιοθήκες που έκτοτε διαθέτουν τα πολυτελή αυτά οικήματα. Σήμερα, όποιον κι αν ρωτήσεις απ’ όσους έχουν εντρυφήσει στα palazzi monumentali της Βενετίας, θα σου αναφέρει πρώτο το «Aman Canal Grande». Εξάλλου, είναι από τα λίγα palazzi που για να τα δεις δεν χρειάζεται να πας μέχρι τη Βενετία - αρκεί να επισκεφτείς την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, όπου το βλέπεις να δεσπόζει σε έναν διάσημο πίνακα του Τέρνερ. Ενα είναι βέβαιο. Μετά τον γάμο του Κλούνεϊ με την Αμάλ και ο τελευταίος ρεσεψιονίστ του κόσμου ξέρει πια το Palazzo Papadopoli. Οπότε στη νέα εποχή δεν αποκλείεται μια άσχετη κομψή κυρία όπως η Αμάλ Κλούνεϊ να πετύχει όσα δεν πέτυχε η Μελίνα.