Καλέντ Ολαγιάν, ο Άραβας που θέλει να πάρει την Vivartia από τα χέρια της MIG

Από ώρα τα πυρά μεταξύ των χριστιανών φαλαγγιτών και των μουσουλμάνων Παλαιστινίων χτυπούσαν το κέντρο της πόλης της Βηρυτού σε ένα πρωτοφανές σφυροκόπημα. Ακόμα και οι πιο σικ περιοχές της βόρειας πλευράς της πρωτεύουσας του Λιβάνου δεν εγγυούνταν την ακεραιότητα κανενός, πολύ περισσότερο των ζάπλουτων κατοίκων τους που με τα κεφάλαια τους είχαν μετατρέψει στα 70s τη Χώρα των Κέδρων στην Ελβετία της Μέσης Ανατολής. Η στιγμή για τη μεγάλη απόφαση του Σαουδάραβα επιχειρηματία Σουλεϊμάν Σάλεχ Ολαγιάν είχε φτάσει.

Αφού έγνεψε καταφατικά στο υπηρετικό του προσωπικό που περίμενε την τελική απόφαση για αποχώρηση, με πικραμένο βλέμμα αποχαιρέτησε την πόλη που τόσα χρόνια τον φιλοξένησε. «Θα είναι για λίγο», προσπάθησε να πείσει τον εαυτό του, την ώρα που συνόδευε τη φαμίλια και τους στενούς του συνεργάτες υπό τον ήχο των πυρών. Αυτό το λίγο τελικά κράτησε μια ολόκληρη ζωή. Και αυτό διότι ο επόμενος σταθμός του, που δεν ήταν άλλος από την Αθήνα, έμελλε να αποτελέσει και τον τόπο όπου ο ίδιος θα άφηνε την τελευταία του πνοή.

Η MIG, ο Βγενόπουλος και ο «γυάλινος πύργος» της λεωφόρου Ποσειδώνος

Ο ανυποψίαστος οδηγός της παραλιακής λεωφόρου Ποσειδώνος πολλές φορές στέκεται στο πανάκριβο και γεμάτο γυαλιά κτίριο της Γλυφάδας, έναν χώρο που θυμίζει κάτι από πύργο του παραμυθιού και από art glass της βορειοευρωπαϊκής πρωτοπορίας. Ολοι νομίζουν πως πρόκειται για κάποιο σπίτι μεγάλου Ελληνα εφοπλιστή. Ή τουλάχιστον για την εταιρεία κάποιου πολυεθνικού κολοσσού από τη Δύση. Ελάχιστοι όμως γνωρίζουν ότι πρόκειται για την έδρα ενός εκ των μεγαλυτέρων παγκοσμίως επενδυτικών ομίλων, με ρίζες στη Σαουδική Αραβία και συμμετοχές σε τράπεζες και γνωστές βιομηχανίες. Και αυτό διότι ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 οι Ολαγιάν εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη χώρα μας, την οποία ένιωσαν σαν δεύτερη πατρίδα.

Είναι αλήθεια ότι η σαουδαραβική οικογένεια η οποία και διεκδικεί πλέον μαζί με τον στενό της φίλο και συνεργάτη κ. Σπύρο Θεοδωρόπουλο να εξαγοράσει πλειοψηφικό μερίδιο της μεγαλύτερης ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων, της Vivartia, από τον όμιλο MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου, δεν θέλησε από την αρχή να μείνει στη χώρα μας. Πάντοτε οι σκέψεις ήταν στη Βηρυτό. Ο πόλεμος όμως που κράτησε για πολλά χρόνια έκανε την προσωρινή λύση μόνιμη, με αποτέλεσμα οι Ολαγιάν να μετρούν ήδη 32 χρόνια στην Ελλάδα.

Το «Olayan Group» όμως δεν ξεκίνησε από τον Λίβανο. Η ιστορική του διαδρομή χάνεται στα βάθη της αραβικής ερήμου, ενώ σήμερα με βάση την Αθήνα ο όμιλος διαχειρίζεται κεφάλαια εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων σε όλο τον πλανήτη.

Μουσουλμάνος, φίλος των Aμερικανών με έξι γράμματα

Η ιστορία της οικογένειας Olayan άνετα θα μπορούσε να γίνει τραγούδι του Βασίλη Τσιτσάνη για την «αραπιά» ή στίχος του Γιώργου Ζαμπέτα που θα παρέπεμπε σε «μελαψές Βεδουίνες». Και αυτό διότι ο πατριάρχης της εταιρείας Σουλεϊμάν Σάλεχ Ολαγιάν ξεκίνησε από τη μικρή πόλη της ερήμου της Σαουδικής Αραβίας Unayzah. Ο τελευταίος επί μακρόν ασχολήθηκε με το εμπόριο, το οποίο μάλιστα άσκησε με τη βοήθεια του «φορτηγού» της εποχής, που δεν ήτανε άλλο από τις καμήλες. Σύντομα το εμπόριο σε στιλ «Αλί Μπαμπά και οι 40 κλέφτες» αποδίδει τεράστια κέρδη στον επιχειρηματία, ο οποίος αποφασίζει να επενδύσει στην προσωπική του μόρφωση. Ετσι, ξεκινά σπουδές σε αμερικανικά σχολεία στο Μπαχρέιν και στην Αλ Καλίφα, ενώ το 1936, σε ηλικία μόλις 18 ετών, προσλαμβάνεται στην «Bahrain Petroleum Company» και έναν χρόνο αργότερα επιστρέφει στη Σαουδική Αραβία για να εργαστεί στην «California Arabian Standard Oil Company», την εταιρεία που αργότερα μετατράπηκε στον πετρελαϊκό κολοσσό «Aramco» («Arabian American Oil Company»).

Το oil business οδηγεί την καριέρα του Ολαγιάν σε ραγδαία άνοδο, ενώ σύντομα ο ίδιος ιδρύει την «General Contracting Company» (GCC) και καταφέρνει να κερδίσει ένα συμβόλαιο με την πολυεθνική «Bechtel», η οποία τότε συνεργαζόταν με την «Aramco» για την κατασκευή του Παναραβικού Πετρελαιαγωγού, ενός κολοσσιαίου έργου που συνέδεε τις πετρελαιοπηγές στα δυτικά της Σαουδικής Αραβίας με τον Λίβανο και τα λιμάνια της στη Μεσόγειο.

Ο Ολαγιάν λοιπόν περνάει στον κλάδο της ενέργειας, ενώ αργότερα δημιουργεί τη «National Gas Company» την αντίστοιχη ΔΕΗ της Σαουδικής Αραβίας.

Στα μέσα του ’50 παίρνει τη στρατηγική απόφαση ανοίγματος και σε άλλες μη ενεργειακές αγορές, όπως είναι τα τρόφιμα, ιδρύοντας την «General Trading Company» και σχεδόν την ίδια εποχή εισέρχεται στην ασφαλιστική αγορά της Σαουδικής Αραβίας με την «Arab Commercial Enterprises», η οποία έγινε ο μεγαλύτερος όμιλος του κλάδου στη Μέση Ανατολή. Από εκεί κι έπειτα, ο ίδιος γίνεται ο καλύτερος συνεργάτης των αμερικανικών κεφαλαίων με συνέργιες σε επιχειρήσεις όπως οι «Kimberly-Clark», η «General Foods», η «Pillsbury», η «Hunt Wesson», η «Cummins Engine», η «Kenworth» και η «Atlas Copco». Αργότερα ο όμιλος θα επενδύσει σε πολύ γνωστές εταιρείες και τράπεζες όπως οι «Coca-Cola Bottling Company», «Volkswagen Group», Chase Manhattan, J.P. Morgan, Credit Suisse Group, Peel Holdings κ.ά. Κάπως έτσι, ο Σουλεϊμάν Σάλεχ Ολαγιάν λίγο πριν από τον θάνατό του το 2000 έφτασε να είναι ο πλουσιότερος Σαουδάραβας μη βασιλικής γενιάς, με προσωπική περιουσία που ξεπερνούσε τα 8 δισ. δολάρια.

Φαλάφελ στα λιβανέζικα της Γλυφάδας

Μητρική εταιρεία της αυτοκρατορίας, η οποία μάλιστα εδρεύει και στον πύργο της παραλιακής λεωφόρου, είναι η «Olayan Investments Company Establishment». Ενας δηλαδή από τους μεγαλύτερους ομίλους-αυτοκρατορίες του πλανήτη που βρίσκεται στην αυλή μας.
Μετά τον θάνατο του ιδρυτή του ομίλου, καθήκοντα προέδρου κατέχει ο γιος του Καλέντ, ο οποίος μαζί με τις τρεις αδελφές του διαχειρίζεται πλέον μια πολύ βαριά κληρονομιά. Τόσο βαριά, που κατατάσσει την οικογένεια στις 40 πρώτες από οικονομική ισχύ σε όλο τον πλανήτη. Η Ελλάδα αποτελεί το επιχειρησιακό κέντρο του ομίλου, ενώ οι Ελληνες εργαζόμενοι είναι η πλειοψηφία. Μάλιστα, η σαουδαραβική οικογένεια λατρεύει πλέον τη χώρα μας και πολλές από τις συνήθειές της είναι ελληνικές. Πολύ συχνά δε, θα δει κανείς τους γόνους της εταιρείας να γλεντάνε ελληνικά ή να τρώνε φαλάφελ σε λιβανέζικα εστιατόρια της Γλυφάδας.

Μία από τις αδελφές του Καλέντ Ολαγιάν, η Λούμπτνα, είναι γνωστή για τη δράση της για τα δικαιώματα των γυναικών στον ισλαμικό κόσμο και συμπεριλήφθηκε στη φετινή λίστα της «Wall Street Journal», με τις 50 ισχυρότερες γυναίκες του πλανήτη, ενώ το 2004 ήταν η πρώτη γυναίκα στην ιστορία της Σαουδικής Αραβίας που εξελέγη στο διοικητικό συμβούλιο τοπικής εταιρείας. Γενικότερα πάντως οι Ολαγιάν χαρακτηρίζονται από τον φιλελευθερισμό τους, ο οποίος έρχεται σε αντίθεση με τη συντηρητική μερίδα των πολιτών της Σαουδικής Αραβίας.

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Στη χώρα μας, η εταιρεία έχει επιδείξει μεγάλη κινητικότητα και συμμετέχει στην «Coca-Cola 3E», τη «Flecopack», τη «Δίας ΑΕΕΧ» και μαζί με την «Global Finance» του Α. Πλακόπητα στην εταιρεία συστημάτων ύδρευσης «Eurodrip». Από τις αρχές του ’90 απέκτησε στενή σύνδεση με τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο αφού συμμετείχε στην εταιρεία του τελευταίου «Chipita» και αργότερα στην «Chipita East Europe Limited».

Βέβαια και στη «Vivartia» οι Ολαγιάν είχαν συμμετοχή, καθώς η τελευταία είχε συμφωνήσει για την ίδρυση κοινής εταιρείας στη Σαουδική Αραβία με τις εταιρείες «Western Bakeries» και την «Olayan Financing Company», με σκοπό την παραγωγή και διανομή προϊόντων αρτοποιίας στις χώρες του Αραβικού Κόλπου.

Σπ. Θεοδωρόπουλος, ο νικητής της «κοκορομαχίας» Δασκαλόπουλου - Βγενόπουλου

Ξεκίνησαν σαν μια τριάδα «ομοούσια και αδιαίρετη». Στην πορεία ο κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος επέλεξε τον δρόμο της ρήξης, ενώ ο κ. Ανδρέας Βγενόπουλος φάνταζε ως ο κυρίαρχος του παιχνιδιού καθώς με τα κεφάλαια της MIG είχε τον πρώτο λόγο σε ό,τι αφορούσε τις τύχες της «Vivartia». Να όμως που κάποια στιγμή στη ζωή οι τελευταίοι έσονται πρώτοι. Και αυτό τουλάχιστον φαίνεται να ισχύει για το τρίτο μέλος της παρέας, τον κ. Σπύρο Θεοδωρόπουλο, ο οποίος με τη βοήθεια της οικογένειας Ολαγιάν πάει να τινάξει την μπάνκα στον αέρα και να γίνει το νέο, αποκλειστικό αυτή τη φορά, αφεντικό της μεγαλύτερης βιομηχανίας τροφίμων της χώρας.

Η εξαγορά της πλειοψηφίας της «Vivartia» σε μια περίοδο κατά την οποία η MIG επιδιώκει την αύξηση του διαθέσιμου ποσού για την εξαγορά τραπεζών και άλλων επιχειρήσεων, σε περίπτωση επίτευξής της θα αποτελέσει προσωπική επιτυχία του κ. Θεοδωρόπουλου.

Και αυτό διότι θα αποδείξει ότι η... κοκορομαχία Δασκαλόπουλου - Βγενόπουλου τελικά πραγματοποιήθηκε σε ξένο (εν προκειμένω τον δικό του) αχυρώνα.

Οταν τον Φεβρουαρίου του 2005 στον Ιππικό Ομιλο στο Γουδή ο ίδιος μαζί με τον Διόσκουρο του κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλο παρουσίαζαν το κοινό τους όραμα για τη δημιουργία της μεγάλης «Vivartia», η χαρά -φαινομενικά- κυριαρχούσε. Ολοι όμως θυμόντουσαν την κατήφεια στα στενά συνδεδεμένα με το πρώην αφεντικό της «Chipita» στελέχη, τα οποία έβλεπαν το αρνητικό εις βάρος τους κλίμα που διαμορφωνόταν. Και αυτό διότι ο κ. Δασκαλόπουλος σαν οδοστρωτήρας δύσκολα θα άφηνε σε τρίτους τον έλεγχο του νέου ομίλου-κολοσσού.

Ηδη από τα μέσα του 2006, κύκλοι της εταιρείας μιλούσαν για τη δυσκολία στις σχέσεις των δύο ανδρών. Δυσκολία που οδήγησε τον κ. Θεοδωρόπουλο στην έκφραση της διάθεσης πώλησης της συμμετοχής του στην εταιρεία. Ολοι όμως γνωρίζουν ότι ο κ. Θοεδωρόπουλος είναι άνθρωπος που αφήνει πίσω τους εγωισμούς στα δύσκολα. Κι ενώ, για άλλη μία φορά, ο κ. Θεοδωρόπουλος ετοιμαζόταν για την έξοδο του από τη «Vivartia» η συμφωνία με τη MIG και τον κ. Βγενόπουλο τον πισωγύρισε. Οι εξελίξεις στη συνέχεια δικαίωσαν την αναβλητικότητά του. Ο κυρίαρχος Δημήτρης Δασκαλόπουλος θέτοντας εαυτόν εκτός σχήματος άφησε πεδίον δόξης λαμπρό στον πρώην φίλο του, ενώ με τις καταγγελίες και την έκφραση της διαφωνίας του άφηνε αιχμές για τη συμμετοχή Θεοδωρόπουλου στο «σχέδιο παραγκωνισμού του».

Ο κ. Θεοδωρόπουλος είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του αυτοδημιούργητου επιχειρηματία. Του λαϊκού παιδιού που κέρδισε τη ζωή του δουλεύοντας και όχι επειδή βρήκε έτοιμη περιουσία.

Χωρίς πατέρα, από τα 16 του αναγκάστηκε να ριχτεί στη δουλειά μαζί με τον αδελφό του για να τα βγάλει πέρα. Ο πατέρας του είχε ένα μικρό γαλατάδικο στη Νεάπολη των Εξαρχείων, το οποίο εξελίχθηκε σε μια μικρή βιοτεχνία. Παράλληλα με τη δουλειά, σπούδασε και στην ΑΣΟΕΕ.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, προσλαμβάνεται ως υπάλληλος σε μία εισαγωγική εταιρεία στον κλάδο των ζαχαρωτών. Ξεκινώντας από χαμηλά, σε χρόνο ρεκόρ και χάρη στις γνώσεις του γίνεται διευθυντής.

Από το sold out των σπίρτων, στην «Chipita»

Το 1985 ένας φίλος του τον πληροφορεί για την άρση του μονοπωλίου σπίρτων στην Ελλάδα. Εχοντας λοιπόν τριβή με τις διεθνείς αγορές, ο βιομήχανος με όλες του τις οικονομίες ρισκάρει φορτώνοντας μια καραβιά σπίρτων από την Ιταλία. Λόγω όμως των περιορισμένων του ιταλικών δεν καταλαβαίνει ότι του πούλησαν ειδικά σπίρτα που ανάβουν σε όλες τις μεριές. Κι ενώ βρίσκεται προ του φάσματος της καταστροφής, γίνεται το μεγάλο θαύμα. Τα μικρά παιδιά υποδέχονται την πρωτότυπη αυτή... στρακαστρούκα με μεγάλη χαρά, οδηγώντας το καινούριο εμπόρευμα σε sold out και μετατρέποντας τον επιχειρηματία σε εκατομμυριούχο.

Σύντομα, η «Chipita», μια μικρή βιοτεχνία που στεγαζόταν σε λίγα τετραγωνικά μέτρα σε μια πολυκατοικία στο Μοσχάτο, είχε βάλει πωλητήριο. Ο κ. Θεοδωρόπουλος δεν δίστασε ούτε στιγμή. Κι από εκεί και πέρα το παραμύθι αρχίζει. Η εταιρεία του πηγαίνει συνεχώς ανοδικά. Μάλιστα διεθνοποιείται χάρη και στη συνεργασία με την «Pepsico», η οποία είχε την ευθύνη του management. Το 2005 ο k. Θεοδωρόπουλος βραβεύεται ως Κορυφαίος Μάνατζερ της Χρονιάς και ουσιαστικά φτάνει στο απόγειο του.