Για πρώτη φορά τυφλοί μπορούν να «δουν» τη γραφή Μπράιγ

Αμερικανοί ερευνητές δημιούργησαν ένα πρωτοποριακό ηλεκτρονικό σύστημα, που για πρώτη φορά επιτρέπει στους τυφλούς να «βλέπουν» τα γράμματα της γραφής Μπράιγ.

Ένα «τσιπάκι» που εμφυτεύεται στο μάτι του ασθενούς, στέλνει τις εικόνες του συστήματος Μπράιγ απευθείας στον εγκέφαλο. Έτσι, ο ασθενής μπορεί, μέσω των ηλεκτρικών σημάτων που λαμβάνει ο εγκέφαλός του, να οπτικοποιήσει σωστά τα γράμματα και τις λέξεις του αλφαβήτου Μπράιγ σε ποσοστό 80% έως 90%.

Η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει ελπίδες σε πολλούς ανθρώπους, που πάσχουν από μερική ή ολική απώλεια της όρασης λόγω καταστροφής των φωτοευαίσθητων κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, αλλά στους οποίους δεν έχουν πειραχτεί τα νεύρα που μεταφέρουν τις οπτικές πληροφορίες στον εγκέφαλο.

Στο μέλλον, μάλιστα, είναι πιθανό ότι οι τυφλοί θα μπορούν να διαβάσουν ακόμα και τις πινακίδες στους δρόμους, καθώς ένα εμφύτευμα στο μάτι τους θα «μεταφράζει» το κανονικό αλφάβητο σε Μπράιγ και μετά θα στέλνει τις σχετικές εικόνες στον εγκέφαλό τους.

Ένας δέκτης στο μάτι του τυφλού λαμβάνει τα ασύρματα σήματα που αντιπροσωπεύουν τα γράμματα Μπράιγ και στη συνέχεια τα μεταδίδει σε μια διάταξη έξι ηλεκτροδίων που είναι προσαρτημένα στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς φακού του ματιού. Τα ηλεκτρόδια ενεργοποιούν τα οπτικά νευρικά κύτταρα και τα τελευταία μεταφέρουν τα ερεθίσματα από τα γράμματα Μπράιγ στον εγκέφαλο, όπου μετατρέπονται σε οπτικές παραστάσεις. Το τελικό αποτέλεσμα όλης αυτής της ηλεκτρονικής - βιολογικής διαδικασίας είναι ότι ο τυφλός «βλέπει» με μάτια του το αλφάβητο Μπράιγ.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Τόμας Λόριτζεν της εταιρίας Second Sight Medical Products, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα νευροπροσθετικής "Frontiers in Neuroprosthetics", σύμφωνα με το "New Scientist" και τη βρετανική «Τέλεγκραφ», ανέφεραν ότι αντί ο τυφλός να νιώθει τα γράμματα Μπράιγ στις άκρες των δαχτύλων του, μπορεί να τα «δει» να προβάλλονται στο νου του και έτσι να τα διαβάσει. Πειράματα έδειξαν ότι ένας ασθενής, εκτός από μεμονωμένα γράμματα, μπορούσε να διαβάσει λέξεις με δύο έως τέσσερα γράμματα.

H Second Sight Medical Products, με έδρα την Καλιφόρνια, έχει δημιουργήσει ήδη ένα εμφύτευμα για τυφλούς με την ονομασία "Argus II",το οποίο χρησιμοποιεί μια κάμερα προσδεμένη σε γυαλιά. Το σύστημα αυτό θα μπορούσε εύκολα να προσαρμοστεί για να συμπεριλάβει το κατάλληλο λογισμικό αναγνώρισης της γραφής Μπράιγ, ώστε οι χρήστες να «βλέπουν» το κείμενο.

Το Argus (που χρησιμοποιεί την κάμερα) έχει ήδη εμφυτευτεί σε πάνω από 80 ασθενείς, πολλοί από τους οποίους μπορούν πια να δουν σε ένας βαθμό χρώματα, κινήσεις και αντικείμενα. Όμως αυτά τα εμφυτεύματα στο μάτι επιτρέπουν στους ασθενείς να αναγνωρίζουν κείμενο μόνο με μεγάλη γραμματοσειρά, από πολύ κοντινή απόσταση και αφού περάσουν δεκάδες δευτερόλεπτα εωσότου ο εγκέφαλος αναγνωρίσει κάθε γράμμα, με συνέπεια η ανάγνωση μιας μόνο λέξης να απαιτεί αρκετά λεπτά.

Με το νέο ταχύτερο και πιο αποτελεσματικό σύστημα (κάθε γράμμα αναγνωρίζεται σε μόλις ένα δευτερόλεπτο), το οποίο αποτελεί μια τροποποίηση του "Argus II", οι τυφλοί θα πρέπει να διδαχτούν να διαβάζουν πλέον οπτικά το σύστημα Μπράιγ, αντί με την αφή τους, αλλά, σύμφωνα με τους ερευνητές, κάτι τέτοιο δε θα είναι δύσκολο για τους περισσότερους.

Πάντως το νέο τροποποιημένο σύστημα "Argus II" δεν προορίζεται να αντικαταστήσει το σύστημα Μπράιγ, με το οποίο ένας τυφλός είναι σε θέση να διαβάσει με την αφή του έως 800 γράμματα το λεπτό. Το νέο εμφύτευμα θα είναι πιο χρήσιμο σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχουν κείμενα διαθέσιμα σε γραφή Μπράιγ, π.χ. σε δημόσιους χώρους (πινακίδες κ.λπ.). Ένα λογισμικό αναγνώρισης κειμένου θα μετατρέπει τα κανονικά γράμματα σε σύμβολα του αλφαβήτου Μπράιγ και, στη συνέχεια, το εμφυτευμένο τσιπάκι θα αναλαμβάνει τα υπόλοιπα.