ΗΠΑ: Έλληνας ψυχίατρος δοκιμάζει αντικαταθλιπτικό κατά του Αλτσχάιμερ

Ερευνητές στις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον διακεκριμένο ελληνικής καταγωγής ψυχίατρο Κωνσταντίνο Λυκέτσο, ανακοίνωσαν ότι είναι σχετικά ελπιδοφόρα τα αποτελέσματα της πρώτης κλινικής δοκιμής του αντικαταθλιπτικού φαρμάκου σιταλοπράμη (citalopram) κατά των νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων που εμφανίζουν οι περισσότεροι ασθενείς με Αλτσχάιμερ, χωρίς πάντως να λείψουν οι παρενέργειες.

Οι ερευνητές από επτά αμερικανικά και καναδικά κέντρα, με επικεφαλής επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς υπό τον Κωνσταντίνο Λυκέτσο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου (JAMA), δοκίμασαν το φάρμακο (που κυκλοφορεί με τις εμπορικές ονομασίες Celexa και Cipramil) σε ένα τυχαίο δείγμα 186 ασθενών με Αλτσχάιμερ, οι μισοί από τους οποίους, για λόγους σύγκρισης, πήραν ένα εικονοικό φάρμακο (πλασέμπο).

Τα νευροψυχιατρικά συμπτώματα (συναισθηματική ένταση, υπερκινητικότητα, επιθετικότητα, ευερεθιστότητα, έλλειψη αναστολών κ.α.), είναι πολύ συχνά στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ και είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν με φάρμακα. Συνήθως χρησιμοποιούνται αντιψυχωσικά, αλλά με περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Η σιταλοπράμη προτάθηκε ως εναλλακτική λύση, όμως ως τώρα δεν ήταν γνωστό κατά πόσο αποτελεί αποτελεσματική και ασφαλή επιλογή.

Η νέα μελέτη παρουσίασε θετικά έως ανάμικτα αποτελέσματα, καθώς η καθημερινή χορήγηση 30 μιλιγκράμ σιταλοπράμης επί εννέα εβδομάδες επέφερε αισθητή μείωση στον νευρικό ερεθισμό των ασθενών, ενώ το 40% εμφάνισε σημαντική βελτίωση. Από την άλλη όμως, παρατηρήθηκαν παρενέργειες, όπως μικρή επιδείνωση της νοητικής λειτουργίας των ασθενών και καρδιακές αρρυθμίες (που αυξάνουν το κίνδυνο εμφράγματος).

Το συμπέρασμα ήταν ότι «η σιταλοπράμη δεν μπορεί να προταθεί γενικά ως εναλλακτική λύση σε αυτή τη δοσολογία». Οι ερευνητές εκτιμούν ότι σε χαμηλότερες δόσεις από αυτές της κλινικής δοκιμής, το φάρμακο θα είναι ασφαλέστερο σε σχέση με τα ως σήμερα χρησιμοποιούμενα αντιψυχωσικά, τα οποία αυξάνουν ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο για έμφραγμα, εγκεφαλικό και πρόωρο θάνατο.

Ο Κων. Λυκέτσος και οι συνεργάτες του (μεταξύ των οποίων ο επίσης ελληνικής καταγωγής Κωνσταντίνος Φραγκάκης) σκοπεύουν να κάνουν μια νέα κλινική δοκιμή της σιταλοπράμης σε χαμηλότερη δοσολογία.

Ο Κωνσταντίνος Λυκέτσος γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στις ΗΠΑ, στα πανεπιστήμια Northwestern και Ουάσιγκτον. Σήμερα είναι καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Ψυχιατρικής του Ιατρικού Κέντρου Bayview του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς στη Βαλτιμόρη, αντιπρόεδρος του Τμήματος Ψυχιατρικής του Νοσοκομείου Τζον Χόπκινς και διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας Μνήμης και Ατλσχάιμερ.

Ειδικεύεται στις νευροψυχιατρικές διαταραχές της τρίτης ηλικίας (γηριατρική ψυχιατρική), θεωρούμενος διεθνής αυθεντία στην άνοια και στη νόσο Αλτσχάιμερ. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ψυχίατρους και γενικότερα γιατρούς στις ΗΠΑ κατά την τελευταία δεκαετία, έχοντας υπάρξει πρωτοπόρος στη δημιουργία ενός από τα μεγαλύτερα και πιο πετυχημένα ακαδημαϊκά προγράμματα νευροψυχιατρικής.

Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης «Διεθνής Νόσου Αλτσχάιμερ», κάθε τέσσερα δευτερόλεπτα κάποιος άνθρωπος κάπου στον πλανήτη εμφανίζει άνοια (η πιο σοβαρή μορφή της οποίας είναι το Αλτσχάιμερ). Σε όλο τον κόσμο εκτιμάται ότι ζουν περίπου 36 εκατ. άνθρωποι με άνοια, το 40% από αυτούς στις αναπτυγμένες χώρες. Ο αριθμός των ασθενών προβλέπεται να τριπλασιαστεί, φθάνοντας τα 115 εκατ. το 2050. Σχεδόν οι μισοί άνθρωποι άνω των 90 ετών έχουν άνοια.