Μπάμπης Κούτρας

Η εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο (σχεδόν το 45% των αναγκών) και το πετρέλαιο είναι τόσο ισχυρή που της αφαιρεί κάθε δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης. Η συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την Πέμπτη, χωρίς κινητά τηλέφωνα (μη τυχόν διαρρεύσουν τα μυστικά), στην οποία υποτίθεται αποφασίστηκαν κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας σε περίπτωση κατά την οποία ο Πούτιν πατήσει το κουμπί της εισβολής, ισοδυναμεί με άσκηση θάρρους. Αλλωστε εμείς στην Ελλάδα γνωρίζουμε από την αντιπαράθεσή μας με την Τουρκία τι εννοούν οι Βρυξέλλες όταν αποφασίζουν κυρώσεις.

Σε αυτή τη σχέση με την Ευρώπη ο Πούτιν έχει σταθερά το πάνω χέρι. Πάνω από οκτώ μήνες τώρα η ευρωπαϊκή οικονομία πλήττεται από τις αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου και όλα εξαρτώνται από το αν και πότε ο Πούτιν θα ανοίξει ή θα κλείσει τη στρόφιγγα. Θα μπορούσε το πρόβλημα να έχει και άλλη όψη, αφού η Ρωσία έχει μεγάλη ανάγκη για ευρώ. Αυτό είναι μια πραγματικότητα, μόνο που ο Πούτιν αντέχει χωρίς ευρώ, αφού ελέγχει πλήρως την κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας του, δεν απειλείται από την αντιπολίτευση και οι Ρώσοι πολίτες είναι συνηθισμένοι στην πείνα από τις εποχές των τσάρων και του κομμουνισμού, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους που, αν συνεχιστεί λίγο ακόμη η ενεργειακή ακρίβεια, τους βλέπω να καταρρρέουν.

Η Ευρώπη έκανε τις επιλογές της και δεν δικαιούται ούτε να εκπλήσσεται, ούτε να παριστάνει τη σκληρή αντίπαλο. Ηταν στρατηγική απόφασή της να στηρίξει την ενεργειακή της επάρκεια στη Ρωσία και γνώριζε πολύ καλά ότι σε κάθε πολιτική, στρατιωτική ή οικονομική κρίση θα βρεθεί εκβιαζόμενη. Η ταπεινωτική εικόνα των δύο πιο σημαντικών Ευρωπαίων ηγετών αυτή τη στιγμή, του Γάλλου Μακρόν και του Γερμανού Σολτς, στην άκρη του τραπεζιού επειδή δεν δέχθηκαν να κάνουν το ρωσικό τεστ, είναι εξόχως συμβολική κι ας έκαναν ότι δεν το κατάλαβαν. Είχε άλλες επιλογές στη διάθεσή της η Ευρώπη; Η απάντηση είναι ότι και να μην είχε, έπρεπε να τις επινοήσει, αν ήθελε να έχει ρόλο και διεθνή παρέμβαση.

Η Ευρώπη δυστυχώς δεν μπόρεσε να επιτύχει όσα ονειρεύτηκαν οι εμπνευστές του σχεδίου για μια τρίτη υπερδύναμη, ισάξια και εξισορροπιστική των άλλων δύο. Το στοίχημα χάθηκε με την απόρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος το 2006 και από τότε άρχισε η παρακμή. Η αποχώρηση της Βρετανίας ήταν τελικά ένα σοβαρό πλήγμα, άσχετα αν τελικά έβλαψε περισσότερο το Λονδίνο. Στους εναπομείναντες «27», οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία πιο κοντά στις ΗΠΑ, λόγω κομμουνιστικής εμπειρίας, η Ουγγαρία υπέρ Πούτιν (κάτι σαν τον Βελόπουλο), ο «Νότος» προβληματισμένος και άφωνος και πάλαι ποτέ άξονας Βερολίνου - Παρισίων με χοντρό πρόβλημα στρατηγικής. Το παιχνίδι και σε αυτή την κρίση παίζεται ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσινγκτον, με την Ε.Ε. να σύρεται από τη μία και να διστάζει από την άλλη. Για μια χώρα σαν την Ελλάδα, η Ευρώπη είναι μια κάποια λύση για να προστρέχει για βοήθεια κάθε τρεις και λίγο. Σε καμία περίπτωση, όμως, η Ε.Ε. δεν μπορεί να είναι και δεν θα γίνει ποτέ ένας «παγκόσμιος παίκτης» και υπό αυτή την έννοια ίσως θα ήταν καλύτερα να έμενε μια ταπεινή Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα και τίποτα περισσότερο.