Ακτοπλοΐα: «Οι μόνες μεταφορές με ανταγωνιστικά στοιχεία»

«Αναμφίβολα στην ελληνική αγορά οι ακτοπλοϊκές θαλάσσιες συγκοινωνίες είναι ο μόνος τομέας μεταφορών που απαρτίζεται από πολλές εταιρείες και προσφέρει έντονα ανταγωνιστικά στοιχεία».

Αυτό επισημαίνει σε μελέτη για την ελληνική ακτοπλοΐα της η εταιρεία συμβούλων XRTC:

«Στις χερσαίες μεταφορές επιβατών συναντώνται είτε κρατικά μονοπώλια με δυσβάσταχτα οικονομικά αποτελέσματα για την ελληνική οικονομία, όπως αυτό του ΟΣΕ, είτε ολιγοπώλια με τη μορφή μικρών κοινοπρακτικών εταιρειών στα επιβατηγά λεωφορεία (ΚΤΕΛ). Στα αεροπορικά μέσα μεταφορών υπάρχει ένα επιπλέον δυοπώλιο μεταξύ της οικονομικώς ζημιογόνας για το κράτος Ολυμπιακής Αεροπορίας και της υγιούς οικονομικά ιδιωτικής Aegean Airlines. Ο μόνος τομέας μεταφορών με έντονο ανταγωνισμό ανάλογο της ακτοπλοϊκής αγοράς είναι οι χερσαίες μεταφορές φορτίων με φορτηγά στερεών και υγρών φορτίων».

Σύγχυση στα ΜΜΕ

«Στην ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά η διαχρονική έλλειψη της εφαρμογής σύγχρονου χάρτη ενδοχώριων θαλασσίων μεταφορών αποτελεί τον κύριο λόγο δημιουργίας εσφαλμένου κλίματος εις βάρος της αγοράς, με αποτέλεσμα τη σύγχυση τόσο των μέσων μαζικής επικοινωνίας όσο και των θεσμικών οργάνων, συμπεριλαμβανομένης της Αρχής Ανταγωνισμού» και επισημαίνεται:

«Η πρόσφατη κλήτευση στις ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις που κατηγορούνται για στρέβλωση της ακτοπλοϊκής αγοράς θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν κι εφόσον όλα τα μέρη της αγοράς αντιλαμβάνονταν σωστά την κοινωνική προέκταση της ιδιωτικής επένδυσης στον χώρο της ακτοπλοΐας και το επικοινωνούσαν ορθά. Κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός ότι το έργο της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου και της προσδοκώμενης εταιρικής διαφάνειας που απαιτείται για τη συνεχιζόμενη επενδυτική πορεία του κλάδου. Απεναντίας ο έλεγχος της αγοράς θεωρείται απολύτως αναγκαίος όταν αυτός εφαρμόζεται χωρίς κανενός είδους προτροπή είτε από το κράτος είτε από μεμονωμένες καταγγελίες μελών της αγοράς (χρήστη, εταιρεία)».

Κρατικός παρεμβατισμός

Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, «η συνεχιζόμενη τάση κρατικού παρεμβατισμού, έστω και σε πολύ μικρότερο βαθμό από ό,τι στο παρελθόν, έδωσε λαβή για άκαιρη παρέμβαση της σημαντικότερης αρχής προστασίας του καταναλωτή, σε μία περίοδο όπου τα σημάδια της οικονομικής αιμορραγίας των ακτοπλοϊκών εταιρειών λόγω ανταγωνισμού είναι ολοφάνερα.

Την τελευταία διετία και αμέσως μετά την απελευθέρωση των τιμών των εισιτηρίων από τα κύρια λιμάνια επιβίβασης της ενδοχώρας για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν προσφορές από τους ανταγωνιστές, αυξήθηκε αλματωδώς η ανάγκη επικοινωνίας και διαφήμισης και παράλληλα δόθηκε η δυνατότητα στον καταναλωτή της επιλογής όχι μόνο εταιρείας αλλά και τύπου πλοίων ή τρόπου εξυπηρέτησης».

Επίσης επισημαίνεται χαρακτηριστικά ότι το γεγονός ότι οι ίδιες οι ανταγωνιστικές γραμμές χρηματοδοτούν τις υποφερόμενες κρατικές επιδοτήσεις τις οποίες διαχειρίζεται το κράτος με όλα τα συνεπακόλουθα που αυτό σημαίνει, αλλά κυρίως τονίζονται οι αδικαιολόγητες καθυστερήσεις πληρωμών λόγω γραφειοκρατίας. Το κόστος βεβαίως του σχετικού επίναυλου επιβαρύνει εκ νέου το κόστος των εισιτηρίων και έτσι περιορίζεται η διαπίστωση της πτώσης του εισιτηρίου λόγω ανταγωνισμού.

Το γεγονός της επιβάρυνσης των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων με διαφόρων ειδών εισφορές προς τρίτους αποτελεί για τις εταιρείες τροχοπέδη στην αύξηση του μεταφερομένου έργου, πόσο μάλλον δε την εποχή της μεγάλης ενεργειακής κρίσης που διανύει η παγκόσμια και εγχώρια αγορά.

Αναμφίβολα θα πρέπει να τονιστεί ότι οι κρατήσεις αυτές εξυπηρετούν κοινωνικές ανάγκες που δύσκολα μπορούν να καλυφθούν από τα κρατικά ταμεία, αλλά τα εξιλαστήρια θύματα αυτών είναι οι εταιρείες και η ίδια η αγορά που κατηγορείται αφενός για υψηλά ναύλα και αφετέρου αδυνατεί να καλύψει το υψηλό κόστος καυσίμου με σχετικό επίναυλο όπως συμβαίνει σε άλλου είδους μεταφορές - όπως για παράδειγμα στις αερομεταφορές ή στις ταχυμεταφορές.

Ετσι η ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά έφτασε σε σημείο οροφής των τιμών των εισιτηρίων της και εισήχθη σε ανελαστικές πιέσεις, που την οδηγούν σε πτώση κίνησης τόσο επιβατών όσο και οχημάτων σε ετήσια βάση.