Απλά γήινα τηλεσκόπια αναλύουν την ατμόσφαιρα εξωπλανητών

Νέα ώθηση αποκτά η αναζήτηση μιας "δεύτερης Γης" χάρη σε μια νέα τεχνική, η οποία καθιστά εφικτή την ανίχνευση και τη χημική ανάλυση της ατμόσφαιρας των εξωπλανητών, όχι μόνο από τα πανάκριβα διαστημικά τηλεσκόπια, αλλά και από τα πολύ φθηνότερα και απλούστερα επίγεια τηλεσκόπια.

Η νέα μέθοδος ανακαλύφθηκε από αμερικανούς, γερμανούς και βρετανούς αστρονόμους υπό τον Μαρκ Σουέιν της NASA και του Ινστιτούτου αστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και παρουσιάστηκε στο περιοδικό "Nature", σύμφωνα με το BBC και το Γαλλικό Πρακτορείο.

Μέχρι τώρα έχουν βρεθεί έξω από το ηλιακό μας σύστημα πάνω από 400 πλανήτες (που δηλαδή περιφέρονται γύρω από άλλα άστρα-ήλιους), από τότε που το 1995 εντοπίστηκε ο πρώτος εξωπλανήτης, αν και ακόμα δεν έχει ανακαλυφθεί κάποιος βραχώδης υδάτινος κόσμος σαν το δικό μας πλανήτη - κάτι όμως που αναμένεται να συμβεί στα αμέσως επόμενα χρόνια.

Το "κλειδί" για την μελέτη των εξωπλανητών και του κατά πόσον είναι κατοικήσιμοι, είναι η τεχνική της φασματοσκοπίας, δηλαδή της χημικής ανάλυσης του φάσματος του φωτός που εκπέμπεται, αντανακλάται ή απορροφάται από ένα εξωπλανήτη σε διαφορετικά χρώματα (ή μήκη κύματος), πράγμα που επιτρέπει τη διαμόρφωση μιας εικόνας για την ατμόσφαιρά του. Μέχρι τώρα, κάτι τέτοιο γινόταν μόνο από τροχιακά (διαστημικά) τηλεσκόπια. Όμως η νέα ευρωπαϊκή τεχνική επιτρέπει να γίνεται μια παρόμοια χημική ανάλυση ακόμα και από μικρότερα επίγεια σταθερά τηλεσκόπια.

Η νέα μέθοδος δοκιμάστηκε με επιτυχία στον καυτό αέριο γίγαντα εξωπλανήτη HD 189733b, στον αστερισμό της Αλεπούς, σε απόσταση 63 ετών φωτός, και έτσι ανιχνεύτηκε μια φθορίζουσα μορφή αερίου μεθανίου στο ανώτερο τμήμα της ατμόσφαιράς του. Οι επιστήμονες ανέλυσαν τα δεδομένα από επίγειες παρατηρήσεις ενός σχετικά μικρού τηλεσκοπίου υπερύθρων, διαμέτρου τριών μέτρων, στη Χαβάη, το οποίο εξερεύνησε ένα τμήμα του φάσματος ακτινοβολίας που δεν είναι ορατό από τα τωρινά διαστημικά τηλεσκόπια (ώσπου το 2014 να τεθεί σε τροχιά το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο "Τζέημς Γουέμπ" της NASA, το οποίο θα μπορεί να "δει" και σε αυτό το τμήμα του υπέρυθρου φάσματος).