Αγκάθι το Αφγανιστάν για το ΝΑΤΟ

Το νέο στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ και το αίτημα των ΗΠΑ για αποστολή περισσότερων στρατευμάτων στο Αφγανιστάν είναι τα θέματα που συζητήθηκαν στην συνεδρίαση των ηγετών στο Στρασβούργο.

Ο επετειακός χαρακτήρας της συνόδου καθώς γιορτάζονται τα 60 χρόνια από την ίδρυσή του ΝΑΤΟ δεν κάλυψε τις υπόγειες αντιθέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και των ευρωπαίων συμμάχων τους με πρώτους τους γερμανούς. Το πρωί οι ηγέτες των χωρών της συμμαχίας σε μια ενέργεια με συμβολική σημασία περπάτησαν στην γέφυρα του Ρήνου από την γερμανική στην γαλλική πλευρά όπου τους υποδέχθηκε ο κ. Νικολά Σαρκοζί.

Καθώς το ΝΑΤΟ βρίσκεται σε «υπαρξιακή αναζήτηση» νέου ρόλου οι ΗΠΑ θέλουν η Συμμαχία να εξελιχθεί σε μία δύναμη που θα παρεμβαίνει σε όλο τον κόσμο, κάτι σαν παγκόσμιο χωροφύλακα, για να προασπίζει κυρίως τα αμερικανικά συμφέροντα. Παράλληλα ο κ. Ομπάμα με πιο διαλλακτική ορολογία επιμένει στο αίτημα για αποστολή στρατευμάτων στο Αφγανιστάν. Οι χίλιοι νεκροί από τον πόλεμο με τους Ταλιμπάν βαραίνουν στην πολιτική των ΗΠΑ που θέλει όμως να κλιμακώσει και να κερδίσει τον πόλεμο. Χρειάζεται όμως και την πολιτική συμπαράσταση των άλλων ευρωπαίων αλλά και να μοιράσει το κόστος από τους νεκρούς που θα υπάρξουν. Σε ένα παράλληλο επίπεδο συζητείται η συμπεριφορά του ΝΑΤΟ έναντι της Ρωσίας. Η πρόθεση του ΝΑΤΟ για επέκταση στην Ουκρανία και στην Γεωργία διακινδυνεύει τις σχέσεις των ευρωπαίων με την Ρωσία και κυρίως με την Γερμανία η οποία έχει αναπτύξει και σημαντικά οικονομικά συμφέροντα με τις ενεργειακές συμφωνίες. Γενικότερα όμως η Γερμανία δείχνει να αντιδρά στο νέο ρόλο παγκόσμιου χωροφύλακα που επιθυμούν οι ΗΠΑ για το ΝΑΤΟ καθώς προτιμά την ενίσχυση της ευρωπαικής άμυνας και ασφάλειας παρότι η στρατηγική αυτή που βασιζόταν στον γαλλογερμανικό άξονα –και τον προωθούσαν οι κ.κ. Σιράκ και Σρέντερ- έχει υποχωρήσει λόγω του αναπροσανατολισμού της γαλλικής πολιτικής από τον κ. Σαρκοζί. Επισφράγιση αυτής της πολιτικής του κ. Σαρκοζί είναι η επιστροφή της Γαλλίας στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ παρότι ο γάλλος πρόεδρος την συνδύασε με ρητορεία περί ενίσχυσης της ευρωπαικής άμυνας και ασφάλειας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εξελίσσεται ένα άτυπο παζάρι μεταξύ κυρίως των ΗΠΑ και της Γερμανίας η οποία δείχνει ότι μπορεί να άρει τις επιφυλάξεις της και να συμμετάσχει στον πόλεμο στο Αφγανιστάν δεν συζητά όμως τις σχέσεις με την Ρωσία. 

Επίδειξη δύναμης από την Τουρκία 

Αξιοποιώντας το ευρύτερο πλαίσιο και τις στρατηγικές επιλογές των ΗΠΑ η Τουρκία προχώρησε σε μία επίδειξη δύναμης στο πλαίσιο της Συνόδου Κουρυφής.  

Οι εργασίες της συνόδου ξεκίνησαν με καθυστέρηση λόγω των ενστάσεων που βάζει η Τουρκία για τον επόμενο γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία αρνείται να δεχθεί την επιλογή του κ. Αντερς Φογκ Ράσμουσεν νυν πρωθυπουργού της Δανίας. Η Τουρκία προβάλλει ως λόγο την στάση που είχε κρατήσει ο κ. Ράσμουσεν στο θέμα με τα σκίτσα του Μωάμεθ το 2005. Παρότι ο κ. Ράσμουσεν είχε δίκιο αφού εξέφρασε την στάση της ευρωπαικής κοινής γνώμης που υπερασπίστηκε την ελευθερία του τύπου αρνούμενος να επιβάλλει λογοκρισία στην δημοσίευση των σκίτσων η συμπεριφορά της τουρκίας βρίσκει απήχηση στον μουσοιυλμανικό κόσμο. Γενικότερα ο κ. Ράσμουσεν είχε κρατήσει αρνητική στάση στην διαδικασία της ευρωπαικής ένταξης της Τουρκίας. Εκείνο όμως που πραγματικά ενοχλεί τους τούρκους αλλά δεν το προβάλλουν επισήμως είναι η θετική στάση που έχει κρατήσει η Δανία απέναντι στις οργανώσεις των Κούρδων.  Παράλληλα η Τουρκία θέλοντας να δείξει την δυσαρέσκειά της από την συμπεριφορά της Γαλλίας στο θέμα της ένταξής της στην ΕΕ δηλώνει ότι η επιστροφή της Γαλλίας θα πρέπει να συμβαδίζει με τις αρχές της Συμμαχίας και ότι ο γενικός γραμματέας θα πρέπει να επιβλέπει την διαδικασία αυτή. Πρόκειται για κίνηση χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα αλλά με συμβολική σημασία έναντι της Γαλλίας και του κ. Νικολά Σαρκοζί.

Η Τουρκία από τη μία συμπεριφέρεται σαν μεγάλη δύναμη και από την άλλη εμφανίζεται σαν εκπρόσωπος του μουσουλμανικού κόσμου στο θέμα της επιλογής του επόμενου γενικού γραμματέας του ΝΑΤΟ. Υποστηρίζει ότι αν το ΝΑΤΟ θέλει να βελτιώσει τις σχέσεις του με τον μουσουλμανικό κόσμο τότε δεν πρέπει να επιμείνει στο πρόσωπο του κ. Ρασμούσεν. Εκμεταλλεύεται έτσι την επιθυμία των ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν την Τουρκία τόσο για τις στρατηγικές τους επιδιώξεις στο Αφγανιστάν όσο και για να κερδίσει την συμπάθεια του μουσουλμανικού κόσμου στη Μέση Ανατολή. Άλλωστε εκεί αποσκοπεί και η επίσημη επίσκεψη του Ομπάμα στην Τουρκία την Δευτέρα και την Τρίτη.

Στο πλαίσιο αυτό το πρωί ο πρόεδρος των ΗΠΑ είχε συνάντηση μίας ώρας με τον πρόεδρο της Τουρκίας κ. Αμπντουλάχ Γκιουλ αλλά οι ενστάσεις της τουρκίας δεν ξεπεράστηκαν. Προκάλεσαν όμως την αντίδραση των ευρωπαίων. Η κ. Μέρκελ που προωθεί την υποψηφιότητα του κ. Ράσμουσεν δήλωσε ότι «είμαστε 27 και η Τουρκία» ενώ και ο κ. Όλι Ρεν αρμόδιος επίτροπος για την διεύρυνση της ΕΕ δήλωσε ότι δυσκολεύει η πορεία της Τουρκίας προς την ένταξη.