Φώφη Γιωτάκη

Και σήμερα και αύριο και (τουλάχιστον) μέχρι το βράδυ των πρώτων εκλογών με την απλή αναλογική, όλοι αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται να ανοίξει τα χαρτιά του. Σε διαφορετική περίπτωση θα είχε ακυρώσει εκ των προτέρων το ρόλο που επιδιώκει ο ίδιος να αποκτήσει στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό.

Είναι ωστόσο πασιφανές ότι τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο Αλέξης Τσίπρας θα συνεχίσουν -περισσότερο ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ- να πιέζουν τον αρχηγό του τρίτου κόμματος να διαλέξει όχθη, ειδικά όταν προκηρυχθούν επισήμως οι εκλογές. Το «παιχνίδι» έχει αλλάξει από την περασμένη δεκαετία. Οι «αυτοδύναμοι» δεν κινούνται πλέον με απόλυτες βεβαιότητες μέχρι την επόμενη κάλπη. Και ούτε τα μικρότερα κόμματα -ειδικά το τρίτο, ανάμεσα στους δύο μονομάχους- γνωρίζει πριν τις εκλογές εάν η δυναμική του είναι τέτοια που να προεξοφλεί αλλαγή πίστας στον μετεκλογικό ορίζοντα. Το φόντο της …κινούμενης άμμου έχει μπει για τα καλά στη ζωή τους. Και όλοι οι δημοσκόποι «θυμούνται» την παραδοχή ότι ένα σημαντικό μέρος των ψηφοφόρων αποφασίζει τι θα ψηφίσει την τελευταία εβδομάδα πριν την κρίσιμη μέρα της κάλπης.

Ο κ. Ανδρουλάκης έχει λοιπόν πολλούς λόγους να αποφεύγει τη συζήτηση που ανοίγουν σκοπίμως οι πολιτικοί του αντίπαλοι και να επιμένει στην ρητορική του «ούτε, ούτε»- της απόφασης για πολιτική αυτονομία που το κόμμα του έλαβε από το Συνέδριο του 2018. Το ενδιαφέρον νέο στοιχείο στη ρητορική του είναι ότι με δημόσια παρέμβασή του την περασμένη Κυριακή από την Κοζάνη για την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση επέλεξε να προσθέσει ότι «από εμάς δεν θα δει πρωθυπουργική καρέκλα, ούτε ο κ. Μητσοτάκης, ούτε ο κ. Τσίπρας». Δηλαδή τι; Πιστεύει ο κ. Ανδρουλάκης ότι το τρίτο κόμμα μπορεί να επιβάλει στο πρώτο, πρωθυπουργό και τους όρους του; Είναι το πρώτο ερώτημα, που ακούστηκε κυρίως από την κυβερνητική παράταξη και την αξιωματική αντιπολίτευση. Και αναμενόμενο ήταν. Προφανώς το τρίτο κόμμα δεν μπορεί να επιβάλει τους όρους του για την διακυβέρνηση της χώρας, αλλά αφού ερωτάται από τώρα για τα μετεκλογικά του σχέδια, δεν μπορεί παρά να απαντήσει. Έτσι ή αλλιώς.

Το σίγουρο είναι καταρχάς ότι ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ λέγοντας ότι δεν πρόκειται να συμβάλει στην προσπάθεια για να γίνει ξανά πρωθυπουργός ο κ. Μητσοτάκης ή ο κ. Τσίπρας, επιχειρεί να στείλει μηνύματα εντός και εκτός των τειχών. Κοιτάζοντας προς το εσωτερικό του κόμματος σπεύδει να διαβεβαιώσει τα στελέχη του ότι την επομένη των εκλογών δεν πρόκειται να τα αιφνιδιάσει με τις αποφάσεις του. Δεν πρόκειται να πει δηλαδή σε εκείνους που εξακολουθούν να κατακεραυνώνουν τη «δεξιά» ότι θα συνεργαστούν μαζί της- ούτε σε εκείνους που ακούνε ΣΥΡΙΖΑ και αλλάζουν δρόμο ότι θα δώσει χείρα βοηθείας στον Αλέξη Τσίπρα να ανέβει ξανά τις σκάλες του Μαξίμου. Είναι γι’ αυτούς- και τους μεν και τους δε στο ΠΑΣΟΚ- μια κάποια διαβεβαίωση.

Με το «ούτε ο Μητσοτάκης, ούτε ο Τσίπρας» όμως προσπαθεί να πει και κάτι άλλο στα στελέχη και τους ψηφοφόρους του. Ότι η δυναμική της κυβέρνησης Μητσοτάκη δεν είναι πια αυτή των πρώτων δύο χρόνων διακυβέρνησης κι ότι το σενάριο για αυτοδύναμη ΝΔ είναι πλέον απίθανο. Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο και αν προσπαθεί να πείσει ότι «έρχεται» παραμένει στα δημοσκοπικά κυβικά των τελευταίων μηνών. Και ότι το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ θα συνεχίσει να ροκανίζει εκλογικές δυνάμεις της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, ψηφοφόρους που κινούνται στο χώρο του Κέντρου, γιατί έχει και σχέδιο και στελέχη.

Με το «ούτε Μητσοτάκης, ούτε Τσίπρας» προσπαθεί να οικοδομήσει την στρατηγική που θα ακολουθήσει μεταξύ του πρώτου και δεύτερου γύρου. Με τα σημερινά δημοσκοπικά ευρήματα το ΠΑΣΟΚ με απλή αναλογική μπορεί να εκλέξει γύρω στους 50 βουλευτές, από 22 που έχει σήμερα. Το τοπίο που θα διαμορφωθεί θα είναι πολύ διαφορετικό και οι 50 βουλευτές θα έχουν κάθε λόγο να θέλουν να διατηρήσουν την βουλευτική τους έδρα- πράγμα αδύνατο για όλους στο δεύτερο γύρο με το νέο εκλογικό σύστημα. Υπό αυτήν την έννοια, στο πιθανό ενδεχόμενο μη αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος στον πρώτο γύρο, οι διερευνητικές εντολές δεν θα γίνουν στο άψε σβήσε- εκτός και αν το πρώτο κόμμα δείξει ότι καλπάζει για αυτοδυναμία στο δεύτερο γύρο.

Σε αυτό το διάστημα είναι που ο κ. Ανδρουλάκης θα επιδιώξει να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, να διατηρήσει ενωμένη την κοινοβουλευτική του ομάδα και να αποφύγει την «επιστροφή» στα μονοψήφια ποσοστά από ένα βιαστικό «ναι» ή «όχι», μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου.

Πως θα αποφύγει ωστόσο -με ό,τι αυτό σημαίνει για την κινητικότητα των ψηφοφόρων στο β’ γύρο- να του χρεώσουν ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ την ευθύνη της ακυβερνησίας εάν πει όχι στις συνεργασίες την κρίσιμη ώρα; Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, ούτε είναι της ώρας. Κανείς δεν μπορεί να μαντέψει ποια θα είναι η εκλογική δύναμη της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ, ποια η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ. Άρα το «ούτε Μητσοτάκης, ούτε Τσίπρας», είναι ίσως στην παρούσα φάση μια κάποια λύση… Και ένα «αφήγημα» για το ενδεχόμενο που «προβλέπει» ότι το πρώτο κόμμα θα κινηθεί γύρω στη ζώνη του 30%...