Θάνος Ασκητής: «Ανδρες, ώρα να ελέγξουμε τον προστάτη μας!»

Κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από καρκίνο του προστάτη πάνω από 100.000 άνδρες στην Ευρώπη, ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθμός στον υπόλοιπο κόσμο.

Είναι κρίμα να πεθαίνουν τόσοι άνθρωποι στη σύγχρονη εποχή από μια ασθένεια η οποία, αν διαγνωστεί έγκαιρα, μπορεί να θεραπευτεί στο 70% των περιπτώσεων.

Για την έγκαιρη διάγνωση όμως χρειάζεται οι άνδρες που βρίσκονται στα 50 χρόνια τους και πάνω να κάνουν την ετήσια επίσκεψη στον ουρολόγο τους, κάνοντας όχι μόνο δακτυλική εξέταση του προστάτη, αλλά και μέτρηση του προστατικού καρκινικού δείκτη (PSA).

Τι είναι όμως ο προστάτης; 
Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας με μέγεθος όσο ένα κάστανο, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη. Εχει βάρος 10-20 γραμμάρια και περιβάλλει τα πρώτα 2-3 εκατοστά της ουρήθρας όπως ξεκινάει την πορεία της από την ουροδόχο κύστη. Παράγει το προστατικό υγρό που αποθηκεύεται στον αδένα και εξωθείται κατά την εκσπερμάτιση προς την ουρήθρα εμπλουτίζοντας το σπέρμα. Αν και ο προστάτης είναι απαραίτητος αποκλειστικά για την εκσπερμάτιση και την αναπαραγωγή, εντούτοις οι παθήσεις του προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στη σεξουαλική λειτουργία. Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, η προοδευτική αύξηση δηλαδή του μεγέθους του, αποτελεί τη συχνότερη προστατική νόσο. Ξεκινάει στην ηλικία των 40 ετών, με το 30%-40% των ανδρών ηλικίας 40-50 ετών να εμφανίζει ιστολογικές αλλοιώσεις υπερπλασίας του προστάτη, ενώ το 75% των ανδρών ηλικίας 80 ετών πάσχει από υπερπλασία. Καθώς το μέγεθος του προστάτη αυξάνει σταδιακά, συμπιέζεται όλο και περισσότερο η προστατική μοίρα της ουρήθρας που τον διατρέχει κεντρικά με αποτέλεσμα την προοδευτική εμφάνιση συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό. Αν και δεν εμφανίζουν όλοι οι πάσχοντες συμπτώματα, η πλειοψηφία αυτών θα παραπονεθεί για συχνουρία, επιτακτικότητα ή/και επιτακτική ακράτεια, νυκτουρία, μείωση της ακτίνας και της ροής των ούρων και καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης. Οι μισοί τουλάχιστον από τους άνδρες που εμφανίζουν συμπτώματα καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη παράλληλα θα εμφανίσουν και στυτική δυσλειτουργία ή διαταραχές στην εκσπερμάτιση. Τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη αποτελούν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας σε ποσοστό που φτάνει το 70%, όπως δείχνουν πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες. Μάλιστα, όσο σοβαρότερα είναι τα συμπτώματα τόσο εντονότερη είναι και η δυσκολία στη σεξουαλική διέγερση και πράξη. Οι διαταραχές στην εκσπερμάτιση που παρατηρούνται αφορούν κυρίως μείωση του όγκου του σπέρματος και πόνο κατά την εκσπερμάτιση. Τέλος, τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υπερπλασίας του προστάτη διαταράσσουν τη σεξουαλικότητα του πάσχοντα καθώς προκαλούν παλίνδρομη εκσπερμάτιση (ταμσουλοσίνη, σιλοδοσίνη) ή/και στυτική δυσλειτουργία (φιναστερίδη, δουταστερίδη). Βέβαια, στις περιπτώσεις αυτές η διακοπή και μόνο της αγωγής εξαλείφει και το πρόβλημα.

Η αρνητική επίδραση της υπερπλασίας του προστάτη στη στυτική ικανότητα του άνδρα είναι αδιαμφισβήτητη, με επιδημιολογικά στοιχεία να την αποδεικνύουν καθημερινά. Παθοφυσιολογικά, ο μηχανισμός, ο τρόπος δηλαδή που επηρεάζεται η στύση από τον αυξανόμενο προστάτη, δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί. Φαίνεται ότι υπάρχουν κοινά ανατομικά, νευρικά και βιοχημικά μονοπάτια που όταν επηρεαστούν παρασύρουν και τις δύο νόσους. Η ποιότητα ζωής του άνδρα φθίνει τόσο λόγω των συμπτωμάτων της νόσου όσο και εξαιτίας της απώλειας της σεξουαλικότητάς του. Η συχνουρία, η επιτακτικότητα ή/και η επιτακτική ακράτεια που εμφανίζονται περιορίζουν την κοινωνική του ζωή καθώς τον αναγκάζουν να μένει όλο και περισσότερες ώρες εντός της οικίας του ή σε κοντινές αποστάσεις από αυτήν. Η νυκτουρία δεν του επιτρέπει να κοιμηθεί και να αναπαυθεί όπως πρέπει και ένα μόνιμο αίσθημα κόπωσης εγκαθίσταται. Η απώλεια της στύσης του, η αδυναμία του να ικανοποιηθεί και να ικανοποιήσει σεξουαλικά τη σύντροφό του τον στενοχωρούν και τον ωθούν μέχρι και στην κατάθλιψη. Μπαίνει δηλαδή σε έναν φαύλο κύκλο, ένα σπιράλ ψυχικού θανάτου που καταλήγει στην απομάκρυνσή του από τη σχέση και τον μαρασμό του. Η υπερπλασία του προστάτη είναι μια καλοήθης πάθηση η οποία θεραπεύεται φαρμακευτικά ή χειρουργικά. Φαρμακευτικά χορηγούνται αναστολείς των α-αδρενεργικών υποδοχέων (αλφουζοσίνη, ταμσουλοσίνη, σιλιδοσίνη) ή/και αναστολείς της 5-α αναγωγάσης (φιναστερίδη, δουταστερίδη). Χειρουργικά κυρίως εφαρμόζεται η διουρηθρική προστατεκτομή. Κάθε θεραπευτική επιλογή έχει τις ενδείξεις, τις παρενέργειες και τους περιορισμούς της, που σε κάθε περίπτωση θα συζητούνται με τον ειδικό προτού ληφθεί η οποιαδήποτε απόφαση. Η αλήθεια είναι πως η πλειονότητα των ουρολόγων δεν δίνει την πρέπουσα βαρύτητα σε τυχόν συνυπάρχουσα στυτική δυσλειτουργία. Πλέον όμως, βάσει και των νεότερων επιστημονικών δεδομένων, η τάση είναι και τα δύο προβλήματα που απασχολούν τον άνδρα να αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα. Ηδη η ταδαλαφίλη έχει εγκριθεί από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων για τη χρήση της ως μονοθεραπείας σε ασθενείς που πάσχουν από υπερπλασία του προστάτη και στυτική δυσλειτουργία. Ο ασθενής πλέον δεν αντιμετωπίζεται μονόπλευρα, αλλά η θεραπευτική μας προσέγγιση έχει στόχο και την αποκατάσταση της σεξουαλικής λειτουργίας του στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Η υπερπλασία του προστάτη λοιπόν κατ’ ουδένα λόγο δεν βάζει ταφόπλακα στη σεξουαλικότητα του άνδρα. Πλέον μπορούμε με μεγάλη επιτυχία να αντιμετωπίσουμε και τις δύο καταστάσεις. Μέσα από τη σωστή εκτίμηση του προβλήματος, της ενημέρωσης για τις διαθέσιμες θεραπείες και τις πιθανές παρενέργειές τους και της υπεύθυνης γνώμης του ειδικού ουρολόγου-ανδρολόγου, με γνώμονα την αντιμετώπιση και των δύο προβλημάτων, επιτυγχάνεται η διεκδίκηση του δικαιώματος του έρωτα και η συνέχιση της σεξουαλικής ζωής του άνδρα.