Αιχμάλωτοι του έρωτα στη Στέγη

Το αιώνιο σύμβολο του έρωτα, αυτή η ανυπότακτη Αμαζόνα που αιχμαλώτισε για πάντα τον Αχιλλέα με το βλέμμα της την ώρα ακριβώς του θανάτου της, έχει στιγματίσει με την απαράμιλλη δύναμή της όλη την ιστορία της τέχνης από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: έχει εμπνεύσει ποιητές και λογοτέχνες, έχει γίνει κεντρικό θέμα στην αρχαία τέχνη, από τον ανώνυμο ζωγράφο της πανέμορφης κύλικος έως μια σειρά από αρχαία αγγεία.



 Οσο παράδοξο κι αν φαίνεται, ο θάνατος της Πενθεσίλειας περιγράφεται λεπτομερώς στην «Αινειάδα» του Βιργιλίου και όχι στον Ομηρο. Ολα έγιναν προς το τέλος του Τρωικού Πολέμου, όταν ο Αχιλλέας ήρθε αντιμέτωπος με την ατρόμητη Αμαζόνα, τη μόνη γυναίκα που μπορούσε να αντιπαρατεθεί μαζί του πετώντας του, χωρίς όμως αποτέλεσμα, τα ακόντιά της. Αρκούσε μία μόνο επίθεση του ημίθεου για να καταφέρει εναντίον της το μοιραίο τραύμα χτυπώντας τη θανάσιμα στο στήθος. Καθώς την πλησίασε και της έβγαλε τη μάσκα, έμεινε έκθαμβος από την ομορφιά της και την ερωτεύτηκε ακριβώς τη στιγμή που την πλήγωνε.

 Αυτή η σκηνή έχει εμπνεύσει τη  λογοτεχνία, την ποίηση και θεωρία που συνέδεσε άμεσα τον θάνατο της Πενθεσίλειας με τον έρωτα και τον θάνατο. Ειδικά ο Χάινριχ φον Κλάιστ, που βρήκε πηγή έμπνευσης για τα ρομαντικά του έργα στην αρχαιότητα, καθόλου τυχαία, αυτοκτόνησε και ο ίδιος, κατά τραγική ειρωνεία, μαζί με τον μεγάλο του έρωτα, την Ενριέτα Φόγκελ. Στις 21 Νοεμβρίου του 1811 ο Κλάιστ σκότωσε την Ενριέτα με μια σφαίρα στην καρδιά και έπειτα έβαλε το όπλο στο στόμα και αυτοκτόνησε.

 
Γι’ αυτό και η «Πενθεσίλεια» είναι ένα έργο γραμμένο με ψυχή, σάρκα και αίμα: «Εκεί έχω αποθέσει τα τρίσβαθα του είναι μου, όλη τη λάσπη, όλη τη λάμψη της ψυχής μου», γράφει ο Κλάιστ σε επιστολή του για την «Πενθεσίλεια», ένα έργο που αποθεώνει όλες τις αντιφατικές όψεις της ύπαρξης.

 Ο σκηνοθέτης Παντελής Δεντάκης θα ανεβάσει αυτό το πολυδιάστατο έργο του Κλάιστ στη Στέγη με πρωταγωνιστές τη Βίκυ Βολιώτη, τον Θάνο  Τοκάκη, τον Αργύρη Ξάφη, τη Σύρμω Κεκέ, την Αλκηστη Πουλοπούλου, την Ηρώ Μπέζου κ.ά. «Η Πενθεσίλεια είναι ένας γιγάντιος πόθος που γκρεμίζεται και γίνεται κομμάτια», γράφει ο συγγραφέας και φίλος του Κλάιστ, Φον Κόμελ. Το έργο διατρέχουν, όμως, δύο ιστορίες και δύο συγκρούσεις: της Πενθεσίλειας με τον Αχιλλέα και της Πενθεσίλειας με το Χρέος και τον Νόμο. 




 Τραγικοί και κωμικοί ταυτόχρονα, όπως κάθε ερωτευμένος, άλλοτε παρασύρονται από την ποίηση ενός καλπάζοντος λόγου, άλλοτε στέκονται αμήχανοι μπροστά του. Η αρχική ονειρική ατμόσφαιρα του σκηνικού χώρου μετασχηματίζεται σε ένα τοπίο αποδόμησης και καταστροφής. Ο Δεντάκης αντιμετωπίζει το έργο ως «μια σύνθεση αφηγηματικού θεάτρου, κωμικής πρόζας που αγγίζει τα όρια της φάρσας και σταδιακά οδηγείται στο πεδίο της αρχαίας τραγωδίας και του σπλάτερ».

«Πενθεσίλεια» του Κλάιστ, σε σκηνοθεσία Παντελή Δεντάκη. Από τις 14 έως τις 23 Φεβρουαρίου στις 21.00 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στη Μικρή Σκηνή, Συγγρού 107, τηλ.: 210 9005800, www.sgt.gr