Μπράντλεϊ Κούπερ: Ο «Ανθρωπος Ελέφαντας» με τα χολιγουντιανά οπίσθια!

Σε έναν ρόλο ζωής, ο Μπράντλεϊ Κούπερ αποδεικνύει ότι εκτός από μοιραίος πρωταγωνιστής είναι εξαιρετικός ηθοποιός και ότι διαθέτει τα καλύτερα οπίσθια του Χόλιγουντ - έστω μεταφερμένα στη Μεγάλη Βρετανία. Είδαμε την παράσταση τη δεύτερη μέρα που ανέβηκε στο Λονδίνο και σας μεταφέρουμε εντυπώσεις.



Εντάξει, δεν συμβαίνει και κάθε μέρα: να βλέπεις ημίγυμνο τον Μπράντλεϊ Κούπερ στη σκηνή, να πετυχαίνεις ταξιτζή στο κέντρο του Λονδίνου που ξέρει τα πάντα για την Ελλάδα και να συναντάς ηλιοφάνεια που δεν έχει δει το μεγάλο νησί της Αγγλίας τα τελευταία χρόνια. Πολλά τα καλά, αλλά το καλύτερο απ’ όλα είναι η συγκλονιστική ερμηνεία που δίνει ο Αμερικανός ηθοποιός στο «The Elephant Man» (Ο Ανθρωπος Ελέφαντας), που δεν έχει καν προλάβει ακόμη να κάνει επίσημη πρεμιέρα στο Haymarket Royal Theatre. Εκεί, σε αυτό το βασιλικό θέατρο, που έκανε πάντα τη διαφορά μαθαίνοντας στο ευρύ κοινό σαιξπηρικά και κλασικά έργα σε σύγχρονη απόδοση, ο Μπράντλεϊ Κούπερ παίζει αναμφίβολα τον ρόλο της ζωής του. Χωρίς να φοβάται να παραμορφωθεί για τις ανάγκες του ρομαντικού και ονειροπαρμένου «Ανθρώπου Ελέφαντα» όχι με τη βοήθεια του μακιγιάζ, αλλά με μοναδικό όπλο την υποκριτική του δεινότητα, δίνει ένα μάθημα σε όλους όσοι πίστεψαν ότι είναι απλώς ο ομορφάντρας που προσπαθεί να συνέλθει από τα χτεσινά μεθύσια - βλέπε «Hangover». Στη σκηνή ο Κούπερ καταφέρνει να ισορροπήσει στις απαιτήσεις που έχει ένα κλασικό έργο αλλά και στη φήμη που φέρνει ήδη στο κατάμεστο θέατρο εκατοντάδες θεατές. Εννοείται πως τα κορίτσια δεν σταμάτησαν να γελάνε με χαρά καθ’όλη τη διάρκεια της παράστασης βλέποντας τον αγαπημένο τους ηθοποιό να μην αποχωρίζεται το μοναδικό βικτωριανό του εσώρουχο, ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θεατές χάρηκαν που ο Χολιγουντιανός ηθοποιός αφομοίωσε τόσο γρήγορα τη βρετανική προφορά και μάλιστα κατευθείαν φερμένη από τον 19ο αιώνα. Κι όσο κι αν οι συσπάσεις του προσώπου του προσπαθούν να μιμηθούν τον παραμορφωμένο άνδρα που όντως έζησε στο Λονδίνο τη βικτωριανή περίοδο, ο Μπράντλεϊ Κούπερ παραμένει ένας εντυπωσιακά ωραίος άντρας, που ακόμη διατηρεί ακέραιη την ταυτότητα του γόη: ψηλός, γεροδεμένος και πολύ πιο όμορφος από κοντά, δεν είναι να απορείς που κατέκτησε την καρδιά της Τζένιφερ Λόρενς στην ταινία «Οδηγός αισιοδοξίας», αποδεικνύοντας ταυτόχρονα πως, εκτός από αλλόκοτος εραστής, διαθέτει και αρκετά καντάρια μοναδικής τρέλας.

Με τις ακραίες επιλογές του δείχνει αποφασισμένος να τερματίσει την κλίμακα της παραδοξότητας στην υποκριτική, προκαλώντας σχόλια του τύπου «τι θα ερμηνεύσει άραγε στα γεράματα» 

Ο σοφός και φιλέλλην ταξιτζής

Εδώ η ικανότητα του Μπράντλεϊ να προσεγγίζει με επιτυχία το αλλόκοτο και να πείθει ένα ευρύ λαϊκό κοινό φαίνεται με το παραπάνω: ο ταξιτζής που με πηγαίνει στο θέατρο περήφανος με πληροφορεί πως ο ήρωας που ενσαρκώνει στο σανίδι ο γνωστός Αμερικανός ηθοποιός έχει υπάρξει στ’αλήθεια και πως το πραγματικό του όνομα είναι Τζόζεφ (Τζον) Μέρικ. «Δεν υπάρχει Βρετανός που δεν ξέρει τον “Ανθρωπο Ελέφαντα”», με ενημερώνει έχοντας ήδη δει την ομώνυμη ταινία του Ντέιβιντ Λιντς «που είναι ασπρόμαυρη, ατμοσφαιρική και με υποβλητική σκηνοθεσία», όπως μου λέει - ιδού ένας οδηγός ταξί για όλα τα γούστα. Αντίστοιχα ενήμερος πάντως, εκτός από τις δύσκολες ατραπούς της κουλτούρας, είναι και για την ελληνική κατάσταση. «Μου αρέσει αυτός ο υπουργός Οικονομικών που έχετε» -ιδού άλλος ένας φαν του Γιάνη Βαρουφάκη- «μιλάει ωραία αγγλικά και είναι καλό που μπήκε στο μάτι των Ευρωπαίων.



«Αυτός ο ρόλος ήταν για μένα όνειρο ζωής. Με στοίχειωνε πάντα ως ηθοποιό κι ίσως είναι ο βαθύτερος λόγος που επέλεξα αυτόν τον δρόμο. Οταν είχα δει την ταινία του Λιντς είχα νιώσει μια ανεξήγητη ταύτιση με τον κεντρικό χαρακτήρα τον Μέρικ», δηλώνει ο Κούπερ

Μακάρι να τον δούνε και οι δικοί μας να πάρουν μαθήματα». Δεν πείθεται για τις ευθύνες που ενδεχομένως φέρουν οι Ελληνες πολιτικοί και επιμένει πως «η Ευρώπη και η πολιτική της, η λογική της αυστηρής λιτότητας, είναι που σας έφερε σε αυτή την κατάσταση. Αυτοί φταίνε για όλα». Μου υπόσχεται δε πως, αν μπορέσει, θα έρθει διακοπές στη χώρα μας - ίσως τελικά οι Βρετανοί ευρωσκεπτικιστές να είναι οι τελευταίοι υποστηρικτές των ελληνικών θέσεων. Δεν είναι να απορείς που όσοι ζουν στο Λονδίνο, βλέποντας την άνθηση που γνωρίζει μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες η πόλη, θέλουν διακαώς να απαγκιστρωθούν από την πολυταλανισμένη Γηραιά Ηπειρο. Εδώ τίποτα δεν μοιάζει να πηγαίνει στραβά, τουλάχιστον όσον αφορά στις καλογυαλισμένες αγγλικές βιτρίνες, αν και πολλά είναι τα αδιέξοδα και της Μεγάλης Βρετανίας. Πάντως, ειδικά όσον αφορά στον τομέα της κουλτούρας, οι Αμερικανοί ηθοποιοί δείχνουν να έχουν βρει ένα ιδανικό καταφύγιο στο Νησί, αφού είναι αυτό που τους φέρνει κοντά στην Ευρώπη, ενώ διαθέτει μια πολιτιστική βιομηχανία που δίνει γρήγορα διαπιστεύσεις. Τα βρετανικά θέατρα γεμίζουν τα τελευταία χρόνια από Αμερικανούς ηθοποιούς που είτε πέρασαν από επιτυχία από το Μπρόντγουεϊ -όπως ο Μπράντλεϊ Κούπερ με τον «Ανθρωπο Ελέφαντα»- είτε θέλησαν να δοκιμαστούν με επιτυχία στο σανίδι. Δεν είναι τυχαίοι και οι ρόλοι που επιλέγουν αφού ένα κλασικότροπο έργο, όπως είναι ο «Ανθρωπος ελέφαντας», δεν μπορεί παρά να δηλώνει την ανάγκη κάθε ηθοποιού να δοκιμαστεί με αξιώσεις σε δύσκολους ρόλους διαμορφώνοντας τις κατάλληλες οσκαρικές προϋποθέσεις.

Με έφεση στους αλλόκοτους ρόλους

Ειδικά στην περίπτωση του Μπράντλεϊ Κούπερ η εμμονή του στο να ερμηνεύει αλλόκοτους ρόλους -όπως συνέβη με τα πρόσφατα «Οδηγό αισιοδοξίας» και «Οδηγό διαπλοκής»- δείχνει πως έχει αποφασίσει να το τερματίσει στην κλίμακα της παραδοξότητας. Γι’ αυτό και επέλεξε την πλέον αλλόκοτη συνθήκη: εν προκειμένω αυτή του «Ανθρώπου Ελέφαντα», ο οποίος έζησε τον σύντομο βίο του ως πειραματόζωο, καθώς η αποκαλούμενη ελεφαντίαση -όπως αποδεικνύεται σήμερα, μια σπάνια νευρολογική ασθένεια και ασθένεια των οστών-, τον έκανε να μοιάζει περισσότερο με ζώο παρά με άνθρωπο. Μόνο που τότε η πραγματική ιατρική επιστήμη βρισκόταν στα σπάργανα, ειδικά όσον αφορά στις λογικές εξηγήσεις που δύσκολα ξέφευγαν από τις προκαταλήψεις της εποχής. Πώς δηλαδή να μη δεχτεί κάποιος τότε ότι ένας τόσο παραμορφωμένος άνθρωπος δεν είναι τιμωρημένος από κάποια μοιραία, θεϊκή δύναμη ή να πειστεί πως η τρομακτική εξωτερική του εμφάνιση μπορεί να αποκαλύπτει έναν πραγματικά ευαίσθητο άνθρωπο κι όχι ένα τέρας; Κι αυτό είναι το πραγματικό νόημα του έργου: ότι η βαθιά ψυχή του ανθρώπου -που εν προκειμένω είναι άκρως ρομαντική, υπέροχη και ευαίσθητη- δεν μπορεί να επηρεάζεται από την εξωτερική εμφάνιση. Δύσκολα βέβαια όλα αυτά τα λόγια, αν τα ακούς από έναν τόσο όμορφο άνδρα όπως ο Κούπερ, αλλά ίσως μέσα από το παραμορφωμένο για τις ανάγκες του ρόλου στόμα του, να αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Μάλιστα στη σκηνή ακούγονται και διάφορα αρχαιοελληνικά γνωμικά, για τη διαφορά πρωτοτύπου και μιμήσεως στη θεωρία του Πλάτωνα, για τον σκοπό του αληθινού καλλιτέχνη που είναι να ξεπεράσει το ομοίωμα και όλα αυτά τα βαρυσήμαντα για τον προορισμό του ανθρώπου που φαίνεται πως έχουν προβληματίσει τον Αμερικανό ηθοποιό, ο οποίος επί σκηνής συνομιλεί διαρκώς με έναν επιστήμονα.



Χωρίς να φοβάται να παραμορφωθεί για τις ανάγκες του ονειροπαρμένου «Ανθρωπου Ελέφαντα» όχι με τη βοήθεια του μακιγιάζ, αλλά με μοναδικό όπλο την υποκριτική του δεινότητα, δίνει ένα μάθημα σε όλους όσοι πίστεψαν ότι είναι απλώς ο ομορφάντρας που προσπαθεί να συνέλθει από τα χτεσινά μεθύσια - βλέπε «Hangover» 

Ενα όνειρο ζωής

Ωστόσο τίποτε απ’ όλα αυτά δεν φαίνεται να προβληματίζει τα νεαρά κοριτσάκια που περιμένουν ώρα έξω από το θέατρο για να δουν τον αγαπημένο τους ηθοποιό να βγαίνει από τα καμαρίνια, ούτε τους παπαράτσι που στήνονται στις γωνιές του πολυσύχναστου δρόμου. Ανυποψίαστοι τουρίστες σταματάνε να δούνε τι είναι αυτό που προκαλεί τόση φασαρία στο κέντρο της πόλης, ενώ κάποιοι άλλοι με περιέργεια ρωτούν τι είναι αυτό που μπορεί να οδήγησε τον Μπράντλεϊ Κούπερ στη βρετανική πατρίδα. Περήφανοι πάντως κάποιοι Λονδρέζοι θεατές που έσπευσαν να τιμήσουν την παρουσία του Κούπερ, από τη δεύτερη κιόλας μέρα, συζητούν στο διάλειμμα πίνοντας την αγαπημένη τους σαμπάνια για τη σπάνια ικανότητα ενός κινηματογραφικού ηθοποιού να δοκιμάζεται στο σανίδι τόσο πρώιμα - «αναρωτιέμαι τι ρόλο μπορεί να ερμηνεύσει στα γεράματα», λέει ένας μεγάλος σε ηλικία θεατής. Ο ίδιος πάντως ο Μπράντλεϊ Κούπερ ομολογεί σε κείμενό του που συνοδεύει το πρόγραμμα της παράστασης «πως αυτός ο ρόλος ήταν για μένα όνειρο ζωής. Με στοίχειωνε πάντα ως ηθοποιό κι ίσως είναι ο βαθύτερος λόγος που επέλεξα αυτόν τον δρόμο. Οταν είχα δει την ταινία του Λιντς, είχα νιώσει μια ανεξήγητη ταύτιση με τον κεντρικό χαρακτήρα, τον Μέρικ. Ηταν σαν να είχα καταλάβει τα πάντα, σαν να ένιωθα ακριβώς τι ένιωθε, κι αυτή η σκέψη πραγματικά έγινε για μένα δεύτερο σώμα. Γι’αυτό έγινα ηθοποιός: για να ερμηνεύσω ρόλους που μπορεί να εμπνεύσουν με έναν τέτοιο τρόπο και να σε κάνουν να αναρωτηθείς ποια ακριβώς είναι η θέση σου στην κοινωνία». Παρότι δραματικό το έργο, έχει ισχυρές δόσεις χιούμορ, αφού ο Κούπερ ισορροπεί με επιτυχία σε μια ερμηνεία που περιλαμβάνει την κωμωδία και το δράμα. «Το χιούμορ δεν είναι μόνο θέμα ερμηνείας», συμπληρώνει ο ιδιαίτερα σεμνός και άνετος Κούπερ.



Οι νεαρές θαυμάστριες δεν σταμάτησαν να απολαμβάνουν τον αγαπημένο τους ηθοποιό με το βικτωριανό του εσώρουχο, ενώ οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θεατές σχολίαζαν την ικανότητα του Κούπερ να αφομοιώσει τόσο γρήγορα τη βρετανική προφορά του 19ου αιώνα 

«Τα αστεία προέρχονται από τον ίδιο τον Μέρικ, τον χαρακτήρα του και την προσωπικότητά του. Εχει μια εκπληκτική αίσθηση αυτοσαρκασμού και ειρωνείας, γι’ αυτό και το κοινό ταυτίζεται τόσο εύκολα μαζί του. Προσπαθήσαμε πάρα πολύ να μην του δώσουμε την εικόνα του θύματος ακριβώς γιατί ο ίδιος ποτέ δεν είδε έτσι τον εαυτό του». Και πραγματικά τα καταφέρνει με περισσή ευκολία: μέσα από τον ρόλο του καταφέρνει να συγκινήσει, να πείσει και να σε κάνει τελικά να ξεχάσεις πως πίσω από αυτόν τον ημίγυμνο άνδρα κρύβονται εκατοντάδες παπαράτσι που τον κυνηγάνε σε όλο τον κόσμο, βίλες με πισίνες, αστραφτερές συνοδοί και γυαλιστερά εξώφυλλα. Στη λιτή σκηνή του Haymarket, χωρίς σκηνικά και χωρίς φτιασίδια, ο Μπράντλεϊ Κούπερ έρχεται αντιμέτωπος μόνο με τον εαυτό του και το κοινό που σπεύδει να του χαρίσει ένα ολόκαρδο και θερμό χειροκρότημα. Ισως κάπως παραπάνω τα κορίτσια - όχι μόνο για την αξιομνημόνευτη ερμηνεία του, αλλά και για τα εντελώς αξιομνημόνευτα και αξεπέραστα οπίσθιά του. Κι αυτά μάλλον αξίζουν πολλά περισσότερα Οσκαρ - ίσως μάλιστα εδώ ο Μπράντλεϊ να δικαιώνει κάθε πιθανό τίτλο επί σκηνής, επιβεβαιώνοντας εκτός από τη φήμη του ως ηθοποιού τη δικαιωματική του καθέδρα ως απόλυτου γόητα.