ΠΑΜΑΚ: Τα δικαιώματα του παιδιού στο επίκεντρο διαλόγου μεταξύ ακαδημαϊκών και πολιτών

Εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής κοινότητας, των θεσμών και της κοινωνίας των πολιτών που ασχολούνται με την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού, βρέθηκαν για πρώτη φορά μαζί σε συνέδριο στη Θεσσαλονίκη και παρουσίασαν τις σύγχρονες θεωρητικές και θεσμικές προσεγγίσεις του ζητήματος, αλλά και τις πρακτικές και παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων.

Το συνέδριο με θέμα «Τα Δικαιώματα του Παιδιού: Ένας Σύγχρονος Διάλογος μεταξύ της Ακαδημαϊκής Κοινότητας και της Κοινωνίας των Πολιτών» διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Εθελοντών Υποστήριξης Ανηλίκων και Νέων «Εντός#Εκτός», με αφορμή τη συμπλήρωση 20 ετών δράσης του και την έδρα UNESCO «Διαπολιτισμικής Πολιτικής για μια Δραστήρια και Αλληλέγγυα Ιθαγένεια» του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, σε συνεργασία με την έδρα UNESCO για την «Εκπαίδευση στα Δικαιώματα του Ανθρώπου, τη Δημοκρατία και την Ειρήνη» του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε ό,τι αφορά παιδιά, περιλαμβάνει υποθέσεις κακοποίησης και βιασμού ανηλίκων, σωματικές τιμωρίες, βιντεοσκόπηση ανηλίκων, κακή συμπεριφορά δασκάλων, παιδοφιλία, προγραμματισμένους γάμους ανηλίκων, δουλεία, βία στο σχολείο, τόνισε ο ομότιμος καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Αντιπρόεδρος του ΕΔΔΑ του Συμβουλίου της Ευρώπης, Χρήστος Ροζάκης.

Υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου καλύπτει επαρκώς με τις διατάξεις της τον μέγιστο αριθμό των περιπτώσεων που αφορούν ανήλικα παιδιά και νέους. "Οι διατάξεις της και η εφαρμογή τους δεν αποβλέπουν αποκλειστικά στην προστασία των ανηλίκων, αλλά είναι γενικής εφαρμογής, παρά ταύτα υπάρχει από τον δικαστή μία ιδιαίτερη ευαισθησία στην προστασία των ανηλίκων" εξήγησε.

"Το δικαστήριο αναφέρεται ρητά στο νεαρό της ηλικίας του θύματος και στην ανάγκη προστασίας των ευάλωτων κατηγοριών πολιτών. Τα κράτη εμπλέκονται στη δικαστική διαδικασία και μόνο για το γεγονός ότι δεν φρόντισαν εγκαίρως να νομοθετήσουν μία σειρά από μέτρα. Στις περισσότερες φορές το κράτος εναντίον του οποίου κατατέθηκε προσφυγή, όχι μόνο συμμορφώθηκε προς τις επιταγές του δικαστηρίου, αλλά τροποποίησε τη νομοθεσία του για να είναι συμβατή με τη σύμβαση, πράγμα που καταδεικνύει τη δύναμη της" επισήμανε.

Η πιο ολοκληρωμένη σύμβαση δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι η σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, καθώς προστατεύει τα ατομικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματά τους. Ταυτόχρονα, προσπαθεί να ενσωματώσει όλες τις προηγούμενες διακηρύξεις και ρυθμίσεις που αφορούσαν το παιδί, με στόχο την προστασία αυτών που καλύπτουν σήμερα τον μισό πληθυσμό της γης, τόνισε η καθηγήτρια στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Παρασκευή – Νάσκου Περράκη.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο άρθρο 3 της Σύμβασης που αναφέρεται στο συμφέρον του παιδιού και ορίζει πως σε οτιδήποτε γίνεται για τα δικαιώματα και την προστασία του, πρέπει να λαμβάνεται πάντα το συμφέρον του παιδιού.

Αναφερόμενη στις πρόσφατες προτάσεις και συστάσεις που έχουν γίνει στη χώρα μας από την αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην ανάγκη δημιουργίας ενός φορέα που να συντονίζει την εφαρμογή των πολιτικών και προγραμμάτων για τα δικαιώματα του παιδιού, στην υιοθέτηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Προτείνεται επίσης αύξηση του προϋπολογισμού για τα παιδιά, ενίσχυση των μηχανισμών συλλογής δεδομένων σε όλους τους τομείς και επιμόρφωση όσων ασχολούνται με τα παιδιά, ώστε όλοι (γιατροί, αστυνομικοί, κοινωνικοί λειτουργοί, δάσκαλοι) να ξέρουν το περιεχόμενο της σύμβασης.

Στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού από την Ευρωπαϊκή Ένωση και στους σημαντικότερους σταθμούς στην κατοχύρωσή τους αναφέρθηκε η διευθύντρια της έδρας UNESCO Διαπολιτιστικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθηγήτρια Δέσποινα Αναγνωστοπούλου.

Ορόσημο ήταν το 1997 όταν για πρώτη φορά στη Συνθήκη του Μάαστριχτ αναφέρθηκε ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και το παιδί αποτέλεσε φροντίδα για τον χώρο αυτό και στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στο δικαστικό σύστημα που πρέπει να είναι φιλικό προς το παιδί, είπε.

Νεότεροι σταθμοί είναι ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων που έχει τουλάχιστον τέσσερις διατάξεις που αφορούν το παιδί, η στρατηγική της ΕΕ για την Προστασία του Παιδιού (2006) και η Συνθήκη της Λισαβόνας (2009) και η προστασία του παιδιού ως στόχος της Ε.Ε..

Στην αντιμετώπιση των ανήλικων παραβατών στην Ελλάδα αναφέρθηκε η αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια της έδρας UNESCO "Εκπαίδευση στα Δικαιώματα του Ανθρώπου" του ΑΠΘ, Αγγελική Πιτσελά.

Για τον ρόλο του Συνήγορου του Παιδιού μίλησε η Βοηθός Συνήγορος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου κάνοντας αναφορά στους άξονες δράσεις της ανεξάρτητης αρχής.

Οι αναφορές που λαμβάνει ο βοηθός Συνήγορος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σχετίζονται με κάθε είδους παραβιάσεις και θεματικές, γονική μέριμνα και άσκηση της επιμέλειας, επικοινωνία, ασυνόδευτα ανήλικα, εμπορία ανθρώπων, ενδοοικογενειακή βία, αναδοχή και τεκνοθεσία, ένταξη των παιδιών στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, πρακτικές και συμπεριφορές γονέων και εκπαιδευτικών, φορολογική μεταχείριση γονέων ανάπηρων τέκνων και πολλά άλλα.

Αναφέρθηκε ακόμη στη συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών και υπογράμμισε ότι ο Συνήγορος του Παιδιού έχει υποχρέωση να αφουγκραστεί, να εξερευνήσει και να συνδιαμορφώσει τις εξελίξεις στο επιστημονικό πεδίο, διότι αυτό αποτελεί τη βάση της επιχειρηματολογίας του.

Στους δρόμους της Θεσσαλονίκης βρίσκονται 350-450 παιδιά ετησίως

Στους δρόμους της Θεσσαλονίκης κατά μέσο όρο ετησίως βρίσκονται 350-450 παιδιά. Είναι όλα Ρομά και οι χώρες καταγωγής τους είναι Ελλάδα, Αλβανία και Βουλγαρία. Τον Φεβρουάριο του 2018 υπήρξαν 37 νέες καταγραφές παιδιών στον δρόμο. Τα στοιχεία παρουσίασε ο Χρυσοβαλάντης - Κωνσταντίνος Παπαθανασίου, νομικός του Κέντρου Υποστήριξης Νέων της οργάνωσης "Άρσις".

Τα περισσότερα από τα παιδιά που εντοπίζονται στον δρόμο προέρχονται από οικογένειες οικονομικά αδύναμες, είναι θύματα οργανωμένων κυκλωμάτων και από ευάλωτες κοινωνικά ομάδες όπως η κοινότητα των Ρομά.

Κατά τα τελευταία χρόνια, με την έξαρση της προσφυγικής κρίσης, εντοπίζονται επίσης παιδιά που προέρχονται από χώρες όπως η Συρία, το Πακιστάν και η Αλγερία.

Πρόκειται, σύμφωνα με στοιχεία της Άρσις, για παιδιά που εργάζονται σε καθημερινή βάση από 6 έως και 12 ώρες.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το τελευταίο τρίμηνο του 2017 στην χώρα μας εργάζονταν 3.736 παιδιά ηλικίας 15-18 ετών.

Για το πρόγραμμα Κινητό Σχολείο - Mobile School ψυχοκοινωνικής στήριξης και ενίσχυσης της αυτοεκτίμησής παιδιών που εργάζονται στους δρόμους και δεν είναι ενταγμένα σε σχολικό περιβάλλον, που υλοποιείται από την ΜΚΟ Praksis, μίλησε η Ελένη Πόδα ψυχολόγος της οργάνωσης. Όπως τόνισε, στόχος του προγράμματος είναι η απομάκρυνση των παιδιών από το δρόμο και η προετοιμασία για την ένταξή τους στο σχολικό περιβάλλον. Επίσης, ένας ακόμη στόχος είναι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση της ευρύτερης κοινότητας σχετικά με το φαινόμενο της παιδικής εργασίας, των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν αυτά τα παιδιά.

Στις δράσεις του Συλλόγου Εθελοντών Υποστήριξης Ανηλίκων Εντός #Εκτός που δραστηριοποιείται από το 1998, αναφέρθηκαν η πρόεδρός του Κατερίνα Φλωράν Ιωάννου και ο ψυχολόγος Παναγιώτης Νικηφορίδης.

"Όραμά μας είναι η ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών για ένα περιβάλλον ίσων ευκαιριών και προστασίας των δικαιωμάτων των ανηλίκων και των νέων για την άρση των περιορισμών που αντιμετωπίζουν ανήλικοι σε κίνδυνο και νέοι σε κίνδυνο θυματοποίησης και αποκλεισμού" τόνισε η κ. Φλωράν.

Ο σύλλογος ασχολείται με τις ανάγκες και τα δικαιώματα παιδιών και νέων, προσφέρει στους ανηλίκους και στις οικογένειές τους, βοήθεια σε στέγαση, σίτιση, εκπαίδευση και ενισχυτική διδασκαλία, νομική υποστήριξη, ιατρική υποστήριξη σε θέματα υγείας, οικονομική βοήθεια, στήριξη στην εργασία, ενισχυτική διδασκαλία, ψυχολογική υποστήριξη, κοινωνική και εργασιακή ένταξη, δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου κ.ά..

Το συνέδριο «Τα Δικαιώματα του Παιδιού: Ένας Σύγχρονος Διάλογος μεταξύ της Ακαδημαϊκής Κοινότητας και της Κοινωνίας των Πολιτών" πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.