Κάλεσμα Βαρθολομαίου από τη Χάλκη για αντίσταση στον εθνοφυλετισμό

Σε αντίσταση στις τάσεις εθνοφυλετισμού που παρατηρούνται στην εκκλησιαστική ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας κάλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών και η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης στις εγκαταστάσεις του ιστορικού εκπαιδευτηρίου στην Χάλκη

«Ο εθνοφυλετισμός ωδήγησεν εις την εξασθένησιν της συνειδήσεως περί της ευχαριστιακής πραγματώσεως της Εκκλησίας. Εν ονόματιεθνικιστικών σκοπιμοτήτων εθυσιάσθη η προτεραιότης της εσχατολογικής ταυτότητος της Εκκλησίας και η ευχαριστιακή Εκκλησιολογία. Η εργαλειοποίησις της Θείας Ευχαριστίας και η μετατροπή της εις μέσον ασκήσεως εκκλησιαστικής πολιτικής και πιέσεων, - όπως γίνεται σήμερον ειςτην περίπτωσιν του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου από την Εκκλησίαν της Μόσχας- αποδεικνύει την συνέχισιν της παρουσίας εθνοφυλετικών κριτηρίων εις την εκκλησιαστικήν ζωήν της Ορθοδοξίας, την ανάγκην αντιστάσεως εις τοιαύτας τάσεις και της επιστροφής εις τας αρχάς της ευχαριστιακής συγκροτήσεως και συνοδικής λειτουργίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας», επισήμανε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Σε αυτές τις δηλώσεις προχώρησε στην ομιλία του, στη Χάλκη των Πριγκηποννήσων, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου που συνδιοργανώνουν το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, με θέμα: «Το πρόβλημα του εθνοφυλετισμού στην Ορθόδοξη Εκκλησία: Από το Βουλγαρικό Σχίσμα μέχρι σήμερα».

Το Συνέδριο πραγματοποιείται στο πλαίσιο της συνεργασίας του Τμήματος Θεολογίας και της Σχολής της Χάλκης, την οποία χαιρέτησε και επευλόγησε ο Παναγιώτατος, για τη διοργάνωση κατ’έτος, με την ευκαιρία της εορτής της Ινδίκτου, διεθνούς συνεδρίου με θέμα την ιστορία της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, και την προσφορά της στην Ορθοδοξία, την θεολογία και τον πολιτισμό.

«Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία δεν υπηρέτησε ποτέ τον εθνικισμόν, αυτήν την αλλοτρίωσιν της συνειδήσεως της καθολικότητος της Εκκλησίας και την κατάργησιν της αρχής της συνοδικότητος εν αυτή», είπε,μεταξύ άλλων, ο Παναγιώτατος και σε άλλο σημείο της ομιλίας του επισήμανε:

«Εις την ζωήν της Εκκλησίας ο εθνοφυλετισμός αποτελεί πραγματικήν ανατροπήν των αξιών. Αντί το έθνος να υπηρετή την χριστιανικήν αλήθειαν,αξιολογεί και κρίνει την Εκκλησίαν με κριτήριον την χρησιμότητα και τας υπηρεσίας της προς το κράτος».

«Ως εγράφη υπό του μακαριστού Μητροπολίτου Τυρολόης και Σερεντίου Παντελεήμονος, ο εθνοφυλετισμός αποτελεί όχι μόνον παρέκκλισιν από της υγιούς αγάπης προς το έθνος και το κράτος, αλλά συνιστά πραγματικόν εμπόδιον εις την συνεργασίαν των Ορθοδόξων τοπικών Εκκλησιών εις τον κόσμον και τον μεγαλύτερον εχθρόν της ενότητος τηw Εκκλησίας», πρόσθεσε.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε την απόφαση της Μεγάλης Συνόδου του 1872 με την οποία καταδίκασε τον εθνοφυλετισμό της Βουλγαρικής Εξαρχίας ως αίρεση, ως βαθύ τραύμα στο σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας και κύριο εμπόδιο για την ενότητά της.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στη θέση του Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου, ο οποίος επισήμανε: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι σήμερα ο εθνοφυλετισμός. Στη σύγχρονη πραγματικότητα, οι περισσότερες από τις αυτοκέφαλες Εκκλησίες έχουν διαμορφωθεί ιστορικά με βάση τις αρχές του έθνους-κράτους και της Προτεσταντικής αρχής ''cuius regio eius religio'' ή τιςιδέες του ευρωπαικού Διαφωτισμού περί έθνους. Η ευχαριστιακήεκκλησιολογία δεν προσφέρεται για τέτοιες απόψεις. Η βάση για την ενότητατης Εκκλησίας δεν είναι το έθνος, αλλά η γεωγραφική περιοχή: όλοι εκείνοιπου ζούν σε ένα συγκεκριμένο τόπο, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους,ανήκουν εκκλησιαστικά στον ένα Επίσκοπο εκείνης της περιοχής, και η ύπαρξη ενός εθνικού κράτους δεν οδηγεί αναγκαστικά σε νέα και ανεξάρτητη Εκκλησία».

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος τόνισε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως ορατό κέντρο της ενότητος των Ορθοδόξων Εκκλησιών, ενσαρκώνει την αλήθεια της καθολικότητος και της αυθεντικής οικουμενικότητος.