Μήπως τα βλέπετε όλα μαύρα; Μάθετε τι σας επηρεάζει συναισθηματικά

Δεν έχω όρεξη να κάνω τίποτα. Δεν θέλω να δω κανένα. Δεν πεινάω. Δεν μπορώ να κοιμηθώ. Δε με νοιάζει τίποτα. Όλα είναι μαύρα. Η ζωή δεν έχει νόημα.

Αν έχετε ποτέ σκεφτεί κάτι από τα παραπάνω ή τα έχετε ακούσει από κάποιον στο περιβάλλον σας, τότε οι ακόλουθες γραμμές σας ενδιαφέρουν.

«Η συναισθηματική μας κατάσταση επηρεάζεται από σχεδόν όλες τις άμεσες συνθήκες και παραμέτρους της ζωής μας. Η υγεία, η προσωπική ζωή, οι σχέσεις μας, οικογενειακές, φιλικές, σεξουαλικές και εργασιακές, η κοινωνική και οικονομική μας κατάσταση, οι επαγγελματικές μας συνθήκες και προοπτικές και η αποτελεσματική διεκπεραίωση υποχρεώσεων και ρόλων είναι μερικές από τις καθημερινές συνιστώσες που άμεσα επιδρούν στο πώς αισθανόμαστε», επισημαίνει ο Ψυχίατρος, Ψυχοθεραπευτής Ευάγγελος Κατσιούλης.

«Πέραν όπως των απλών, καθημερινών και συνεχών επιδράσεων στο συναίσθημά μας η διάθεσή μας είναι στενά συνδεδεμένη με την πιο βαθιά, φιλοσοφική, προσωπική, προσωποποιημένη και για τον καθένα διαφορετική θεώρηση της ζωής. Η αίσθηση της ικανότητας επιβίωσης και δη της ποιοτικής επιβίωσης, της επάρκειας, της ασφάλειας, της καταξίωσης, της αποδοχής, της κοινωνικότητας, της κοινωνικής έκφρασης, της χαράς και της ευτυχίας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, που συμπεριλαμβάνει όλα όσα ήδη ζήσαμε, αλλά και όλα όσα εκτιμούμε πως θα ζήσουμε, επιδρούν έμμεσα, αλλά καίρια στην γενικότερη διάθεση, στο ταμπεραμέντο μας, στην εγγενή συναισθηματική μας κατάσταση», σημειώνει και προσθέτει: «Η επίτευξη των όποιων στόχων έχουμε θέσει, η βίωση ποιοτικών συνθηκών ζωής, όπως τις έχουμε ορίσει ή επαναθεωρήσει και η ωρίμανση της ψυχής παράλληλα με την ωρίμανση του σώματος καθορίζουν την αίσθηση ολοκλήρωσης και αυτοπραγμάτωσής μας, την γενικότερη συναισθηματική μας κατάσταση και διάθεση, την ίδια την στάση μας απέναντι στη ζωή».

Είναι, όμως, η διάθεσή μας εξαρτώμενη μόνο από όσα έχουμε, ζούμε και αντιλαμβανόμαστε; Δυστυχώς όχι, απαντά ο κ. Κατσιούλης.

«Γιατί όσα κι αν έχουμε, όπως κι αν ζούμε, ό,τι κι αν αντιλαμβανόμαστε, κεφαλαιώδη σημασία για την ζωή μας έχει το τι πιστεύουμε εμείς για εμάς, τί νομίζουμε ότι αξίζουμε και τι θέλουμε για εμάς και την ζωή μας. Κορυφαία στην ιεραρχία των προσωπικών μας θέσεων είναι η εικόνα εαυτού και ζωής που έχουμε, η ιδέα και άποψη που έχουμε για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά μας, οι απαιτήσεις που έχουμε από εμάς και τη ζωή μας, οι στόχοι ζωής που διαμορφώνουμε ανάλογα με το τι νομίζουμε ότι είμαστε και το τί νιώθουμε να μας λείπει προκειμένου να ολοκληρωθούμε ως άνθρωποι. Στη διαμόρφωση των προσωπικών μας δεδομένων καταλυτική σημασία έχουν πολλά από όσα έχουμε δει τριγύρω μας, σε ανθρώπους που μας αγάπησαν, που μας επέτρεψαν να τους αγαπήσουμε, να τους πλησιάσουμε και να τους καταλάβουμε, να τους αντιγράψουμε, να τους μισήσουμε, άτομα που μας επηρέασαν, μας μαγνήτισαν, μας έσπρωξαν ή μας έδιωξαν».

«Για πολλούς», επισημαίνει ο κ. Κατσιούλης, «το κυνήγι της απόκτησης όσων τους λείπουν απαιτεί μια συνεχή προσπάθεια, αλλά και μια ολόκληρη ζωή. Πάντα κάτι θα λείπει, ποτέ δεν θα τα έχουμε όλα, αλλά κάθε στιγμή χάνουμε χρόνο από τη ζωή μας για την κατάκτηση όσων νομίζουμε πως θα την έκαναν καλύτερη. Και προκειμένου να διεκδικήσουμε όλα όσα λείπουν, μπορεί να χαθεί το μόνο δεδομένο και πολύτιμο αγαθό που έχουμε, που είναι η ίδια η ζωή και ο χρόνος μας εν ζωή. Πολλά από όσα νομίζουμε πως λείπουν μπορεί και να μην είναι καν απαραίτητα, τόσο για μια καλή, ποιοτική και ουσιαστική ζωή, όσο και για την προσωπική μας εξέλιξη, αξίωση, ικανοποίηση και ολοκλήρωση. Για πολλούς, το κυνήγι, το σαφάρι, η εκστρατεία απόκτησης όσων λείπουν λειτουργεί και ως μια έντονη υπεκφυγή ανίχνευσης, αναγνώρισης και αποδοχής του εαυτού, των δυνατοτήτων και αδυναμιών τους, του συνόλου των καλών και κακών στοιχείων που τους καθιστά μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή προσωπικότητα. Ειδικότερα, όταν οι ελλείψεις, είτε υποβάλλονται έξωθεν, είτε εστιάζονται σε υλικά, καταναλωτικά, αναλώσιμα, χρηστικά αγαθά και όχι στο ποιοι είμαστε, αποσυντονίζουν και αποπροσανατολίζουν, μπερδεύουν την κρίση και θολώνουν την διαύγεια του κυνηγού των ελλείψεων.

Η ζωή, η μοντέρνα δυτικού τύπου ζωή στις μεγαλουπόλεις, μπορεί να εννοηθεί και να περιγραφεί ποικιλοτρόπως. Υπάρχουν, σήμερα, δυνατότητες, ευκαιρίες και ευκολίες που για χιλιάδες χρόνια οι πρόγονοί μας ούτε μπορούσαν να τις ονειρευτούν. Υπάρχουν όμως και έντονο άγχος, ανταγωνισμός, συνωστισμός, σύγχυση και απαιτήσεις που οι πρόγονοί μας δε θα μπορούσαν να φανταστούν. Η επιλογή της ζωής που θέλουμε να έχουμε, αυτής που μας αξίζει, είναι μια προσωπική επιλογή, είναι προϊόν της βούλησής μας. Οποιαδήποτε επιλογή ζωής έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία, τίποτα δεν είναι τέλειο, και το αποτέλεσμα της ζυγαριάς καθενός ποικίλει. Μπορούμε και δικαιούμαστε μια ζωή διαφορετική και αποκλίνουσα της εκάστοτε νορμοτυπίας, αλλά επιβάλλεται αυτή να είναι αποτέλεσμα συνειδητοποίησης και επιθυμίας μας.

Δεν είμαστε όσα έχουμε, δεν είμαστε όσα θέλουμε να αποκτήσουμε, δεν είμαστε ο τόπος και ο τρόπος που ζούμε, δεν είμαστε οι συνθήκες, οι σχέσεις και τα αγαθά που μας πλαισιώνουν. Είμαστε αυτοί που έχουν την ικανότητα να αντιληφθούν πως είμαστε, πως υπάρχουμε, πως η ζωή μας μπορεί να είναι ή να γίνει ωραία γιατί το θέλουμε, το διεκδικούμε και το αξίζουμε. Τι περισσότερο και πιο ουσιαστικό μπορεί κανείς να ζήσει και να ζητήσει από το να απολαμβάνει την ζωή, να χαίρεται που ζει, και μόνος και με άλλους μαζί, απλά και μόνο γιατί ζει».