Κώστας Τσαούσης

Οι απαντήσεις πολλές και διαφορετικές μεταξύ τους όπου το ιδεολογικό- πολιτικό στοιχείο κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα.

Πάντως, στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης η έννοια της κοινωνικής οικονομίας – δηλαδή εκείνου του ευρύτατου αλλά και ταυτόχρονα πλουραλιστικού χώρου οικονομικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων όπου τα όποια κέρδη επιστρέφουν στην τοπική κοινωνία με την μορφή ενός ιδιαίτερου και πολύ ξεχωριστού μερίσματος- είναι πλήρως αποδεκτή και πολλαπλώς αναγνωρισμένη.

Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι ευκαιρίες που οι εκπρόσωποι των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σπεύδουν να υποστηρίξουν στις μέρες μας ότι η κοινωνική οικονομία – κατ΄άλλους, ο λεγόμενος και «τρίτος τομέας» της οικονομίας μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα- έχει σημαντική συμβολή στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης αλλά διαθέτει και τους τρόπους για να συνεισφέρει στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη δικαιότερη κατανομή των παραγόμενων εισοδημάτων από αυτές τις δραστηριότητες τουλάχιστον στο τοπικό επίπεδο.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις που διατυπώνονται ολοένα και περισσότερο από υπεύθυνα χείλη στην Ευρωπαϊκή Ένωση – από τα ταμεία της οποίας προέρχονται τα περισσότερα χρήματα που κατευθύνονται σε αυτές τις δραστηριότητες- ο πολύμορφος χώρος της κοινωνικής οικονομίας διαχειρίστηκε την οικονομική κρίση πολύ καλύτερα από άλλους τομείς και ότι κερδίζει συνεχώς αναγνώριση σε ευρωπαϊκό πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Στην χώρα μας – πέραν των ελάχιστων διακριτών εξαιρέσεων- ο χώρος της κοινωνικής οικονομίας εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο εκδηλώσεων, ημερίδων, επιμορφωτικών σεμιναρίων κ.λπ αλλά και μιας αποσπασματικής πολιτικής που κυριαρχείται από την αντίληψη της χορήγησης επιδοματικών ενισχύσεων στην καλύτερη περίπτωση.

Με λίγα λόγια, μας λείπει η κουλτούρα μιας ενεργητικής πολιτικής που θα είναι σε θέση να ενθαρρύνει την δημιουργία και τη λειτουργία κοινωνικών επιχειρήσεων νέου τύπου – οι λεγόμενες κοινωνικές επιχειρήσεις 2.0- και να δημιουργεί μια δυναμική αγορά της κοινωνικής οικονομίας και στη χώρα μας. Οι νέοι φορείς της κοινωνικής οικονομίας, όπως για παράδειγμα οι κοινωνικές επιχειρήσεις, οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί και άλλες εθελοντικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται σε καινούργιους τομείς απασχόλησης, όπως είναι οι υπηρεσίες υγείας, οι κοινωνικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές και ερευνητικές υπηρεσίες, διαδραματίζουν ήδη πολύ δυναμικό ρόλο ως φορείς δημιουργίας θέσεων εργασίας στην Ευρώπη – κάτι που θα μπορούσε να ισχύσει και στην Ελλάδα.

Ειδικά για την χώρα μας και με δεδομένο τις δυνατότητες της κρατικής μηχανής και του ευρύτερου δημόσιου τομέα νέοι φορείς της κοινωνικής οικονομίας θα μπορούσαν να αγκαλιάσουν ζητήματα όπως εκείνα των ευκαιριών και δυνατοτήτων της απασχόλησης των μακροχρόνια άνεργων άνω των 45 ετών καθώς και των νέων επιστημόνων και άλλων εξειδικευμένων στελεχών, των μεταναστών/προσφύγων, των νέο-αστέγων και των ειδικών πληθυσμιακών ομάδων που περιθωριοποιούνται από την συνεχιζόμενη κρίση κ.λπ. και να δραστηριοποιηθούν με δημιουργικό και παραγωγικό τρόπο μέσα και από την αξιοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων με κονδύλια από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και όλα αυτά μπορούν να γίνουν μόνο αν υπάρξουν γρήγορα συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε τοπικό επίπεδο (π.χ προγραμματικές συμφωνίες με Δήμους και Περιφέρειες) που να κινητοποιούν δυνάμεις και να εστιάζουν την προσοχή τους σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τις τοπικές οικονομίες.