Ανδρική υπογονιμότητα: Ας επικρατήσει ο καλύτερος...

Η μορφολογία του σπέρματος φαίνεται να παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, όχι μόνο στην καλή ποιότητα των εμβρύων που προκύπτουν σε μία προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά και στο βαθμό εμφύτευσης των εμβρύων στο ενδομήτριο, και άρα στην εγκυμοσύνη που θα προκύψει από αυτή την προσπάθεια.

Σε μελέτες που έχουν γίνει με επιλεγμένο μορφολογικά σπέρμα έχει διαπιστωθεί ύπαρξη 10% περισσότερων άριστων εμβρύων σε σχέση με προσπάθειες εξωσωματικής όπου το σπέρμα δεν επιλέχθηκε με βάση τη «λεπτομερή» μορφολογία του. Επίσης τα ποσοστά των κλινικών κυήσεων και των γεννήσεων ήταν υψηλότερα στη πρώτη ομάδα.

Τα τελευταία λίγα χρόνια, το ρόλο της φύσης στην επιλογή του καλύτερου μορφολογικά (αλλά και μεταβολικά και πιθανόν χρωμοσωμικά) σπερματοζωαρίου προκειμένου να αναπαραχθεί ο άνθρωπος, έχει παίξει η επιστήμη, τουλάχιστον στην περίπτωση όπου η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή υπάρχει στο προσκήνιο. Η αποκάλυψη της «λεπτής δομής» του σπερματοζωαρίου, που γίνεται κάτω από το μικροσκόπιο με ειδικό πρόγραμμα από τον επιστήμονα της αναπαραγωγής τον βοηθά στο να επιλέξει τα σπερματοζωάρια εκείνα που θα δώσουν καλύτερα, βιώσιμα έμβρυα με περισσότερες πιθανότητες για εγκυμοσύνη. Η μέθοδος αυτή είναι γνωστή με το ακρωνύμιο IMSI (Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection - Ενδοκυτταροπλασματική Έγχυση ενός Μορφολογικά Επιλεγμένου Σπερματοζωαρίου).

Ένας συνδυασμός επιστημονικών μεθόδων, όπως η καλλιέργεια αυτών των επιλεγμένων σπερματοζωαρίων σε ειδικά καλλιεργητικά υγρά (όπως το υαλουρονικό οξύ), μπορούν επιπλέον εκτός από την καλή μορφολογία να μας δείξουν εκείνα τα σπερματοζωάρια που είναι και πιο άρτια χρωμοσωμικά, γενετικά και μεταβολικά. Η ονομασία της μεθόδου αυτής, που χρησιμοποιεί το υαλουρονικό οξύ για να μιμηθεί τη δράση του ωαρίου στην επιλογή του καλύτερου σπερματοζωαρίου, είναι PICSI (Physiological Sperm Injection - Κυτταροπλασματική Μικροέγχυση Σπερματοζωαρίου υπό Φυσιολογικές Συνθήκες).

Όλα αυτά στη φύση γίνονται από το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα και από το ωάριο, και είναι πολύ σημαντικά, ειδικά σε ένα είδος όπως το ανθρώπινο, όπου η μορφολογία αλλά και οι υπόλοιπες παράμετροι του σπέρματος των ανδρών, όπως ο αριθμός και η κινητικότητα, είναι ιδιαίτερα χαμηλές σε σχέση με τα υπόλοιπα θηλαστικά. Επιπλέον, το ανθρώπινο είδος, λόγω των συνθηκών διαβίωσης βομβαρδίζεται με χιλιάδες μεταλλαγές του γονιδιώματος, πολλές από αυτές ικανές να μεταβιβαστούν στις επόμενες γενιές, φέρνοντας μαζί τους τις πληροφορίες για ασθενέστερο, πιο εκφυλισμένο σπέρμα.

Ο ρόλος λοιπόν του ωαρίου εδώ (τον οποίο μιμούνται οι εργαστηριακές μέθοδοι) είναι να κάνει τη φυσική επιλογή των σπερματοζωαρίων, όχι μόνο βάσει της μορφολογίας, αλλά και του μεταβολικού και γενετικού δυναμικού του.

Ας επικρατήσει ο καλύτερος, λοιπόν, και όχι μόνο ο ομορφότερος!

Φαίη Ρωμηού, MSc, MMedSci
Βιολόγος Αναπαραγωγής
Επιστημονική Υπεύθυνος Εμβρυολογικού Εργαστηρίου
Μονάδα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Neogenesis