Νίκος Φελέκης

Η υπερψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών δεν επιλύει μόνο τη χρονίζουσα εκκρεμότητα για το κρατικό όνομα που πρέπει να λάβει η ΠΓΔΜ, αλλά εγκαινιάζει ουσιαστικά και την έναρξη της προεκλογικής περιόδου στα καθ’ ημάς. Πλέον ο χρόνος για το στήσιμο της εθνικής κάλπης μετρά αντίστροφα.

Οι μέρες που απομένουν από σήμερα και μέχρι την 26η Μαΐου είναι 120. Η ημερομηνία αυτή είναι η επικρατέστερη και τα περισσότερα κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται πως, εκτός δραματικού απροόπτου, όντως μαζί με τις ευρωεκλογές και τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών θα έχουμε και βουλευτικές εκλογές. Οι επιτελείς της Κουμουνδούρου και του Μαξίμου θεωρούν ότι η πολυδιάσπαση των δυνάμεων της Ν.Δ. -αλλά και του ΚΙΝ.ΑΛ., που διατηρεί δυνάμεις στην Αυτοδιοίκηση- στην ανάδειξη δημάρχων, περιφερειαρχών και (δημοτικών και περιφερειακών) συμβούλων ευνοεί τον ΣΥΡΙΖΑ. Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να κέρδισε τις εκλογές του 2015, αλλά στους ΟΤΑ, όπως και στον συνδικαλισμό, δεν διαθέτει σημαντικές δυνάμεις και κατά συνέπεια οι βουλευτές και τα στελέχη του θα δουλέψουν κυρίως για τις εκλογές και τις ευρωεκλογές, σε αντίθεση με τους Νεοδημοκράτες και τους Πασόκους, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις θα αντιμετωπίσουν προβλήματα εξαιτίας των τοπικών αντιθέσεων που συνεπάγεται η ύπαρξη δύο και τριών ψηφοδελτίων σε δήμους και περιφέρειες. 

Το σχέδιο «εξάντληση τετραετίας»

Ο Μάιος μπορεί να είναι ο επικρατέστερος -και για τους περισσότερους κυβερνητικούς παράγοντες ο σίγουρος- μήνας για τις εθνικές εκλογές, όμως δεν είναι λίγοι όσοι εισηγούνται στον πρωθυπουργό να εξαντλήσει την τετραετία. Κάτι που ο Αλέξης Τσίπρας προσώρας δεν το απορρίπτει, αφού προτιμά να έχει όλα τα σενάρια ανοιχτά, προκειμένου σε συνδυασμό με τις δημοσκοπήσεις να αποφασίσει τον Απρίλιο αν θα έχουμε εκλογές στις 26 Μαΐου ή στις 29 Σεπτεμβρίου, που είναι η επικρατέστερη ημερομηνία εάν οι εκλογές γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Οσοι εισηγούνται την εξάντληση της τετραετίας θεωρούν ότι «ο χρόνος εφεξής είναι υπέρ της κυβέρνησης, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα εκπονηθεί συγκεκριμένο σχέδιο οικονομικών δράσεων με ιεραρχημένους και μετρήσιμους στόχους, που θα στοχεύουν πρωτίστως στους μικρομεσαίους και τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, η ψήφος των οποίων, εφόσον αισθανθούν ότι τα πράγματα βελτιώνονται, μπορεί να αντιστρέψει το δυσμενές για τον ΣΥΡΙΖΑ κλίμα». Μάλιστα λένε πως εκτός από τα νομοσχέδια για τις 120 δόσεις, τις προσλήψεις, τις συλλογικές συμβάσεις και τις αυξήσεις στους μισθούς, υπάρχουν σημαντικά θέματα που θα πρέπει οπωσδήποτε να προωθηθούν για υλοποίηση και ως τέτοια αναφέρουν το Ελληνικό, την Αναπτυξιακή Τράπεζα, την ΕΑΒ, την ΕΛΒΟ, τις μικροπιστώσεις, τα κόκκινα δάνεια και κυρίως τη μείωση της ανεργίας, η οποία, όπως λένε, βοηθούσης και της, μετά τον Μάιο, τουριστικής περιόδου μπορεί να πέσει ακόμη και κάτω από το 17% και κατά συνέπεια να αποτελέσει ένα σοβαρό εκλογικό πλεονέκτημα για την κυβέρνηση. 

Οι «Σεπτεμβριστές»

Επιπροσθέτως, οι «Σεπτεμβριστές» θεωρούν πως μετά από οκτώ μήνες το Μακεδονικό δεν θα είναι στις πρώτες θέσεις της εκλογικής αντιπαράθεσης, ενώ μπορεί να έχουν μειωθεί και οι «Μακεδονομάχοι» εάν στο μεσοδιάστημα υπάρξουν εξαγγελίες που θα αφορούν σημαντικές (ξένες αλλά και με εγχώρια συμμετοχή) επενδύσεις στην ευρύτερη περιοχή. Και οπωσδήποτε, υποστηρίζουν, μέχρι τον Σεπτέμβριο θα έχει εμπεδωθεί το κλίμα σταθερότητας που θέλουν οι διεθνείς αγορές για να καλυφθεί με επιτυχία και η έκδοση δεκαετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Τα ανωτέρω, σημειώνουμε, είναι και στο μυαλό του Αλ. Τσίπρα, όμως ο πρωθυπουργός, λένε οι «Μάηδες», λαμβάνει σοβαρά υπόψη του και το γεγονός ότι μια μακρά προεκλογική περίοδο οκτώ μηνών μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα και αντί για σταθερότητα να έχουμε παρατεταμένη αστάθεια που όχι μόνο θα κουράσει τους πολίτες, αλλά θα επιδεινώσει τα οικονομικά μεγέθη και ιδιαίτερα αυτά που αφορούν στη δημοσιονομική ισορροπία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι διακεκριμένος καθηγητής οικονομικού πανεπιστημίου, με υπουργική και τραπεζική εμπειρία, υποστηρίζει πως πλανάται η κυβέρνηση αν θεωρεί ότι τα κόκκινα δάνεια μπορούν να παραμείνουν χωρίς ρύθμιση μετά τον Μάιο. Ενδεχομένως, οι θεσμοί θα μπορούσαν να κατανοήσουν το πολιτικό πρόβλημα και να περιμένουν μέχρι και τις ευρωεκλογές, εφόσον τους διαμηνύσει η κυβέρνηση ότι θα γίνουν μαζί με τις βουλευτικές, σε καμία περίπτωση όμως μετά από αυτές. 

Αν ο κίνδυνος επιδείνωσης των οικονομικών μεγεθών είναι ο ένας λόγος και η παρατεταμένη αστάθεια, που θα θέσει εν κινδύνω και τα θετικά μέτρα που είτε ελήφθησαν (συντάξεις, προσλήψεις) είτε θα ληφθούν (μισθοί, 120 δόσεις κ.ά.) ο δεύτερος, υπάρχει ακόμη ένας που ο πρωθυπουργός θα τον μετρήσει σίγουρα, λένε οι οπαδοί της τριπλής αναμέτρησης: Μετά από μια ήττα στις ευρωεκλογές, που μπορεί να είναι μεγάλης έκτασης εάν δεν υπάρχουν ταυτοχρόνως και βουλευτικές εκλογές, είναι δύσκολο η κυβέρνηση να συνεχίσει να κυβερνά. Ολοι, επειδή θα τη θεωρούν τελειωμένη, θα περιμένουν μέχρι να έρθει ο επόμενος, δηλαδή η Ν.Δ. και ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να κάνουν δουλειές. Μια τέτοια συμπεριφορά, είτε ξένων, είτε εγχώριων παραγόντων, υπαλλήλων και επενδυτών, θα ήταν καταστροφική για τη χώρα και την κυβέρνηση, ενώ είναι αδύνατον να προβλεφθούν οι επιπτώσεις στην πολιτική σταθερότητα αν οι ευρωεκλογές, λόγω της χαλαρότητας της ψήφου, παράξουν και αποτελέσματα τα οποία θα ενισχύσουν τις κεντρόφυγες τάσεις όσον αφορά τη συνοχή του πολιτικού συστήματος και την ομαλότητα του δημόσιου βίου. Η απάντηση στον ως άνω προβληματισμό έρχεται από εξ απορρήτων συνεργάτη του πρωθυπουργού. «Ο Τσίπρας έχει αποδείξει ότι μπορεί να αντέξει σε ισχυρές πιέσεις και αντίξοες συνθήκες», μας λέει και προσθέτει: «Αντεξε στις τρομακτικές πιέσεις των ξένων το πρώτο εξάμηνο του 2015, δεν θ' αντέξει στις πιέσεις του Μητσοτάκη και των υπολοίπων της αντιπολίτευσης αν δεν έχει ένα καλό αποτέλεσμα στις ευρωεκλογές;». Ο περί ου ο λόγος συνεργάτης και τακτικός συνομιλητής του πρωθυπουργού είναι πεπεισμένος («εκατό τα εκατό», όπως μας λέει χαρακτηριστικά) ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας.

Διαφωνεί πάντως με τους «Σεπτεμβριστές», οι οποίοι υποστηρίζουν ότι αν οι εκλογές δεν γίνουν στο τέλος της τετραετίας, επί τη βάσει συγκεκριμένου σχεδίου και προγράμματος, είναι καλύτερα να γίνουν αμέσως και όχι τον Μάιο. Να ψηφιστούν, λένε, τα τρία-τέσσερα νομοσχέδια με τα θετικά μέτρα και την ίδια μέρα που θα γίνεται η δεύτερη ψηφοφορία για τη συνταγματική αναθεώρηση (μεταξύ 1-4 Μαρτίου) να ανακοινώσει ο πρωθυπουργός, από του βήματος της Βουλής, την προκήρυξη εκλογών στον συντομότερο δυνατό, κατά το Σύνταγμα, χρόνο - ενδεχομένως για τις 24 Μαρτίου. «Αιφνιδιαστικές εκλογές τον Μάρτιο θα έπιαναν στον ύπνο τη Ν.Δ., ενώ θα ακύρωναν και τα σχέδια της Φώφης για συνέδριο του ΚΙΝ.ΑΛ. στα τέλη Μαρτίου», λένε χαρακτηριστικά. Και οπωσδήποτε δεν θα έδιναν τον χρόνο στον Πάνο Καμμένο να πολλαπλασιάσει τις επιθέσεις του στον ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που είναι αλήθεια ότι προβληματίζει σοβαρά το Μαξίμου, λόγω του απρόβλεπτου χαρακτήρα του τέως υπουργού Αμυνας. 

Οι διαφωνίες

Με τους «Σεπτεμβριστές» φαίνεται να διαφωνούν και κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ο Νίκος Βούτσης, ο Πάνος Σκουρλέτης, ο Νίκος Παππάς, ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Νίκος Φίλης, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, που κατά κανόνα γνωρίζουν τις απόψεις του πρωθυπουργού, όπως τουλάχιστον αυτές διατυπώνονται στις συνεδριάσεις των θεσμικών οργάνων είτε της κυβέρνησης είτε του
ΣΥΡΙΖΑ. Οι προαναφερόμενοι αποκλείουν κατηγορηματικά την προσφυγή στις κάλπες πριν από τον Μάιο. Κάποιος μάλιστα εξ αυτών, που θεωρείται -και είναι- ένας από τους πιο κοντινούς ανθρώπους του Αλέξη Τσίπρα, διατείνεται ότι η οριστική απόφαση για τις βουλευτικές εκλογές δεν έχει ακόμη ληφθεί, αλλά εάν επρόκειτο να στοιχηματίσει θα πόνταρε «μάλλον στον Μάιο» για τους λόγους που προαναφέραμε. Μας επισημαίνει πάντως ότι «ο Αλέξης δεν έχει ακόμη καταλήξει και θα περιμένει να ψηφιστούν τα νομοσχέδια με τα θετικά μέτρα και η συνταγματική αναθεώρηση και δέκα ημέρες πριν από το Πάσχα θα αποφασίσει αν θα προκηρύξει εκλογές για τις 26 Μαΐου ή για το τέλος της τετραετίας». Εκ παραλλήλου μας επισημαίνει ότι «κάνουν λάθος όσοι θεωρούν τον Τσίπρα τελειωμένο. Ο Αλέξης είναι όπως τα παγοθραυστικά. Συνεχίζει παρά τις αντιξοότητες και πολλές φορές παίρνει ρίσκα που του βγαίνουν».

Για παράδειγμα, μας λέει, η χώρα βγήκε από τα μνημόνια, η μείωση των συντάξεων ακυρώθηκε, ο Προϋπολογισμός ψηφίστηκε από 154 βουλευτές, ο Καμμένος αποχώρησε αλλά η κυβέρνηση έλαβε 151 ψήφους εμπιστοσύνης και η Συμφωνία των Πρεσπών κυρώθηκε από 153 βουλευτές. 

Και δεν είναι μόνο αυτά. Ενα κόμμα, το Ποτάμι, ετελεύτησε τον κοινοβουλευτικό του βίο και άλλα δύο, οι ΑΝ.ΕΛ. και η Ενωση Κεντρώων, βρίσκονται διασωληνωμένα στην Εντατική. Και φυσικά, η πολιτική αναστάτωση πέρασε και στο προαύλιο του ΚΙΝ.ΑΛ.

Δεν είναι μόνο η αποχώρηση του Θανάση Θεοχαρόπουλου και η διάρρηξη των σχέσεων με τη ΔΗΜ.ΑΡ., ούτε οι αποχωρήσεις μεσαίων στελεχών και τα προγεφυρώματα που στήνουν ορισμένα, πρωτίστως εκσυγχρονιστικά, στελέχη προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι και το γεγονός ότι αν όχι η Φώφη Γεννηματά, σίγουρα η πολιτική της παρέα δεν αισθάνεται, λένε, άνετα με τους δύο πρώην προέδρους του ΠΑΣΟΚ, τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Θα επιθυμούσαν, λένε, να μη βρίσκονται στα ψηφοδέλτια - ο πρώτος στην Αχαΐα και ο δεύτερος στο Επικρατείας. Ολα αυτά, σύμφωνα με τον προαναφερόμενο συνεργάτη του Αλ. Τσίπρα, αλλά και την ηγεσία της Κουμουνδούρου, θα συνεκτιμηθούν από τον πρωθυπουργό προτού λάβει την οριστική του απόφαση για την ημερομηνία των εκλογών.

Ο Αλ. Τσίπρας θέλει οι εκλογές να είναι μια μετωπική αντιπαράθεση της Αριστεράς με τη Δεξιά, της προοδευτικής παράταξης με τη συντηρητική, και γι’ αυτό το επόμενο διάστημα θα ανεβάσει κατακόρυφα τους τόνους όχι μόνο κατά του κ. Μητσοτάκη και της Ν.Δ., αλλά και υπέρ της αναγκαιότητας αναδιοργάνωσης και ανασύνθεσης του χώρου που βρίσκεται ανάμεσα στο Δημοκρατικό Κέντρο και τη Ριζοσπαστική Αριστερά, κάτι που θα οξύνει έτι περαιτέρω τις σχέσεις με το ΚΙΝ.ΑΛ.

Τα δύο αυτά θέματα, και ιδιαίτερα οι διεργασίες στον χώρο της Κεντροαριστεράς, τους επόμενους τρεις-τέσσερις μήνες θα βρίσκονται υψηλά στην ατζέντα των πρωτοβουλιών που θα αναλάβουν ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του. Τέλος, σε ό,τι αφορά τον ανασχηματισμό, οι περισσότερες -και συγκλίνουσες- πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα έχουμε κάποια ευρύτερη ανασύνθεση του κυβερνητικού σχήματος και οι όποιες αλλαγές στο Υπουργικό Συμβούλιο θα περιοριστούν στις αντικαταστάσεις των υφυπουργών Μαρίας Κόλλια-Τσαρουχά (Αμυνας), Νίκου Μαυραγάνη (Μεταφορών), Νάσου Ηλιόπουλου (Εργασίας) και Κατερίνας Νοτοπούλου (Μακεδονίας-Θράκης) με βουλευτές προερχόμενους μάλλον από την επαρχία και ιδιαίτερα από εκλογικές περιφέρειες όπου παίζεται κάποια βουλευτική έδρα.