Ο καφές αυξάνει το προσδόκιμο ζωής

H αυξημένη κατανάλωση καφέ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο θανάτου. Σε αυτό το μάλλον απρόσμενο συμπέρασμα κατέληξε μία νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την οποία η κατανάλωση τεσσάρων ή πέντε καφέδων καθημερινά συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο θανάτου, αν και δεν είναι σαφές γιατί αυτό συμβαίνει. Όμως το κέρδος αυτό υπάρχει, εφόσον ο καφές δεν συνοδεύεται με τσιγάρο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επιδημιολόγο Νιλ Φρίντμαν του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό "New England Journal of Medicine", σύμφωνα με τους «Τάιμς του Λος 'Αντζελες», συσχέτισαν την κατανάλωση καφέ με την κατάσταση της υγείας άνω των 400.000 ατόμων ηλικίας 50 έως 71 ετών για μία μεγάλη περίοδο σχεδόν 14 ετών. Όσο περισσότερο καφέ έπιναν οι συμμετέχοντες, τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες, τόσο λιγότερο πιθανό ήταν να πεθάνουν στη διάρκεια της μελέτης.

Η μελέτη δεν αποδεικνύει ότι ο καφές είναι αυτός στον οποίο οφείλεται η μείωση της πιθανότητας θανάτου, όμως διαπιστώνει ότι -για κάποιο λόγο- υπάρχει σαφώς σχέση ανάμεσα στην ποσότητα του καφέ που πίνει κανείς και στο πότε θα πεθάνει. Πρόκειται για την μεγαλύτερη μελέτη που έχει γίνει μέχρι σήμερα πάνω σε ένα γευστικό, αλλά επίμαχο ρόφημα, το οποίο στο παρελθόν έχει συνδεθεί με διάφορα προβλήματα υγείας. Όπως είπε ο Φρίντμαν, «εδώ και καιρό έχουν υπάρξει ανησυχίες πως ο καφές μπορεί να συνιστά μία ριψοκίνδυνη συνήθεια, όμως τα νέα ευρήματα παρέχουν κάποια καθησύχαση ότι δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για κάποια μελλοντική πάθηση».

Αναλύοντας τα στοιχεία των 402.260 ανθρώπων, αρχικά οι ερευνητές βρήκαν ότι ο καφές έχει αρνητική επίπτωση στο προσδόκιμο ζωής. Όμως αυτό οφείλεται κυρίως στο ότι όσοι πίνουν καφέ, συνήθως καπνίζουν κιόλας. Όταν οι επιστήμονες απομόνωσαν τον ξεχωριστό παράγοντα κινδύνου, δηλαδή το κάπνισμα (όπως και άλλους δημογραφικούς παράγοντες κινδύνου), τότε προέκυψε το ακριβώς αντίθετο: ότι ο καφές αυξάνει το προσδόκιμο ζωής.

Σε σύγκριση με όσους άνδρες δεν έπιναν καθόλου καφέ στη διάρκεια των 14 ετών που διήρκεσε η μελέτη, όσοι έπιναν κατά μέσο όρο ένα καφέ την ημέρα, είχαν κατά μέσο όρο 6% μικρότερο κίνδυνο θανάτου, όσοι έπιναν δύο έως τρία φλιτζάνια καφέ καθημερινά, είχαν 10% μικρότερο κίνδυνο και όσοι έπιναν τέσσερις έως πέντε καφέδες, είχαν ακόμα μικρότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου (μείον 12%). Όμως πέρα από αυτό το όριο, δηλαδή από τους έξι καφέδες και πάνω τη μέρα, υπήρχε μεν μείωση του κινδύνου, αλλά ήταν μικρότερη (της τάξης του 10%). Η ωφέλεια του καφέ σε σχέση με τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου είναι ακόμα μεγαλύτερη στην περίπτωση των γυναικών: η μείωση του κινδύνου ήταν 5% για όσες έπιναν ένα καφέ τη μέρα, 13% για όσες έπιναν δύο έως τρεις, 16% για όσες έπιναν τέσσερις έως πέντε καφέδες και 15% για όσες έπιναν έξι και πάνω κάθε μέρα.

Η μείωση του κινδύνου αφορούσε ένα μεγάλο αριθμό αιτιών θανάτου, όπως καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό, αναπνευστικά προβλήματα και διαβήτη, αλλά όχι τον καρκίνο (ο πολύς καφές σε αυτή την περίπτωση δεν φαίνεται να δρα προστατευτικά). Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι η μείωση του κινδύνου αφορά κυρίως όσους πίνουν καφέ, αλλά δεν καπνίζουν ταυτόχρονα, και ακόμα καλύτερα όσους δεν έχουν καπνίσει ποτέ στη ζωή τους, διότι το τσιγάρο, όταν συνοδεύει τον καφέ, λειτουργεί αρνητικά για την υγεία.
 

Από την άλλη, η ωφέλεια σε σχέση με το προσδόκιμο ζωής αφορά και εκείνους που πίνουν κυρίως καφέ χωρίς καφεΐνη, μία ένδειξη ότι όποιος και αν είναι ο βιολογικός μηχανισμός μέσω του οποίου ο καφές σχετίζεται θετικά με τη διάρκεια της ζωής, δεν έχει να κάνει με τη βασική ουσία του, την καφεϊνη, αλλά πιθανώς με κάποια άλλη από τις περίπου 1.000 διαφορετικές ουσίες που ο καφές περιέχει.

Εξάλλου, οι αμερικανοί ερευνητές δεν προχώρησαν σε ανάλυση της επίπτωσης στο προσδόκιμο ζωής για κάθε ξεχωριστό είδος καφέ κι έτσι οι ενδιαφερόμενοι θα μείνουν με την απορία αν ένας καλός ελληνικός καφές, ένας φραπέ, ένας καπουτσίνο ή ένα εσπρέσο θα τους χαρίσει περισσότερα χρόνια ζωής.