ΗΠΑ: Σκέψεις για επαναφορά του εκτελεστικού αποσπάσματος για τους θανατοποινίτες

Οι αμερικανικές Πολιτείες όπου εφαρμόζεται η θανατική ποινή αντιμετωπίζουν ελλείψεις στα φάρμακα που χρειάζονται για να κάνουν τις φονικές ενέσεις και θα αντιμετωπίσουν νομικά προβλήματα, αν επιλέξουν άλλες μεθόδους εκτέλεσης, όπως τα τοξικά αέρια ή τα εκτελεστικά αποσπάσματα, αναφέρουν οι δικηγόροι προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κάποιες από τις 31 αμερικανικές Πολιτείες όπου εφαρμόζεται η θανατική ποινή εξετάζουν εναλλακτικές στη χρήση ένεσης, εξαιτίας της απαγόρευσης στην πώληση κάποιων από τα συστατικά τους από τις φαρμακευτικές εταιρείες, κάτι που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια λόγω ηθικών ανησυχιών.

Αυτή την εβδομάδα μια νομική μάχη μαίνεται στο Άρκανσο σχετικά με τα σχέδια της Πολιτείας να εκτελέσει οκτώ θανατοποινίτες σε διάστημα 11 ημερών. Ο λόγος είναι η λήξη στα τέλη Απριλίου του ηρεμιστικού μινταζολάμ που διαθέτει η Πολιτεία και το οποίο χρησιμοποιείται για να ναρκώνονται οι θανατοποινίτες πριν εκτελεστούν. Το φάρμακο έχει κατηγορηθεί για πολλές προβληματικές εκτελέσεις.

Όλες οι Πολιτείες που εφαρμόζουν τη θανατική ποινή χρησιμοποιούν τις ενέσεις ως μέσο εκτέλεσης, κυρίως επειδή το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έχει αποφανθεί δύο φορές για τη νομιμότητά τους, παρά τις καταγγελίες θανατοποινιτών ότι μπορούν να προκαλέσουν αχρείαστο πόνο.

Πολλές Πολιτείες, προκειμένου να αντιμετωπίσουν την απαγόρευση στις πωλήσεις των φαρμάκων που περιέχονται στις ενέσεις αυτές, εξετάζουν άλλες επιλογές, τόσο παλιές, όπως το εκτελεστικό απόσπασμα, όσο και νέες, όπως το αέριο αζώτου. Στο παρελθόν κάποιες Πολιτείες έχουν χρησιμοποιήσει θαλάμους γεμάτους με υδροκυανικό οξύ.

Ωστόσο δικηγόροι είναι πιθανό να προσφύγουν κατά των μεθόδων αυτών επισημαίνοντας ότι παραβιάζουν τη συνταγματική απαγόρευση περί επιβολής σκληρής και αήθους τιμωρίας, ξεκινώντας με το ερώτημα αν η διαδικασία κινδυνεύει να προκαλέσει περιττό πόνο στους θανατοποινίτες.

Τα δικαστήρια γενικά θεωρούν τις νέες μεθόδους εκτέλεσης, όπως με τη χρήση ένεσης, πιο ανθρώπινες, γεγονός που ίσως δυσκολέψει τις Πολιτείες που θα προσπαθήσουν να ισχυριστούν ότι παλαιότερες μέθοδοι, όπως το εκτελεστικό απόσπασμα, είναι καλύτερες, δήλωσε ο Ρίτσαρντ Τζάφι, δικηγόρος από την Αλαμπάμα ο οποίος έχει υπερασπιστεί 60 θανατοποινίτες.
Επίσης τα δικαστήρια δεν έχουν ασχοληθεί πρόσφατα με τη νομιμότητα των εναλλακτικών μεθόδων εκτέλεσης. Για παράδειγμα, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε ότι το εκτελεστικό απόσπασμα είναι συνταγματικό πριν από σχεδόν 140 χρόνια.

Ο Κεντ Σάιντεγκερ, νομικός διευθυντής της μη κυβερνητικής οργάνωσης Criminal Justice Legal Foundation που υποστηρίζει τη θανατική ποινή, δήλωσε ότι οι επικριτές της εσχάτης των ποινών έχουν ασκήσει πιέσεις στις φαρμακευτικές εταιρείες για να σταματήσουν να δίνουν φάρμακα για εκτελέσεις, προκαλώντας προβλήματα στις Πολιτείες που αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν κατώτερης ποιότητας φάρμακα.

Ο ίδιος εκτιμά ότι η καλύτερη εναλλακτική είναι το αέριο αζώτου, στην περίπτωση που δεν είναι διαθέσιμες οι ενέσεις, σημειώνοντας ότι αυτό τον τρόπο χρησιμοποιούν οι κτηνίατροι στις ευθανασίες.

«Ειλικρινά, δεν πιστεύω ότι οι δολοφόνοι δικαιούνται έναν ανώδυνο θάνατο», τόνισε ο Σάιντεγκερ. «Όμως για να αρθούν τα εμπόδια και να μπορέσουν να προχωρήσουν οι εκτελέσεις, πιστεύω ότι αυτός είναι ο τρόπος».

Επτά Πολιτείες επιτρέπουν τη χρήση εναλλακτικών μεθόδων, αν οι φονικές ενέσεις θεωρηθούν αντισυνταγματικές ή αν δεν είναι διαθέσιμα τα απαραίτητα φάρμακα. Έξι άλλες επιτρέπουν στους θανατοποινίτες να επιλέξουν έναν άλλο τρόπο να πεθάνουν, όπως το εκτελεστικό απόσπασμα, ο απαγχονισμός ή το ηλεκτρικό ρεύμα.
Κάποιες Πολιτείες έχουν σταματήσει τις εκτελέσεις εξαιτίας των ανησυχιών για τη διαδικασία. Από το 2015 μόνο επτά Πολιτείες έχουν εκτελέσει με επιτυχία θανατοποινίτες, με το Τέξας να έχει εκτελέσει 24 από τους 54.
Η Πολιτεία του Μισισιπί ενέκρινε αυτό τον μήνα νομοσχέδιο που επιτρέπει τη χρήση του αέριου του αζώτου ως εναλλακτική. Η Οκλαχόμα ήταν η πρώτη Πολιτεία που το έκανε το 2015, ενώ οι βουλευτές της Αλαμπάμα εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο αυτό.
Όμως η διαδικασία αυτή δεν έχει ελεγχθεί.
«Αν δοκιμάσουν το αέριο αζώτου, είμαι σίγουρος ότι θα υπάρξουν νομικές προσφυγές διότι η μέθοδος αυτή είναι πειραματική», τόνισε ο Ντέιλ Μπάιχ ομοσπονδιακός εισαγγελέας της Αριζόνα.