Νομπελίστας οικονομολόγος: Η Βρετανία κινδυνεύει να γίνει... «ΗΠΑ» όσον αφορά στις ανισότητες

Η Βρετανία κινδυνεύει να ακολουθήσει την πορεία της αύξησης των ανισοτήτων που απαντάται στις Ηνωμένες Πολιτείες, αύξηση που απειλεί να αποδυναμώσει την δημοκρατία, προειδοποιεί ο διαπρεπής νομπελίστας οικονομολόγος Ανγκους Ντίτον (Angus Deaton) δίνοντας την εκκίνηση μεγάλης επιστημονικής έρευνας με θέμα τις ανισότητες στο εισόδημα, στην εκπαίδευση και στην υγεία που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Institute for Fiscal Studies (IFS) του οποίου ηγείται.

Ο Ανγκους Ντίτον προειδοποιεί ότι η Βρετανία είναι πιθανόν να ακολουθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι μισθοί των εργαζομένων που δεν έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση δεν έχουν αυξηθεί εδώ και πέντε δεκαετίες, γεγονός που έχει συμβάλει στην μείωση του προσδόκιμου ζωής εδώ και τρία χρόνια- κάτι που δεν έχει συμβεί εδώ και έναν αιώνα.

Η κατάσταση στην Βρετανία είναι λιγότερο ακραία, η χώρα έχει περάσει μία δεκαετία καθήλωσης των μισθών και έχουν εμφανισθεί στοιχεία ότι οι θάνατοι από αυτοκτονίες, κατάχρηση ναρκωτικών και αλκοόλ αυξάνονται στις μέσες ηλικίες.

Η δυσαρέσκεια για την καθήλωση του βιοτικού επιπέδου θεωρείται ο κρίσιμος παράγοντας πίσω από την απόφαση των βρετανών ψηφοφόρων στο δημοψήφισμα του 2016 για το Brexit για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Τερέζα Μέι, όταν έγινε πρωθυπουργός λίγο αργότερα, υποσχέθηκε να βοηθήσει «τις οικογένειες που μετά βίας τα βγάζουν πέρα».

«Πιστεύω ότι το να πλουτίζουν οι άνθρωποι είναι καλό, ειδικά όταν αυτό φέρνει ευημερία στους άλλους», δηλώνει ο Ανγκους Ντίτον, βραβευμένος με το Νόμπελ Οικονομικών το 2015 για το έργο του για την φτώχεια, το κοινωνικό κράτος και την κατανάλωση.

«Ομως το άλλο είδος πλουτισμού, «παίρνοντας» μάλλον παρά «φτιάχνοντας», μέσω της προσοδοθηρίας (rent-seeking) μάλλον παρά μέσω της δημιουργίας, με τον πλουτισμό των λίγων εις βάρος των πολλών, αφαιρώντας την «ελευθερία» από τις ελεύθερες αγορές, είναι κοροϊδία της δημοκρατίας», λέει ο Ανγκους Ντίτον.

«Στον κόσμο αυτόν, η ανισότητα και η αθλιότητα είναι στενοί φίλοι».

Η Βρετανία χρειάζεται να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι δεν ζημιώνονται επειδή η εταιρική διακυβέρνηση έχει στηθεί για να ευνοεί τους μετόχους, βοηθούσης της μείωσης του αριθμού των εργατών των συνδικάτων.

Το Institute for Fiscal Studies, think tank που θα ηγηθεί, υπό την προεδρία του Ανγκους Ντίτον, της πενταετούς έρευνας, αναφέρει ότι στην Βρετανία συναντάται η μεγαλύτερη εισοδηματική ανισότητα μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, με την εξαίρεση των ΗΠΑ.

Ωστόσο, η συνολική ανισότητα στα εισοδήματα των νοικοκυριών έχει λίγο μεταβληθεί από τότε που αυξήθηκε κατακόρυφα στην δεκαετία του '80, σε μεγάλο βαθμό, χάρις στις φοροαπαλλαγές που βοηθούν τα χαμηλά εισοδήματα.

Σύμφωνα με το IFS, υπάρχουν έντονες γεωγραφικές ανισότητες στην Βρετανία όπου το μέσο εβδομαδιαίο εισόδημα στο Λονδίνο είναι 66% υψηλότερο από ό,τι στην βορειοανατολική Αγγλία.

Οι άνδρες στις πιο εύπορες περιοχές έχουν προσδόκιμο ζωής περί τα 10 χρόνια μεγαλύτερο από ό,τι στις φτωχότερες περιοχές και το χάσμα αυξάνεται.

Στο εισαγωγικό κείμενο που συνοδεύει την εκκίνηση της έρευνας, το Institute for Fiscal Studies αναφέρει ότι στόχος της είναι ο εντοπισμός και η περιγραφή των ανισοτήτων ως προς το εισόδημα, τον πλούτο, την υγεία, την κοινωνική κινητικότητα, την πολιτική συμμετοχή, η κατανόηση των αιτίων και η παρουσίαση συγκεκριμένων πολιτικών προτάσεων για την αντιμετώπισή τους.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ