Ιστορική χειραψία Ομπάμα - Κάστρο στον Παναμά

Η Σύνοδος Κορυφής της Αμερικής άρχισε με μια χειραψία μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και της Κούβας Ραούλ Κάστρο χθες, οι οποίοι θα έχουν σήμερα στο περιθώριο της συνόδου ιστορική συνάντηση, η οποία θα αποτελέσει σταθμό στην προσέγγιση μεταξύ των δυο χωρών.

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Μπερναντέτ Μίχαν, δήλωσε ότι οι δύο άνδρες έδωσαν τα χέρια και είχαν μια πολύ σύντομη συνομιλία, λίγο πριν την επίσημη έναρξη της συνόδου κορυφής, όπως είχαν κάνει τον Δεκέμβριο του 2013, όταν είχαν μεταβεί στη Νότια Αφρική για την κηδεία του Νέλσον Μαντέλα.

Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, θα είναι η πρώτη συνάντηση μεταξύ των προέδρων των δύο χωρών από το 1956, δηλαδή πέντε χρόνια πριν από τη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κούβας.

Η πολυαναμενόμενη πρώτη συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ των αρχηγών κρατών των δύο χωρών από το 1956 αναμένεται να επισφραγίσει την αναθέρμανση των σχέσεων των δυο χωρών έπειτα από 18 μήνες διαπραγματεύσεων που διεξάγονταν με άκρα μυστικότητα και βοήθησαν να αλλάξει η σελίδα των 53χρόνων σύγκρουσης.

Στην ατζέντα των συνομιλιών θα περιλαμβάνεται η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, η οποία καθυστερεί παρά τους τρεις γύρους συνομιλιών σε επίπεδο υψηλόβαθμων αξιωματούχων στην Αβάνα και την Ουάσινγκτον.

Το κύριο εμπόδιο για την επαναλειτουργία των πρεσβειών παραμένει η παρουσία της Κούβας στον κατάλογο της Ουάσινγκτον με τις χώρες που υποστηρίζουν την τρομοκρατία, η οποία στερεί από την Κούβα μέρος της διεθνούς βοήθειας.

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Ομπάμα δεν είναι ακόμη αποφασίσει επ΄αυτού, ωστόσο, δεν έχει αποκλειστεί μια «ανακοίνωση» στον Παναμά.

«Η ενδεχόμενη αφαίρεση της Κούβας από τη λίστα, θα δείξει το πέρασμα των σχέσεων ΗΠΑ-Κούβας σε ένα πιο πραγματιστικό επίπεδο. Είναι ένα σημαντικό βήμα αλλά η όλη διαδικασία θα εξακολουθεί να περιορίζεται από το αμερικανικό εμπάργκο», δήλωσε ο Ντιέγκο Μόγια-Οκάμπος, αναλυτής του αμερικανικού Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικού Κινδύνου IHS.

Το πλήρες εμπάργκο στις οικονομικές και χρηματοπιστωτικές συναλλαγές με την Κούβα θεσπίστηκε το Φεβρουάριο του 1962 και έγινε αυστηρότερο με το νόμο Χελμς-Μπάρτον του 1996. Η Αβάνα το καταγγέλλει συχνά τονίζοντας ότι είναι εμπόδιο στην ανάπτυξη του νησιού και ότι έχει προκαλέσει ζημίες ύψους 116 δισ. δολαρίων.

Η Σύνοδος Κορυφής της Αμερικής «έχει μια πραγματικά ιδιαίτερη διάσταση (...) είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που συγκεντρώνονται στο ίδιο τραπέζι οι 35 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων» της περιοχής, δήλωσε με ικανοποίηση στην εναρκτήρια ομιλία του ο γενικός γραμματέας του Οργανισμού των Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), Χοσέ Μιγκέλ Ινσούλζα, χαρακτηρίζοντάς την «ιστορική».

Η Κούβα επιστρέφει σε αυτή τη μεγάλη ηπειρωτική συνάντηση, από την οποία την είχαν αποκλείσει οι ΗΠΑ και ο ΟΑΚ από την πρώτη κιόλας διοργάνωση της Συνόδου Κορυφής της Αμερικής το 1994.
«Η παρουσία σήμερα του προέδρου της Κούβας Ραούλ Κάστρο υλοποιεί μια μακροχρόνια προσδοκία της περιοχής», δήλωσε από το βήμα της συνόδου ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-μουν.

Σήμερα, οι αρχηγοί κρατών αναμένεται να έχουν αρκετές συνόδους ολομέλειας πριν από την επίσημη λήξη απόψε.

Η σύνοδος κορυφής που επίσημα είναι αφιερωμένη στην «ευημερία με ισότητα», αναμένεται να ολοκληρωθεί χωρίς τελική ανακοίνωση, καθώς οι ΗΠΑ αρνούνται να υπάρξει αναφορά που θα στηρίζει τη Βενεζουέλα στη διένεξή της με την Ουάσινγκτον.

Εδώ και εβδομάδες, ο Ομπάμα δέχεται πολλές επικρίσεις από χώρες της Λατινικής Αμερικής που έχουν εξοργιστεί από την πρόσφατη απόφασή του να υπογράψει διάταγμα χαρακτηρίζοντας τη Βενεζουέλα, κύριο οικονομικό εταίρος της Κούβας, «απειλή» για την εσωτερική ασφάλεια των ΗΠΑ.

«Θα ήταν καλό αν ο Ομπάμα, που εκπροσωπεί μια τόσο σημαντική χώρα στην Αμερική και στον κόσμο, να κάνει προτάσεις που θα μας ενώσουν και θα μας μετατρέψουν σε μια Αμερική της ειρήνης», δήλωσε χθες ο σοσιαλιστής πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες στο παναμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο της Βενεζουέλας Telesur.

Οι έντεκα αρχηγοί κρατών της Βολιβαριανής Συμμαχίας για την Αμερική (Alba), στην οποία μετέχουν οι κύριοι σύμμαχοι της Βενεζουέλας, αναμένεται να συνεδριάσουν στο περιθώριο της συνόδου για να αποφασίσουν τα μέτρα που θα λάβουν προς την κατεύθυνση αυτή, δήλωσε ο Μοράλες.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νίκολας Μαντούρο αναμένεται να παραδώσει στον Ομπάμα περισσότερες από 13 εκατομμύρια υπογραφές για την ακύρωση του διατάγματος αυτού.

Ο Λευκός Οίκος θέλοντας να αμβλύνει την ένταση εξήγησε ότι επιδιώκει την αποκατάσταση «ενός απευθείας διαλόγου» με τη Βενεζουέλα, ενώ ο Ομπάμα θέλησε να τονίσει την έλευση μιας νέας εποχής για τις σχέσεις στους κόλπους του δυτικού ημισφαιρίου. «Οι εποχές όπου θεωρούσαμε τόσο συχνά ότι οι ΗΠΑ μπορούσαν να έχουν ανάμιξη υπό καθεστώς ατιμωρησίας (στη Λατινική Αμερική) έχουν παρέλθει».

Συνάντηση Ομπάμα με Κουβανούς διαφωνούντες

Ο Μπαράκ Ομπάμα συναντήθηκε χθες με υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αμερική, ανάμεσά τους δύο κουβανοί διαφωνούντες, η Λαρίτζα Ντιβερσέντ και ο Μανουέλ Κουέστα Μορούα, σε μια πρωτοβουλία που θα μπορούσε να θίξει την Αβάνα.

Πριν από τη συνάντηση, ο Ομπάμα διαβεβαίωσε τους ακτιβιστές ότι είναι «στο πλευρό τους» χωρίς «να επιδιώκει να προωθήσει τα (αμερικανικά) συμφέροντα».

Παράλληλα, ο Ραούλ Κάστρο συναντήθηκε με τον Μπαν και με υψηλόβαθμο εκπρόσωπο του παγκόσμιου καπιταλισμού, τον πρόεδρο του αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου Τομ Ντόνοχιου.

Για την προετοιμασία της συνόδου κορυφής, οι Ομπάμα και ο Κάστρο μίλησαν τηλεφωνικά αυτή την εβδομάδα, για δεύτερη φορά μετά τη συνομιλία τους στις 17 του περασμένου Δεκεμβρίου, η οποία προηγήθηκε της αιφνιδιαστικής ιστορικής ανακοίνωσης της προσέγγισης των δύο χωρών.

Μετά την ανακοίνωση της προσέγγισης με την Κούβα, ο Μπαράκ Ομπάμα ζήτησε από το Κονγκρέσο, το οποίο ελέγχεται από τους ρεπουμπλικανούς, να εργασθεί για την άρση του εμπάργκο, γιατί μόνο αυτός μπορεί να κάνει. Ωστόσο τα δύο σώματα είναι πολύ διχασμένα στο θέμα αυτό. Εν αναμονή μιας απόφασης του Κονγκρέσου, ο Ομπάμα έλαβε σειρά μέτρων χαλάρωσης του εμπάργκο, εντός των ορίων της δικαιοδοσίας του, τα οποία ωστόσο η Κούβα θεωρεί «ανεπαρκή».