Το τέλος του καπιταλισμού που ξέραμε…

Την επόμενη εβδομάδα αναμένεται να δημοσιοποιηθεί η επίσημη έκθεση συμπερασμάτων και προτάσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης από το Φόρουμ Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας το οποίο συνεδρίασε στη Ρώμη στις 28 και 29 Μαρτίου με τη συμμετοχή του G10 και εκπροσώπων των Κεντρικών Τραπεζών.

Σε συνέχεια της συνεδρίασης αυτής, ο αμερικανός πρόεδρος Τζώρτζ Μπους με τον βρετανό πρωθυπουργό Γκόρντον Μπράουν  (φωτό) θα συζητήσουν την ερχόμενη Τετάρτη τα μέτρα που προτίθενται να λάβουν στις χώρες τους, για τη διάσωση των μεγάλων αμερικανικών και βρετανικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν πληγεί από σημαντικές απομειώσεις των τοποθετήσεών τους σε subprime προϊόντα, εγγράφοντας αρκετές δεκάδες  δισεκατομμυρίων ζημιές.

Tο θέμα συζητήθηκε στη συνεδρίαση του Eurogroup και του Ecofin από τους ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες και τους υπουργούς Οικονομικών οι οποίοι τάχθηκαν υπέρ της ανάγκης για μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των κεντρικών τραπεζών και των επικεφαλής της οικονομικής πολιτικής.

Παράλληλα την Κυριακή 13 Απριλίου συνέρχεται το G7, οι επτά ισχυρές οικονομικά χώρες του πλανήτη, με το ίδιο θέμα στην ατζέντα προκειμένου να καταλήξουν σε έναν ενιαίο τρόπο αντιμετώπισης χρηματοπιστωτικών κρίσεων σε διεθνές επίπεδο.

Ολα τα παραπάνω έρχονται να επιβεβαιώσουν τις πλέον απαισιόδοξες προβλέψεις για το μέγεθος και την έκταση της κρίσης ενώ αυξάνονται οι φόβοι οτι πιθανότατα οι ισχυροί του κόσμου γνωρίζουν ήδη περιπτώσεις υπό κατάρρευση τραπεζών οι οποίες αν αφεθούν στην τύχη τους υπάρχει κίνδυνος να παρασύρουν την παγκόσμια οικονομία σε ένα πραγματικό κραχ.

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες κύκλων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ορισμένες κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη υιοθετήσει πιο χαλαρά όρια κεφαλαιακής επάρκειας και δεικτών φερεγγυότητας στις τράπεζες των χωρών τους, δίνοντας ουσιαστικά μεγαλύτερο «αέρα», καθώς όπως φαίνεται υπάρχουν τράπεζες οι οποίες πολύ απέχουν από τα ισχύοντα όρια, γεγονός που θα επέβαλε τη λήψη επώδυνων μέτρων από τις εποπτικές αρχές. 

Και ακραία μέτρα…
Εξαιρετικά θορυβημένοι είναι ξένοι και έλληνες τραπεζίτες από τις διευρυνόμενες διαστάσεις που εμφανίζει η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση. Ολα τα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, συνηγορούν στο ότι μεγάλες τράπεζες ενδεχομένως βρίσκονται ήδη εκτός ελέγχου, γεγονός που αναγκάζει τις κυβερνήσεις να προσανατολίζονται στη λήψη ακραίων μέτρων όπως το ενδεχόμενο νέου κύκλου κρατικοποιήσεων. Αυτό καθιστά προφανές οτι οι περιπτώσεις της Northern Rock και της Bear Sterns δεν είναι μεμονωμένες.

Οι 10 οικονομικά ισχυροί του πλανήτη, οι G10 και οι εκπρόσωποι των κεντρικών τραπεζών που συνεδρίασαν στην Ρώμη το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στο πλαίσιο του Financial Stability Forum (FSF ) υπό την προεδρία του Ιταλού Mario Draghi –που αναγνωρίζεται και από τους Έλληνες τραπεζίτες για τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία του- αναμένεται να  ανακοινώσουν εντός των επόμενων ημερών τα συμπεράσματά τους για την κρίση και τους τρόπους που προτείνουν για την αντιμετώπισή της. Ηδη, οι εισηγήσεις του FSF προς τους υπουργούς Οικονομικών των συμμετεχόντων στη λέσχη αυτή κρατών, κινούνται προς την κατεύθυνση λήψης έκτακτων «σωστικών» μέτρων.

Η εσήγηση των μέτρων αφορά σε πρώτη φάση τους υπουργούς Οικονομικών των ΗΠΑ και της Βρετανίας Χένρι Πόλσον και Εντ Μπόλς που αντιμετωπίζουν και τα μεγαλύτερα προβλήματα.

Ο αμερικανός υπουργός Οικονομικών παρουσίασε πρόσφατα ένα πακέτο μέτρων για τη γενικότερη αναμόρφωση της λειτουργίας του χρηματοοικονομικού συστήματος, στο οποίο προωθείται η ενίσχυση του εποπτικού ρόλου της Fed, όχι μόνο στις τράπεζες, αλλά στο σύνολο του χρηματοοικονομικού κλάδου. Τα μέτρα αυτά έρχονται ως συνέπεια της αυξανόμενης ανησυχίας ότι οι αρμόδιες αρχές αδυνατούν να αποτρέψουν ή να ελέγξουν τις κρίσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Τα συγκεκριμένα μέτρα, προκάλεσαν ενστάσεις από την πλευρά των οικονομολόγων και είναι ενδεικτικό οτι ο Bill Gross της Pacific Investment Management υποστήριξε οτι θα οδηγήσουν σε συρρίκνωση των κερδών και σε αύξηση του κόστους δανεισμού στις τράπεζες. Goldman Sachs, Lehman Brothers Holdings και Merrill Lynch.

Οπως φαίνεται όμως ουδείς γνωρίζειμε ακρίβεια το μέγεθος των ζημιών και συνεπώς δεν μπορεί να εκτιμηθούν και να αξιολογηθούν σωστά και οι προτάσεις του FSF.

Σύμφωνα με την αρχική εισήγηση του FSF προς τους υπουργούς οικονομικών, θα πρέπει να υποχρεωθούν οι τράπεζες να ανακοινώσουν πλήρη και λεπτομερή στοιχεία για το συνολικό μέγεθος των απομειώσεων και των ζημιών των χαρτοφυλακίων τους. Σημειώνεται οτι μέχρι τώρα οι ζημιές εμφανίζονται ανά τρίμηνο και συνεχώς αυξανόμενες. Μέχρι τώρα οι καταμετρημένες απομειώσεις μόνο των ευρωπαϊκών τραπεζών ανέρχονται σε 68 δις ευρώ !

Στη συνέχεια και σε περιπτώσεις όπου η απειλή της κατάρρευσης είναι παραπάνω από ορατή, καλούνται οι κεντρικές τράπεζες και κρατικοί φορείς να καλύψουν τις αναγκαίες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, γεγονός που οδηγεί σε μερική κρατικοποίηση των τραπεζών αυτών κατά το μοντέλο της Northern Rock.

Επίσης το FSF εισηγείται προς τις κεντρικές τράπεζες να χαλαρώσουν τους δείκτες φερεγγυότητας και κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών τουλάχιστον για την περίοδο έως την αποκατάσταση της ομαλότητας στις αγορές. Αν αυτό δεν γίνει, θα υπάρξουν τράπεζες που λόγω μη κάλυψης των δεικτών θα βρεθούν στο «βαθύ κόκκινο» με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η κατάσταση, θα οδηγήσει επίσης σε βίαιες ανακατατάξεις των χρηματοπιστωτικών αγορών διεθνώς και πολλοί περιμένουν οτι τράπεζες κολοσσοί μπορεί ν’ αλλάξουν χέρια με πιθανότερη εξέλιξη την είσοδο αραβικών κεφαλαίων σε ρόλο ανεπιθύμητου μεν, μετόχου –σωτήρα δε, όπως έγινε ήδη με την είσοδο αραβικών funds στην Citigroup.

Αναμφίβολα και με βάση τα όσα περιγράφονται, πρόκειται για έκτακτη ανάγκη, που όμως μάλλον είναι αναπόφευκτη προκειμένου οι G 10 να προλάβουν τα χειρότερα και να μην επαληθευτεί ο  εφιάλτης ενός μεγάλου κραχ. Να δουν δηλαδή στους δρόμους, εξαγριωμένα και αγωνιώντα πλήθη να κρυαγάζουν έξω από τα πολυτελή γραφεία των μεγάλων τραπεζών, ζητώντας την κεφαλή των μέχρι πρότινος γκουρού των αγορών επί πίνακι.

Κυρίως όμως αυτό που πάση θυσία πρέπει να αποκαταστήσουν είναι η εμπιστοσύνη στο σύστημα έστω κι αν αυτό προϋποθέτει ευρείες και σοβαρές κρατικές παρεμβάσεις.