Χρονολόγιο για την ζωή και το έργο του Καβάφη

Χρονολόγιο για την ζωή και το έργο του Καβάφη

«Ο βίος και το έργο του Κ.Π.Καβάφη»: Με αφορμή τα 150 χρόνια από την γέννηση και τα 50 χρόνια από τον θάνατο του...

Χρονολόγιο για την ζωή και το έργο του Καβάφη
Με αφορμή τα 150 χρόνια από την γέννηση και τα 50 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου μας ποιητή, Κωνσταντίνου Καβάφη, οι εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφόρησαν σε συμπληρωμένη επανέκδοση το βιβλίο «Ο βίος και το έργο του Κ.Π.Καβάφη», γραμμένο από τον ποιητή και βιβλιογράφο Δημήτρη Δασκαλόπουλο και την φιλόλογο και κριτικό λογοτεχνίας Μαρία Στασινοπούλου.

Πρόκειται για μια εργασία που συγκεντρώνει, στο μέτρο του δυνατού, ολόκληρη την εκδοτική και φιλολογική παρουσία του έργου του μεγάλου αλεξανδρινού, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μαζί με ένα παραστατικό χρονολόγιο της πορείας του ανθρώπου, ο οποίος έμελε να αναδειχθεί ως ο πλέον μεταφρασμένος σύγχρονος Έλληνας ποιητής στην υφήλιο. 

Οι μελετητές κατάφεραν να κυριαρχήσουν πάνω σε ένα ογκώδες υλικό που αντιστοιχεί σε ένα … λόφο σχετικών βιβλίων, μελετημάτων, εφημερίδων και περιοδικών και, σε 197 σελίδες, πετυχαίνοντας να ξετυλίξουν συναρπαστικά και τεκμηριωμένα ό, τι θέλετε να μάθετε για τον άνθρωπο και τον ποιητή. Μάλιστα, αυτό που καθιστά ξεχωριστό το Καβαφικό αυτό πανόραμα, είναι η παράθεση όλης της ποιητικής του δύναμης με θαυμασμό, αλλά χωρίς θαυμαστικές ρητορείες. Με παράθεση όχι μόνο των επαινετικών κριτικών αλλά και των αρχικών αρνητικών σχολίων με πρώτα εκείνα του Παλαμά, ο οποίος δεν τον κατέτασσε στη χορεία των ποιητών αλλά των πεζολόγων...
Κλείσιμο

Το βιβλίο περιλαμβάνει όλη την εργογραφία του Καβάφη, τη βασική βιβλιογραφία, τα αφιερώματα των περιοδικών και αναλυτικό ευρετήριο προσώπων. Επίσης, οι εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφόρησαν σε ξεχωριστό τόμο τα ποιήματα, καθώς, κάθε χρόνο που περνάει το ενδιαφέρον των αναγνωστών για τα καβαφικά εντείνεται, παίρνοντας έτσι- μεταθανάτια-μια ιστορική «εκδίκηση» αθανασίας.

Απόσπασμα από το χρονολόγιο:

Το 1884 άρχισε να γράφει ποιήματα και πεζά, μεταξύ των οποίων το ποίημα «Ο βεϊζεβαδές προς την ερωμένην του» και το πεζό «Masks».

Στις 30 Σεπτεμβρίου του 1891 δημοσιεύθηκε η πρώτη δημόσια κρίση για το ποίημά του «Κτίσται» στο αθηναϊκό περιοδικό «Αττικόν Μουσείον»: «Το ποίημά σας μας εφάνη εξόχως ωραίον και θα ήταν ίσως ωραιότερον αν δεν εκάμνετε τόσην κατάχρησιν του συστήματος εκείνου της γαλλικής στιχουργίας του να μεταβαίνωσιν αι προτάσεις από του ενός στίχου εις τον έτερον».

Η πρώτη δημοσίευση μετάφρασης ποιήματος σε ξένη γλώσσα έγινε τον Ιανουάριο του 1897. Ήταν τα «Τείχη» μεταφρασμένο στα αγγλικά, τυπωμένο από τον αδελφό του Τζων, ποιητή επίσης.

Η πρώτη δημόσια εγκωμιαστική κριτική έγινε από τον Γρηγόριο Ξενόπουλο στο περιοδικό «Παναθήναια» στις 30 Νοεμβρίου του 1902 για το ποίημα «Το πρώτο σκαλί». Ο Ξενόπουλος έγραψε: «Μολονότι θαυμάσιον (αλήθεια, τι ιδιόρρυθμος, τι καινότροπος και βαθύς ποιητής ο κ.Καβάφης! ) ειμπορεί να χαρακτηρισθή και ως μαλλιαρόν».

Στα τέλη του 1904 εξέδωσε σε αυτοτελές οκτασέλιδο το «Περιμένοντας τους βαρβάρους», τυπωμένο σε 50 αντίτυπα και το «Μνήμη ηδονής», όπως ήταν ο αρχικός τίτλος του «Επέστρεφε».

Στις 29 Ιουνίου του 1908 έγραψε ένα σημείωμα που φωτίζει την κοινωνική του αντίληψη ανάμεικτη με τον ερωτισμό: «Με αρέσει και με συγκινεί η εμορφιά του λαού, των πτωχών νέων. Δούλοι, εργάται, μικροϋπάλληλοι του εμπορίου, υπάλληλοι των μαγαζιών. Η πολλή δουλειά και η πολλή κίνησίς τους κάμνουν λεπτά και συμμετρικά σώματα».

Την άνοιξη του 1912 κυκλοφόρησε ο λίβελος του ποιητή Πέτρου Μάγνου με το ψευδώνυμο Ροβέρτος Κάμπος , ο οποίος κατηγόρησε τον νέο ποιητή για πεζή γλώσσα, ξεραϊλα ιδεών και απουσία αισθήματος.

Και να ΄ταν μόνο αυτός. Ο δημοσιογράφος Βλάσης Γαβριηλίδης τον χαρακτήρισε… «ήρεμο και ψυχρό, σαν ωραίος τάφος».

Και όμως, οι θαυμαστές του άρχισαν να πληθύνονται. Η πρώτη σοβαρή μελέτη για το έργο του γράφτηκε από τον Μιχάλη Περίδη ,τον Οκτώβριο του 1915, με θετικά σχόλια, αλλά χωρίς να λείπει η κατηγορία του ιστορισμού και η απουσία εικόνας.

Αυτός ο απόκοσμος από τα πολιτικά Αλεξανδρινός προσχώρησε τον Μάρτιο του 1917 στο Εθνικό Κίνημα Θεσσαλονίκης υπογράφοντας σχετικό κείμενο στήριξης.

Η πρώτη παρωδία καβαφικού ποιήματος δημοσιεύθηκε στην αλεξανδρινή εφημερίδα «Η Εβδομάς», στις 25 Αυγούστου του 1917, από τον Τίμο Μαλάνο, ο οποίος διακωμώδησε το ποίημα «Εν τω μηνί Αθίρ» με τίτλο «Το Μεγ- Αθύρ- ιον».

Ο Τίμος Μαλάνος, την Πρωτοχρονιά του 1924, σε διάλεξή του στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας με θέμα το ποιητικό έργο του Καβάφη, εκθείασε την έμπνευσή του αλλά χτύπησε πάλι τα ιστορικά του και ο ποιητής του έκοψε την καλημέρα.

Στις 3 Απριλίου του ιδίου έτους δημοσιεύθηκε στον αλεξανδρινό «Ταχυδρόμο» συνέντευξη του Καβάφη στον Ν.Γιοκαρίνη. Στο ερώτημα περί ομοιοκαταληξίας απάντησε : «Η ρίμα είναι δεσμός , αλλά και ευκολία. Η ρίμα φέρνει κάποτε και μίαν ιδέαν…Εγώ δεν θεώρησα ποτέ την ομοιοκαταληξία ως απαραίτητον δια τον ελληνικόν στίχον. Κόσμημα ναι». Στο ερώτημα ότι «Ο κ. Παλαμάς δεν έχει την εκτίμησίν σας» σχολίασε: «Ο κ. Παλαμάς, φίλε, είναι μεγάλος λυρικός ποιητής…μα του Καβάφη δεν του αρέσει η λυρική ποίησις. Η ενθουσιώδης ποίησις δεν με ελκύει».

Οι θαυμαστές του κινητοποιήθηκαν. Στις 11 Απριλίου του 1924 δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες διαμαρτυρία για τις «γελοίες ρυπαρότητες εις βάρος ενός από τους μεγάλους και σεβαστούς εργάτας της Σκέψης».

Παρ΄όλα αυτά, τον Δεκέμβριο ο Ψυχάρης τον αποκάλεσε «Καραγκιόζη της δημοτικής».

Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, τον Μάιο του 1926, η δικτατορική κυβέρνηση Πάγκαλου του απένειμε το παράσημο του Φοίνικος, τη μόνη διάκριση που αξιώθηκε όσο ζούσε.

Την ίδια χρονιά, ο συνθέτης Δημήτρης Μητρόπουλος τον ενημέρωσε ότι έχει μελοποιήσει 14 έργα του με τον γενικό τίτλο «Ποιήματα Ηδονικά».

Αλλά ο Παλαμάς συνέχισε την πολεμική κριτική: «Για ποιητής…. Δεν ξέρω, ίσως να κάνω λάθος… Μάλλον για ρεπορτάζ μοιάζουν τα γραφτά του» είπε σε συνέντευξή του στην «Οθόνη» στις 16 Οκτωβρίου , εν αντιθέσει με τον Νίκο Καζαντζάκη, ο οποίος του πήρε συνέντευξη για την εφημερίδα «Ελεύθερος Λόγος,» στις 15 Απριλίου του 1927 χαρακτηρίζοντάς τον «από τα τελευταία άνθη ενός πολιτισμού».

Ο Γιώργος Θεοτοκάς τον Σεπτέμβριο του 1929 στο βιβλίο «Ελεύθερο πνεύμα» βγήκε έξω από τα όρια γράφοντας: Μέσα στο έργο του μονάχα ο ηδονισμός φέρνει κάποτε μερικούς χυμούς ζωής, αδύνατους, αρρωστημένους και στείρους, γιατί δεν είναι βέβαια ηδονισμός ενός καταχτητή έρωτα. Προσωπικά, ένας οποιοσδήποτε Γιαγκούλας των ελληνικών βουνών μ΄ενδιαφέρει πολύ περισσότερο απ΄ότι ο Αλεξανδρινός ποιητής».

Σε πείσμα αυτής της λιβελογραφίας το παγκόσμιο ενδιαφέρον για την ποίησή του δυνάμωσε με μεταφράσεις στα αγγλικά, γαλλικά και σε άλλες γλώσσες.

Εκείνος αγέρωχος συνέχιζε να γράφει και, στις επισκέψεις του στην Αθήνα ζητούσε να γνωρίσει τους επικριτές του. Ερχόμενος στην πρωτεύουσα για να εξετασθεί στο λάρυγγα για καρκίνο κάλεσε τον Θεοτοκά στο ξενοδοχείο «Κοσμοπολίτ» όπου είχε καταλύσει. «’Ήταν ένα ανθρώπινο ερείπιο, αλλά επιβλητικό. Δεν είπαμε πολλά. Ελάχιστες φράσεις….Με τρόπο και πολύ αόριστα έφερε τη συζήτηση σε αυτούς που ονόμαζε ποιητάς των Αθηνών. Και όταν εγώ παρατήρησα ότι υπάρχουν καλοί και κακοί, έσκυψε προς εμένα πολύ εμπιστευτικά και μουρμούρισε: Είναι ρωμαντικοί! Είναι ρωμαντικοί !».

Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα
δειτε ολες τις ειδησεις

Best of Network

Δείτε Επίσης