Θάνος Ασκητής: Ποια είναι η ορμόνη της αγάπης και τι κάνει

Η ωκυτοκίνη είναι η ορμόνη του έρωτα, της αγκαλιάς, της σύνδεσης. Πρόκειται για μια πεπτιδική ορμόνη που εκκρίνεται από νευρικά κύτταρα της περιοχής του υποθαλάμου. Το όνομά της προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων «ωκύς» και «τόκος» που σημαίνει γρήγορος τοκετός. Ετσι εξηγείται και το γεγονός πως είναι μία ορμόνη πραγματικά απαραίτητη κατά τον τοκετό. Εκτός από εκείνη την περίοδο, εντοπίζεται κατά τον θηλασμό, τη λοχεία, τον οργασμό και τη σωματική επαφή. Η βασική της επιρροή εντοπίζεται στον δεσμό της μητέρας με το βρέφος καθώς και μεταξύ των συντρόφων στα ζευγάρια.

Η δεκτικότητα προς τους άλλους, η ευκολία στη σύνδεσή μας μαζί τους, η ενσυναίσθηση και η αποδοχή τους είναι όλα αποτελέσματα της ωκυτοκίνης. Αναλυτικότερα, κατά τον τοκετό γίνεται η έκκριση της ορμόνης που μεταφέρεται μέσω του αίματος στη μήτρα και βοηθά στη σύσπαση των τοιχωμάτων της. Επιπλέον, συχνά η χορήγηση ωκυτοκίνης ενισχύει και τις ωδίνες του τοκετού, ενώ αυξάνει και την αντοχή στον πόνο. Στην περίοδο της λοχείας η γυναίκα χρειάζεται την ωκυτοκίνη για να πραγματοποιούνται οι συσπάσεις της μήτρας, η αποβολή των λόχειων και τελικά η μήτρα να επιστρέψει στο κανονικό της μέγεθος.

Επιπλέον, την ίδια περίοδο λαμβάνει χώρα και ο θηλασμός. Η μητέρα πυροδοτεί τη δημιουργία της ορμόνης, καθώς στον θηλασμό διεγείρεται η θηλή του μαστού της. Η ορμόνη θα μεταφερθεί στους μαστούς μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και θα προκαλέσει συσπάσεις των γαλακτοφόρων πόρων και αδένων ώστε να υποβοηθήσει την εκροή του γάλακτος. Αγχος, ντροπή, φόβος, κατάθλιψη και πόνοι είναι πιθανό να βασανίζουν τη λεχώνα και να διαταράσσουν τον θηλασμό. Ωστόσο, η ωκυτοκίνη, που εκκρίνεται σε μεγαλύτερες ποσότητες την περίοδο αυτή, εμποδίζει την επικράτησή τους. Παρατηρώντας τη γυναικεία απόκριση στην ορμόνη, ερευνητές έδειξαν ενδιαφέρον και για τον ανδρικό πληθυσμό. Χορηγώντας τους ποσότητα ωκυτοκίνης ρινικά, αποδείχθηκε πως η συναισθηματική τους κατανόηση παρουσιάζει αύξηση και φτάνει στα επίπεδα των γυναικών. Η ικανότητα αντίληψης συναισθηματικών καταστάσεων σε κοινωνικό επίπεδο μοιάζει να γίνεται οξύτερη.

Προτού εξαχθούν τα παραπάνω συμπεράσματα, είχε εντοπιστεί η επίδραση των υψηλών επιπέδων ωκυτοκίνης σε ένα είδος τρωκτικών. Οι επιστήμονες είχαν καταλήξει πως η ορμόνη είναι υπεύθυνη για τη διατήρηση μακροχρόνιων σχέσεων χωρίς τον κίνδυνο της απιστίας. Τελευταία έρευνα που έγινε σε κλινική της Γερμανίας,δε, έδειξε πως ρινικοί ψεκασμοί ωκυτοκίνης πριν από τη σεξουαλική επαφή φέρνουν μεγαλύτερη ηδονή και πιο έντονο οργασμό τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα. Καθώς λοιπόν είναι εμφανής η επιρροή της εν λόγω ορμόνης στον οργανισμό, είναι μεγάλος ο αριθμός των μελετών που έχουν ξεκινήσει να γίνονται την τελευταία 10ετία. Πολύ σημαντικά είναι τα ευρήματα που αφορούν στην ωκυτοκίνη και στον αυτισμό. Ερευνα του Πανεπιστημίου του Γέιλ απέδειξε πως η ρινική χορήγηση της ορμόνης ενεργοποιεί εγκεφαλικές περιοχές που εμπλέκονται στην αναγνώριση των συναισθημάτων και της ανταμοιβής-απόλαυσης.

Καθώς τα άτομα που πάσχουν από αυτισμό έχουν σημαντικά κοινωνικά ελλείμματα, βρέθηκε πως με την ωκυτοκίνη, έστω και προσωρινά, τα εγκεφαλικά αυτά κέντρα μπορούν να λειτουργήσουν σε φυσιολογικό επίπεδο. Φαίνεται λοιπόν να υπάρχουν δεύτερες σκέψεις αναφορικά με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον αυτισμό και την ίασή του. Μια άλλη διαταραχή που φαίνεται να μπορεί να επηρεαστεί από τη χορήγηση της ορμόνης είναι η νευρική ανορεξία. Πιο συγκεκριμένα, έρευνες σε Αυστραλία, Αγγλία και Κορέα υποστηρίζουν πως η ανησυχία αναφορικά με το βάρος και το σχήμα του σώματος, την τροφή και τις αρνητικές συνήθειες διατροφής μειώνεται εντυπωσιακά μετά από ρινική λήψη ωκυτοκίνης.

Καθώς τα ευρήματα ολοένα ισχυροποιούνται, ιδιαίτερο ενδιαφέρον φαίνεται να παρουσιάζει και η επίδραση της ωκυτοκίνης στους πάσχοντες από σχιζοφρένεια και πιο συγκεκριμένα τόσο στη βελτίωση της συναισθηματικής κατανόησης όσο και στην κοινωνική τους αλληλεπίδραση.
Καταλήγουμε συνεπώς πως η επίδραση της ορμόνης αυτής γίνεται πράγματι εμφανής και ενισχυτική αναφορικά με την αγάπη, την εγγύτητα και τη σύνδεση μεταξύ των συντρόφων. Επιπλέον, ανεξάρτητα από τους τεχνητούς τρόπους, ας μην ξεχνάτε πως η πραγματική επαφή μπορεί να επιφέρει την παραγωγή της ωκυτοκίνης που θα μας παρακινήσει να μείνουμε κοντά στον σύντροφό μας.