Τι φεύγει και τι μένει από το νέο φορολογικό

Δεν έχει τέλος το "ράβε-ξήλωνε" στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο που προωθεί άμεσα η κυβέρνηση. Την ερχόμενη εβδομάδα και κατά τη συζήτησή του στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, οπότε αναμένεται να αλλάξουν πολλά και να επαναδιατυπωθούν και άλλοι όροι και προϋποθέσεις που προέβλεπε το αρχικό προσχέδιο.

Σε κάθε περίπτωση, και με τα ως τώρα δεδομένα, το κείμενο  νόμου που τέθηκε προς διαβούλευση  στη Βουλή επιφέρει μεγάλες και  ουσιαστικές αλλαγές σε όσα γνωρίζαμε για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των φορολογουμένων στη χώρα μας. 

Κριτήρια  Ελέγχου για Επαγγελματίες

Σχετικά με τους ελεύθερους επαγγελματίες που θα ελεγχθούν  κατά προτεραιότητα, η αρχική διάταξη  κατονόμαζε γιατρούς, οδοντίατρους, κτηνίατρους, δικηγόρους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς, τοπογράφους, οικονομολόγους, σύμβουλους επιχειρήσεων, λογιστές και φοροτεχνικούς που δηλώνουν καθαρό εισόδημα

•μικρότερο των 25.000 ευρώ και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό άνω των διακοσίων  χιλιάδων 200.000 κατοίκων,

•μικρότερο των 20.000 ευρώ και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό άνω των 50.000 κατοίκων,

•μικρότερο των 15.000 ευρώ και έχουν την έδρα τους σε πόλεις με πληθυσμό κάτω των 50.000 κατοίκων.

Η διάταξη παραμένει, αλλά δεν καθορίζονται τελικά ούτε τα επαγγέλματα ούτε τα εισοδηματικά όρια, κάτω από τα οποία θα ξεκινά ο έλεγχος. Ακόμα και αν απαλείφθηκε από το νόμο η "μαύρη λίστα", ο φοροελεγκτικός μηχανισμός θα λειτουργεί με τα ίδια πάνω-κάτω κριτήρια: θα στοχεύει σε όσους δηλώνουν εισοδήματα χαμηλότερα από εκείνα των μισθωτών ή από τον μέσο όρο κάθε επαγγελματικού κλάδου, "σταθμισμένο" με την περιοχή όπου δραστηριοποιούνται.

Προγραμματισμός ελέγχων

Δημιουργείται Επιχειρησιακό  Πρόγραμμα Καταστολής της Φοροδιαφυγής. Θα έχει διάρκεια τρία χρόνια και θα περιέχει συγκεκριμένες δράσεις και μετρήσιμους στόχους. Το πρώτο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα δημοσιοποιηθεί μέχρι τέλος Φεβρουαρίου 2011 και θα τεθεί σε εφαρμογή εντός του Μαρτίου.
 
Αυτόφωρο  

Από το αρχικό προσχέδιο  άλλαξε η πρόβλεψη για τη διαδικασία του αυτοφώρου, για την μη απόδοση  ΦΠΑ και ληξιπρόθεσμων οφειλών. Τροποποιήθηκε η διάταξη που το χαρακτήριζε "διαρκές αδίκημα" και προβλέπει ότι «στο αδίκημα της μη απόδοσης ΦΠΑ και παρακρατούμενων φόρων όπου ουσιαστικά πρόκειται για υπεξαίρεση χρήματος, που τρίτος έχει καταβάλει για να δοθούν στο Δημόσιο, όποιος συλλαμβάνεται να μην έχει αποδώσει ΦΠΑ πάνω από κάποιο ύψος κρατείται και παραπέμπεται σε δίκη».

Πρόστιμα-δικαστήρια  

Η αναστολή εκτέλεσης  της ποινής θα προϋποθέτει την  εξόφληση των οφειλών. Σε κάθε περίπτωση, ενδέχεται να υπάρξουν τροποποιήσεις  στα θέματα ποινικής φύσεως που ρυθμίζει ο νόμος καθώς προβλέπεται συνεργασία μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και του Προστασίας του Πολίτη. Όσον αφορά στην εκπρόθεσμη υποβολή δηλώσεων που γίνεται ηλεκτρονικά, επιβάλλεται πρόστιμο 200 ευρώ.

Αλλαγές υπάρχουν και  στις ρυθμίσεις για τον γενικό εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος όπου δεν υπάρχει ο όρος «γενικός»  και έχουν αφαιρεθεί αρκετές  αρμοδιότητες του. Πλέον τονίζεται  ότι μπορεί να διενεργεί "προανακριτικές πράξεις, καθώς και να εποπτεύει  να συντονίζει και να καθοδηγεί τη διενέργεια ανακριτικών πράξεων από τους γενικούς ή ειδικούς ανακριτικούς υπαλλήλους (υπαλλήλους ΣΔΟΕ, Εφοριών, Αστυνομίας, Λιμενικού, Τελωνείων κλπ.)".

Ελέγχονται  οι ελεγκτές  

Το προσωπικό που  θα στελεχώνει τις κρατικές υπηρεσίες για είσπραξη των εσόδων θα υπόκειται σε διαρκή έλεγχο και παρακολούθηση για την επίτευξη ποσοτικών και ποιοτικών στόχων. Θα επιλέγονται αποκλειστικά υπάλληλοι ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, με συγκεκριμένη θητεία  που θα είναι ανανεώσιμη και μόνο ένα ποσοστό από αυτούς θα έχουν προηγούμενη θητεία ως ελεγκτές (π,χ, 25%). Όσοι επιλέγονται θα υπογράφουν Δήλωση Επίτευξης Ποσοτικών και Ποιοτικών Στόχων, ανάλογα με τη θέση ευθύνης που θα κατέχουν. Σε περίπτωση που δεν πιάσουν τους στόχους, θα επιστρέφουν στην παλιά τους θέση.
 
Φορολόγηση  εταιρειών

Για τη φορολόγηση των εταιρειών, εφαρμόζεται συντελεστής 20% στα κέρδη τους συνολικά, και άλλο 25% στα διανεμόμενα -με δυνατότητα επιστροφής μέρους του ποσού εάν ο συντελεστής φορολόγησης εισοδήματος του προσώπου που εισπράττει το μέρισμα είναι μικρότερος του 25%.  

Με την προηγούμενη  ρύθμιση τα διανεμόμενα κέρδη  φορολογούνταν με 45% και μετά υπήρχε η δυνατότητα επιστροφής ανάλογα με την κλίμακα φορολόγησης. Για τα κέρδη της χρήσης του 2010, οι συντελεστές διαμορφώνονται σε 24% και 21% αντίστοιχα.

Φορολογία μετοχών

Ο συντελεστής φορολόγησης  από την πώληση μετοχών αυξάνεται  από 1,5‰ σε 2‰ (αφορά συναλλαγές από 1/1/2011) ενώ η φορολόγηση της υπεραξίας  θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από 1/1/2012.
 
Καταβολή ΦΠΑ σε δόσεις

Επανέρχεται η ρύθμιση Παπαθανασίου για τμηματική καταβολή του ΦΠΑ σε τρεις δόσεις. Με την υποβολή της δήλωσης θα προκαταβάλλεται τουλάχιστον το 40% του συνολικού ποσού και το υπόλοιπο σε δύο δόσεις. Όλες οι δόσεις δεν μπορούν να είναι μικρότερες των 300 ευρώ. Το μέτρο πάντως δεν δίνει παρά ένα περιθώριο δύο μηνών στις μεγάλες επιχειρήσεις που υποβάλλουν ανά μήνα δήλωση ΦΠΑ, καθώς από τον τρίτο μήνα και μετά θα πρέπει να πληρώνουν σχεδόν το 100% της οφειλής. Όφελος έχουν μικρές επιχειρήσεις (Β' κατηγορίας) ή εποχιακές.

"Φοροκάρτα"

Θεσπίζεται η προαιρετική χρήση της φοροκάρτας για την καταγραφή των αποδείξεων λιανικής πώλησης, ως εναλλακτικό μέτρο, ενώ τονίζεται πως η χρήση της θα διαφυλάσσει την ανωνυμία του χρήστη της.

Τα δεδομένα που  θα καταγράφονται είναι: ο ΑΦΜ του εκδότη της απόδειξης, η ημερομηνία και το ποσό της συναλλαγής.

Απόρρητο  

Με το νέο καθεστώς, αίρεται το φορολογικό απόρρητο για  οφειλέτες του δημοσίου. Θα δίνονται στη δημοσιότητα τα ονόματα των  οφειλετών εφόσον οι ανεξόφλητες  υποχρεώσεις τους καθυστερούν για πάνω από ένα έτος, αλλά και των παραβατών του ΚΒΣ για πλαστά και εικονικά στοιχεία.  

Ανείσπρακτες  οφειλές προς το Δημόσιο

Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο διακρίνονται σε "εισπράξιμα" και "μη εισπράξιμα". Για να χαρακτηριστεί ένα χρέος "μη εισπράξιμο" χρειάζεται απόφαση του Ειδικού Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον έχουν εξαντληθεί οι νόμιμοι τρόποι αναζήτησής τους. Όπως τονίζεται, ακόμα και τα ανεπίδεκτα είσπραξης δεν θα διαγράφονται.