Το αγκάθι του Γκουαντάναμο

Οι φυλακές του Γκουαντάναμο βρίσκονται στη στρατιωτική βάση ΗΠΑ στη Κούβα και επί προεδρίας Τζορτζ Μπους οργανώθηκαν ως στρατόπεδο συγκέντρωσης υπόπτων για υποθέσεις τρομοκρατίας, ενώ αργότερα συστάθηκε μια στρατιωτική επιτροπή για τη «δικαστική» διεκπεραίωση  των κρατουμένων.

Εδώ και καιρό έχουν υπάρξει αντιδράσεις για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη χρήση των βασανιστηρίων που ασκήθηκαν  κατά τις ανακρίσεις.

Ο Μπαράκ Ομπάμα οριοθέτησε το κλείσιμο του Γκουαντάναμο μέχρι τον Ιανουάριο 2010  και προσπάθησε να εξασφαλίσει από το Κογκρέσο τα 80 εκατομμύρια δολάρια που απαιτούνται για τη μεταφορά.  

Το «πνεύμα της αλλαγής» του Λ. Οίκου αντιμετώπισε αντιδράσεις που δημιουργήθηκαν τόσο από το Κογκρέσο όσο και μεμονωμένα από διάφορους γερουσιαστές.

Ρεπουμπλικάνοι αλλά και Δημοκρατικοί δηλώνουν ότι πέρα από το κλείσιμο των φυλακών δεν έχει προταθεί κάποιο σαφές σχέδιο για το που θα πάνε οι κρατούμενοι όταν φύγουν από την Κούβα.

Οι γερουσιαστές εκδήλωσαν φόβους για ενδεχόμενο νέων τρομοκρατικών χτυπημάτων σε περίπτωση μεταφοράς των κρατουμένων σε φυλακές εντός του εδάφους των ΗΠΑ και απαιτούν από τον Ομπάμα ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την έγκριση του ποσού.

Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα το Κογκρέσο συμφώνησε στη διάθεση 98.6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν αλλά και για άλλα μέτρα εθνικής ασφάλειας.

Η προεκλογική δέσμευση του Ομπάμα για το Γκουαντάναμο τίθεται σε δοκιμασία μετά και την αθέτηση της υπόσχεσής του για δημοσιοποίηση φωτογραφιών από βασανισμούς κρατουμένων σε στρατόπεδα του Ιράκ και του Αφγανιστάν.

Όμως ο Ομπάμα εμφανίζεται προς το παρόν αποφασισμένος για το κλείσιμο του Γκουαντάναμο και προωθεί τη λύση μεταφοράς κάποιων κρατουμένων σε φυλακές υψίστης ασφάλειας εντός των ΗΠΑ, ενώ αριθμός άλλων θα προωθηθεί σε χώρες που έχουν προσφερθεί να τους «φιλοξενήσουν».

Σύμφωνα με το «δόγμα Μπους» για τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας οι «μαχητές του εχθρού» δεν έχουν τα δικαιώματα των αιχμαλώτων πολέμου που προβλέπουν οι διεθνείς συνθήκες.

Στο Γκουαντάναμο κρατούνται επί χρόνια άνθρωποι που συνελήφθησαν ή απήχθησαν χωρίς να τους έχει απαγγελθεί συγκεκριμένη κατηγορία και χωρίς καμιά επαφή με συνηγόρους υπεράσπισης.

Οι στρατιωτικές επιτροπές που δεν είναι ούτε καν στρατοδικεία δεν μπορούν να δικάσουν υπόπτους διάπραξης εγκλημάτων εντός του εδάφους ΗΠΑ, ιδίως όταν το κατηγορητήριο είναι ασαφές και πολλοί από τους κατηγορούμενους δεν γνωρίζουν τους λόγους για τους οποίους συνελήφθησαν.

Χώρες όπως η Βρετανία και η Αυστραλία έχουν ρυθμίσει υποθέσεις κρατουμένων που είναι δικοί τους υπήκοοι, σε αντίθεση με το καθεστώς που ισχύει για Μουσουλμάνους υπηκόους άλλων χωρών (Αφγανιστάν, Πακιστάν, Σομαλία, Υεμένη κ.ά.).

Στο μεταξύ, γεγονότα όπως η πρόσφατη σύλληψη των τεσσάρων ισλαμιστών στη Ν. Υόρκη με κατηγορία για σχεδιασμό ανατίναξης εβραϊκών συναγωγών, επηρεάζουν τις τύχες των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο ιδιαίτερα όταν πρόκειται για υποθέσεις που «υπαγορεύτηκαν» από μηχανισμούς υπηρεσιών.