Μιχάλης Στούκας

Οι αξιόποινες πράξεις των εγκλημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας και των εγκλημάτων κατά της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής φαίνεται ότι τα τελευταία χρόνια έχουν λάβει στη χώρα μας εκρηκτικές και άκρως ανησυχητικές διαστάσεις.

Σεξουαλική παρενόχληση, σεξουαλική κακοποίηση, κατάχρηση σε ασέλγεια, πορνογραφία, τράφικινγκ, το οποίο μάλιστα υπάρχει ως όρος (human trafficking) ήδη από το 1904, απόπειρες βιασμού, βιασμοί, ακόμα και φόνοι με σεξουαλικά κίνητρα, καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του αστυνομικού δελτίου κάθε ημέρας. Η ΕΛ.ΑΣ. διαχειρίστηκε το 2022, 370 υποθέσεις εγκλημάτων σεξουαλικής φύσης με 431 θύματα!

Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι θύματα τέτοιων εγκληματικών συμπεριφορών «πέφτουν» πολύ συχνά ανήλικες και ανήλικοι (παιδεραστία), ενώ κάποιες φορές, όπως στην πρόσφατη υπόθεση στη Ρόδο για εκδικητική πορνογραφία με θύμα μια δεκατριάχρονη και θύτη έναν δεκατετράχρονο (!) ,η πραγματικότητα ξεπερνά ακόμα και την πιο νοσηρή φαντασία…

Πρόκειται για νέα μορφή εγκλημάτων; Μάλλον όχι. Αν εξαιρέσουμε κάποιες μορφές όπως η εκδικητική πορνογραφία (revenge porn) που χρονολογούνται από τις αρχές του 21ου αιώνα (ο όρος revenge porn πρωτοεμφανίστηκε στα αγγλικά το 2007) , σεξουαλικά εγκλήματα γίνονταν πάντα… Εκείνο που έχει αλλάξει είναι ο αριθμός τους και ιδιαίτερα το είδος όλων όσων δημοσιοποιούνται. Το διαδίκτυο, τα σόσιαλ μίντια, το κίνημα «Me Too», έδωσαν άλλη διάσταση στην ενημέρωση για ανάλογες έκνομες πράξεις.

Πάντα υπήρχαν στην Ελλάδα παρόμοια εγκλήματα, πολλά όμως έμεναν στο στενό πλαίσιο μιας οικογένειας ή μίας μικρής τοπικής, κλειστής κοινωνίας. Σήμερα όμως ακόμα και συμβάντα ενδοοικογενειακής βίας με σεξουαλικό υπόβαθρο βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Δεν αποτελεί μοναδικό ελληνικό φαινόμενο η αύξηση των σεξουαλικών εγκλημάτων. Με μια απλή ματιά στο διαδίκτυο μπορεί κάποιος π.χ. να δει ότι στη Βαυαρία, το πρώτο εξάμηνο του 2017 τα σεξουαλικά εγκλήματα αυξήθηκαν κατά 48% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2016.

Ας δούμε τι συμβαίνει με τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και τη σεξουαλική ζωή των εφήβων στη χώρα μας. Η οικογένεια παίζει όπως και σε πολλά άλλα, βασικό ρόλο για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα εφήβων και νέων. Η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία είναι από ανύπαρκτη έως υποτυπώδης. Έφηβες και έφηβοι μαθαίνουν βασικά πράγματα γύρω από το σεξ από το διαδίκτυο και σχηματίζουν, πολύ συχνά, εσφαλμένες εντυπώσεις. Έρευνα του πανεπιστημιακού Ινστιτούτου «Κωνσταντίνος Στεφανής» που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2019 έδειξε ότι ένας στους τρεις δεκαπεντάχρονους (34,3%) και μία στις πέντε δεκαπεντάχρονες (18,6%) είχαν μία τουλάχιστον ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Σε παρόμοια έρευνα που είχε γίνει το 2002, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν σχεδόν ίδια για τα αγόρια (33,6%) , αλλά μόλις 9,6% για τα κορίτσια.

Μάλιστα η έρευνα του 2019 κατέδειξε ότι 14,2% των αγοριών είχαν ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή πριν την ηλικία των 13 ετών, ενώ στα κορίτσια το αντίστοιχο ποσοστό ήταν πολύ χαμηλό (1,7%). Τέλος, ένα ενδιαφέρον σημείο της έρευνας, είναι ότι από το 2002 ως το 2018 το ποσοστό των δεκαπεντάχρονων εφήβων που αναφέρουν τη χρήση προφυλακτικού στις σεξουαλικές τους επαφές μειώθηκε, από 86,9% σε 75,6%. Πολλά παιδιά στην εφηβεία τους από περιέργεια, βιασύνη να μεγαλώσουν ή ακόμα και αφέλεια πειραματίζονται με πρακτικές, φαινομενικά αθώες, αλλά δυνητικά επικίνδυνες. Το σέξτινγκ (< αμερικ. sexting, 2009), η αποστολή μέσω υπολογιστή ή κινητού τηλεφώνου αισθησιακών μηνυμάτων, φωτογραφιών ή και βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου, για κάποια παιδιά φαντάζει αθώο, κρύβει όμως πολλές παγίδες.

Η κακή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των εφήβων είναι μία από τις αιτίες που οδηγούν στη συνέχεια σε «σεξουαλική παραβατικότητα». Η στερεότυπη άποψη περί «ισχυρού φύλου» που καλλιεργείται από πολλούς πατέρες στα αγόρια τους, η ανδρική υπεροχή στη σωματική δύναμη, η νοοτροπία κάποιων ότι το τολμηρό ντύσιμο ορισμένων κοριτσιών επιτρέπει κάθε είδους ενέργεια από τα αγόρια, οδηγούν επίσης σε σεξουαλικές παρενοχλήσεις, απόπειρες βιασμού κλπ. Πολύ συχνά δράστες ανάλογων ενεργειών είναι άτομα «εμπιστοσύνης» από τον κοινωνικό περίγυρο ή και την οικογένεια των θυμάτων. Η θέση εξουσίας στην οποία βρίσκονται κάποιοι τους οδηγεί πολύ συχνά σε παραβατικές ενέργειες με σεξουαλικά κίνητρα.

Και δυστυχώς στην αύξηση (και) των σεξουαλικών εγκλημάτων, συμβάλλουν και οι αλλοδαποί που μεταφέρουν στην Ελλάδα τις θρησκευτικές και κοινωνικές τους πεποιθήσεις για τη «γυναίκα – κτήμα» κλπ. Την ώρα που γράφαμε αυτό το άρθρο διαβάσαμε στο protothema.gr για σαραντατριάχρονο Ιρακινό που βίαζε εξάχρονο κοριτσάκι! Φρικιαστικό, αποκρουστικό, αποτρόπαιο… Πραγματικά δεν υπάρχουν λόγια για να χαρακτηρίσει κάποιος την συγκεκριμένη εγκληματική ενέργεια…

Η σύλληψη, η παραπομπή στη Δικαιοσύνη και η παραδειγματική τιμωρία των δραστών ανάλογων ενεργειών είναι αυτονόητη. Δυστυχώς όμως τα σωματικά και, ιδίως, τα ψυχικά τραύματα των θυμάτων δεν επουλώνονται ποτέ! Δεν είναι λίγες οι φορές που τα θύματα σεξουαλικής φύσης εγκλημάτων στιγματίζονται και φέρουν τη ρετσινιά του «συνυπεύθυνου» για όσα υπέστησαν. Και κάποιες φορές τα προβλήματα που δημιουργούνται είναι αξεπέραστα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της νεαρής Λίνας που έδωσε τέλος στη ζωή της τον Νοέμβριο του 2016 στη Θεσσαλονίκη. Τι πρέπει να γίνει λοιπόν; Η άποψη μας είναι ξεκάθαρη.

Οποιαδήποτε εγκλήματα σχετίζονται με τη γενετήσια ορμή ή ορμές, πρέπει να καταγγέλλονται και να τιμωρούνται παραδειγματικά. Από τη στιγμή της καταγγελίας θα πρέπει να υπάρχει εξονυχιστική έρευνα για τη διακρίβωση της αλήθειας. Υπερβολές ή ψεύτικες καταγγελίες προξενούν πάντα πολύ μεγάλα προβλήματα, καθώς κλονίζεται η εμπιστοσύνη των Αρχών, αλλά και της κοινής γνώμης όταν γίνονται μελλοντικές ανάλογες αναφορές. Από τη στιγμή πάντως που αποδεικνύεται η βασιμότητα μιας καταγγελίας και ο θύτης οδηγείται ενώπιον της Δικαιοσύνης, δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία επιείκεια προς αυτόν. Με τους νόμους 4855/2021 και 4947/2022 επήλθαν σημαντικές τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα για τα σεξουαλικά εγκλήματα.

Και η Πολιτεία θα πρέπει να στηρίζει ενεργά τα θύματα ανάλογων ενεργειών μέσω ψυχολογικής στήριξης και ό,τι άλλο χρειάζεται. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των μαθητών, η προβολή σωστών προτύπων, η διαρκής ενημέρωση της κοινής γνώμης και η ενθάρρυνση όσων πέφτουν θύματα κάποιας μορφής σεξουαλικών εγκλημάτων να προχωρούν σε άμεσες και τεκμηριωμένες καταγγελίες, θεωρούμε ότι θα δώσουν λύσεις.

Και δεν αρκεί η μη απέλαση των αλλοδαπών θυμάτων (foreign victims) σεξουαλικών εγκλημάτων που έχει κατοχυρωθεί νομικά. Επιβάλλεται και η άμεση απέλαση των αλλοδαπών θυτών (foreign offenders) μετά την πλήρη έκτιση των αυστηρών ποινών που θα τους έχουν επιβληθεί…