Αααααφούζωήηηη δεν έεεεχω! Σπαραξικάρδια ακούσματα από ανθρώπους με πολύ σεβντά...

Αααααφούζωήηηη δεν έεεεχω! Σπαραξικάρδια ακούσματα από ανθρώπους με πολύ σεβντά...

Ιστορίες από την Παλιά Αθήνα - Στο καφέ-αμάν ένα σαββατόβραδο του 1933

rebetiko_arthro
Άρτο και Θεάματα δεν έβρισκες μόνο στη Ρώμη αλλά και στην Παλιά Αθήνα. Καφέ-Σαντάν, καφέ-αμάν, καραγκιόζης ή «Ανατολικόνθέατρον», θέατρο, επιθεώρηση, κινηματογράφος, συναυλίες και διάφορες άλλες λιγότερο προβεβλημένες μορφές διασκέδασης είχαν στη διάθεσή τους οι πρόγονοί μας, και όπως καταλαβαίνετε έκαναν ευρύτατη χρήση.

Αυτό βέβαια που ήταν το “original” ήταν ο Καραγκιόζης και το καφέ-αμάν γιατί αυτά τα δύο είδη διασκέδασης μετέφεραν τους προγόνους μας σε κάποιες ανατολίτικες παλιές αναμνήσεις και επιρροές που συχνά πυκνά πάλευαν με τα δυτικά πρότυπα ζωής προς τα οποία προσανατολιζόταν η τότε κοινωνία.

Με την πένα του Δημήτρη Ψαθά –νεαρού τότε ρεπόρτερ των «Αθηναϊκών Νέων»- θα μεταφερθούμε σ’ ένα Καφέ-Αμάν, από τα πάμπολλα που λειτουργούσαν σε συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας, για να πάρουμε εικόνα...

Επιτρέψτε μου να αφιερώσω τη σημερινή ανάρτηση στους φίλους της Πάτρας με τους οποίους έχω συνάντηση την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου στις 19.00 και στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης για να επιχειρήσουμε ένα ταξίδι νοσταλγίας με θέμα:  


rebetiko1


«Η Παλιά Πάτρα και οι απίστευτες ιστορίες της»

«Το χέρι στο αυτί, τα μάτια μισόκλειστα, το στόμα ορθάνοιχτο και … ώ συμφορά! Κάποια αόρατος δύναμις του έβαλε το μαχαίρι στο λαιμό και βογγά, θρηνεί, σπαράζει:

-Τιιι, ααα, τιιι, νάααα, τηηη.

Κλείσιμο
Ϋψιστε, εκ βάθους καρδίας σε ικετεύω, απάλλαξε αυτόν τον άνθρωπον από τας φρικώδεις βασάνους εις τας οποίας τον υποβάλλουν τα κακά πνεύματα, που απειλούν να του πάρουν την ψυχήν!

Τον παρακολουθώ μια ώρα τώρα που ολοφύρεται. Είνε δυστυχής. Κυττά τον ουρανόν, σταυρώνει τα χέρια, δέεται, κλαίει, ωρύεται, αγριεύει, ημερώνει και κάτι λέει, κάτι λέει -αχ χριστιανέ μου τι θέλεις τελοσπάντων, τι σου έκαναν, τι ζητάς… Αλλά πού να καταλάβετε τι ζητά. Το τροπάριον συνεχίζεται στον ίδιον τόνον:

-νάαα. τηηηηνκάααα.

Άααααξ και ξερός πλέον! Τι κακό είνε αυτό;



rebetiko2


Και όμως οι άνθρωποι που κάθονται μαζί του δεν ευρίσκουν καθόλου περίεργον αυτό το μοιρολόγι. Αν έβλεπα τουλάχιστον δάκρυα στα μάτια τους, θα εδικαιολογούσα όλον αυτό το περίεργον συγκρότημα. Αλλά δεν κλαίνε. Σιωπούν και είνε μόνον θανασίμως μελαγχολικοί. Κάπου-κάπου κανένας βγάζει ένα βαθύ αναστεναγμόν, σαν να καταλαβαίνη πολύ καλά τι ακριβώς λέει ο θρηνών και συγκινείται έως τα μύχια της ψυχής.

Το παιδί που φέρνει μεζέν εις το τραπεζάκι της πενθούσης παρέας, πλησιάζει με θρησκευτικήνκατάνυξιν και κρατεί την αναπνοήν. Μυσταγωγία. Και οι άλλοι θαμώνες του ταβερνείου διαδηλούν τον σεβασμόν τους δια βαθυτάτης σιγής. Εν τω μεταξύ, ο οδυρόμενος άνθρωπος εκφράζεται επί τέλους, ύστερα από δεκαεφτά λαρυγγισμούς επάνω στο «η»:

-Τι να την κάνω τηηην ζωή;

Να την στίψης και να πιής το ζουμί της άθλιε! Αυτό λοιπόν ήταν το μέγα πρόβλημα που τον απασχολούσε τόση ώρα. Έσκυψα εις το αυτί ενός από τους σιωπηλούς θαυμαστάς του καλλικελάδουΑμλέτου:

-Θρηνεί διότι δεν ξέρει τι να κάνη την ζωή του; Περίεργο δεν είνε;

Επήρα την απάντησι:

-Ποιο είνε περίεργο κύριε; Ο άνθρωπος τραγουδά! Δεν έχετε ακούσει αμανέδες; Αν έχω ακούσει… Πώς!... όπως και όλος ο κόσμος που ζή υπό την σκιάν της Ακροπόλεως. Και ακριβώς γι’ αυτό είνε που δεν μπορώ να εννοήσω αυτού του είδους την διασκέδασιν.

rebetiko3


Τι τα θέλετε… γλέντι που δεν έχει πένθος, κατήντησε να μη λέγεται στον τόπο μας γλέντι. Διότι ή θα κοιμούνται όλοι μέσα στο κέντρον όπου ο έλλην γλεντοκοπά, από του καταστηματάρχου έως τον γάτον του καταστήματος ή θα θρηνούν.

Όταν δεν γίνεται, ούτε το ένα, ούτε το άλλο, τότε αρπάζουν όλοι ομού της κουμπούρες, το αίμα ρέει δια μύριους λόγους και στο τέλος γίνεται πάλι θρήνος! Μα, γιατί; Διότι αυτά τα πράγματα δεν έχουν «διότι». Είνε εις την ψυχοσύνθεσίν μας να μελαγχολούμε της στιγμές ευθυμίας μας.
Ο άνθρωπος ανέπνευσε μίαν στιγμήν, επήρε νέας δυνάμεις και εσυνέχισε:

-Αααααφούζωήηηη δεν έεεεχω!

Μακάρι να μην είχες αδελφέ μου! Θα μας έσωζες από την σπαραξικάρδιανευθυμίαν σου».

(«Αθηναϊκά Νέα», 1933, Μιμ. Ψαθ.)

Και βέβαια το έτος 1933 είναι σημαδιακό για την τύχη όλων αυτών των κέντρων αφού η κυβέρνηση Μεταξά στα πλαίσια της εκστρατείας εκρίζωσης κάποιων παλιών ανατολίτικών συνηθειών μεθόδευσε το κλείσιμό τους. Από το πογκρόμ αυτό δεν γλύτωσαν ούτε και οι ναργιλέδες προς μεγάλη θλίψη κάποιων παραδοσιακών θεριακλήδων...

Θωμάς Σιταράς (Αθηναιογράφος)

rebetiko4


Διαβάστε κι άλλες ιστορίες για την Παλιά Αθήνα στην ιστοσελίδα www.paliaathina.com



Ακολουθήστε το protothema.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Protothema.gr

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ειδήσεις Δημοφιλή Σχολιασμένα

BEST OF NETWORK

Δείτε Επίσης