Οι Ελληνες στα κοτέτσια, οι ξένοι (πάμφθηνα) στα πεντάστερα

Το καλοκαίρι του 2017 θα είναι και πάλι χαμένο όσον αφορά τις διακοπές των Ελλήνων με τον εσωτερικό τουρισμό να διανύει ακόμη μία χρονιά πτώσης, έχοντας συρρικνωθεί στο 1/3 σε σύγκριση με την προ κρίσης περίοδο, τις... ένδοξες ημέρες του 2008, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη «δεύτερη» τουριστική Ελλάδα, αυτή των μικρών καταλυμάτων και των λιγότερο δημοφιλών προορισμών που στηρίζονταν στον Ελληνα τουρίστα. 

Την ίδια στιγμή οι αφίξεις και οι κρατήσεις από τις βασικές τουριστικές αγορές του εξωτερικού είναι sold out, με υψηλές πληρότητες ακόμη και τον Οκτώβριο, γεγονός το οποίο οδηγεί το υπουργείο Τουρισμού να ανεβάζει των πήχη των διεθνών αφίξεων σε επίπεδα άνω των 30 εκατομμυρίων έναντι των 28 και πλέον εκατομμυρίων που εκτιμά ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Γερμανοί, Βρετανοί και λοιποί Δυτικοευρωπαίοι -και όχι μόνο- τουρίστες συρρέουν ήδη στα ελληνικά νησιά, με τα ΜΜΕ του εξωτερικού να συνδράμουν δεόντως, εξαίροντας τις ομορφιές αλλά και τις τιμές των ελληνικών προορισμών, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό των Ολλανδών, καθώς διαπιστώνουν ότι η χώρα μας είναι η πιο φθηνή ανάμεσα στους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης, επικαλούμενοι μάλιστα τα στοιχεία της δικής τους Στατιστικής Υπηρεσίας. Αντίστοιχα, με βάση τα στοιχεία της Eurostat (τελευταία επεξεργασία 13/6/2017) και τα επίπεδα τιμών για τους καταναλωτές για το 2016, ξενοδοχεία και εστιατόρια στην Ελλάδα είναι φθηνότερα κατά 19% σε σύγκριση με τον μέσο όρο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με τη χώρα μας να βρίσκεται χαμηλότερα σε σχέση με την Κύπρο ή την Ισπανία, αλλά ψηλότερα σε σύγκριση με την Πορτογαλία, την Κροατία και τη Βουλγαρία, που είναι η φθηνότερη χώρα στην Ε.Ε. ως προς τη συγκεκριμένη κατηγορία υπηρεσιών. 
Στροφή στο φθηνό all inclusive

Τα νέα λοιπόν είναι αισιόδοξα από το εξωτερικό, ωστόσο εντελώς διαφορετική είναι η εικόνα όσον αφορά τον εσωτερικό τουρισμό, με τον Ελληνα να έχει περιορίσει την περίοδο των διακοπών του στο πενθήμερο, ενώ πλέον μία από τις τάσεις που φαίνεται να κερδίζει έδαφος μέσα στην κρίση έχει να κάνει με τις οικογένειες που προτιμούν πλέον να «πακετάρουν» τις διακοπές τους αναζητώντας φθηνές λύσεις all inclusive προκειμένου να ρίξουν τον προϋπολογισμό του ταξιδιού τους. H πτώση του εσωτερικού τουρισμού έχει αντίκτυπο και στην … άλλη τουριστική Ελλάδα, εκτός των δημοφιλών νησιωτικών προορισμών των Κυκλάδων, της Κρήτης ή του Ιονίου, στις ηπειρωτικές περιοχές της χώρας και τα μικρά καταλύματα - κυρίως πρόκειται για οικογενειακές επιχειρήσεις οι οποίες είχαν προσαρμοσμένο το προϊόν τους στον εσωτερικό τουρισμό και μένουν τώρα, όπως είναι φυσικό, εκτός των διεθνών αφίξεων. 

Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνει και ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδοχείων και Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής Γρηγόρης Τάσιος. Η Χαλκιδική βρίσκεται στην τριάδα των πιο δημοφιλών επιθυμητών προορισμών για τους Ελληνες φέτος το καλοκαίρι, όπως προκύπτει με βάση τις αναζητήσεις www.trivago.gr, προσφέροντας το πλεονέκτημα της σαφώς πιο φθηνής πρόσβασης μέσω αυτοκινήτου, σε σύγκριση με άλλους δημοφιλείς προορισμούς για εσωτερικό τουρισμό, δηλαδή τις Κυκλάδες και την Κρήτη, σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα της γνωστής μηχανής αναζήτησης.

«Διανύουμε ακόμη μία κακή χρονιά για τον εσωτερικό τουρισμό, που έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης», επισημαίνει ο κ. Τάσιος και συνεχίζει: «Ενα σημείο που χαρακτηρίζει το τελευταίο διάστημα τον εσωτερικό τουρισμό είναι το γεγονός ότι η περίοδος στην οποία συγκεντρώνεται η ζήτηση από Ελληνες τουρίστες έχει συρρικνωθεί τα τελευταία χρόνια στο ήμισυ και ακόμη λιγότερο, από το τέλος Ιουλίου έως και το πρώτο 20ήμερο του Αυγούστου, ενώ παλιότερα το αντίστοιχο διάστημα ήταν μεγαλύτερο, από 40 έως 50 ημέρες συνολικά στο δίμηνο Ιουλίου - Αυγούστου. Αντίστοιχα, έχει συρρικνωθεί και ο μέσος όρος διαμονής, που πλέον είναι 5 μέρες, ενώ στο πρόσφατο παρελθόν ξεπερνούσε τη μία εβδομάδα για τον Ελληνα τουρίστα».

Ο πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής τονίζει επίσης το μείζον ζήτημα που αντιμετωπίζουν τα χρόνια της κρίσης τα μικρότερα καταλύματα σε όλη τη χώρα, κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα, στα μικρά νησιά του βορείου και νοτίου Αιγαίου κ.α. «που δούλευαν κατά 80% με Ελληνες και τώρα δεν βγάζουν ούτε τα έξοδά τους. Πρόκειται για καταλύματα, κατά βάση οικογενειακές επιχειρήσεις, από 1 έως 3 αστέρια των 15 έως μάξιμουμ 50 δωματίων, που ήταν προσαρμοσμένα στο ελληνικό τουριστικό προϊόν, είτε μεμονωμένα είτε μέσω του κοινωνικού τουρισμού, ο οποίος έχει περιοριστεί και αυτός σε μεγάλο βαθμό εν μέσω κρίσης. Με τα σημερινά δεδομένα, γι’ αυτές τις περιοχές θα μπορούσε να υπάρξει ένας σχεδιασμός με τη δημιουργία πιλοτικών προγραμμάτων-μοντέλων με στόχο την προσέλκυση ξένων τουριστών». 

Μια άλλη παράμετρος, η οποία είναι σημαντική και υπολογίσιμη και το φετινό καλοκαίρι, κάτι αντίστοιχο είδαμε και πέρυσι, έχει να κάνει με το γεγονός των φορολογικών εκκρεμοτήτων που θα πρέπει να ξεκινήσουν να πληρώνουν οι Ελληνες από το τέλος Ιουλίου και μετά. Σε μια περίοδο κατά την οποία τα οικονομικά της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων είναι πιεσμένα, είναι εύλογο κάθε νοικοκυριό να περιορίζει τις λοιπές δαπάνες, με πρώτες απ’ όλες αυτές για τις διακοπές, πολύ περισσότερο όταν αυτές συμπίπτουν χρονικά με την πληρωμή της Εφορίας. Ο κ. Τάσιος προσθέτει και την παράμετρο των πακέτων και του all inclusive που έχουν αρχίσει πλέον να κυνηγάνε περισσότερο οι Ελληνες σε μια προσπάθεια καλύτερου ελέγχου του κόστους των διακοπών τους: «Υπάρχει αύξηση της ζήτησης από Ελληνες για πακέτα διακοπών που συμπεριλαμβάνουν το κόστος της διαμονής και της μετάβασης στον προορισμό, προσφέροντας παράλληλα ημιδιατροφή ή πλήρη διατροφή».

Οι τιμές στα πακέτα 

Ως προς τις τιμές των πακέτων, κερδισμένοι βγαίνουν και φέτος όσοι ήταν ιδιαίτερα προνοητικοί, αφού υπήρχαν προσφορές τουριστικών γραφείων στην Ελλάδα που προσέφεραν έκπτωση έως και 30% σε όσους θα έκλειναν τις διακοπές τους έως και 8 (!) μήνες νωρίτερα. Τώρα, τα τουριστικά γραφεία επισημαίνουν ότι η διαθεσιμότητα έχει περιοριστεί για την υψηλή περίοδο της ζήτησης, από το τέλος Ιουλίου έως τις 20 Αυγούστου, ωστόσο υπάρχουν διαθέσιμα πακέτα για το άμεσο διάστημα του Ιουλίου και έως τα τέλη Αυγούστου. 

Ενδεικτικά, για μια 4μελή οικογένεια με παιδιά έως 12 ετών ένα πακέτο με πλήρη διατροφή την υψηλή περίοδο του Αυγούστου σε ξενοδοχείο 3 αστέρων στην Τήνο για 5 διανυκτερεύσεις κοστίζει 710 ευρώ, ενώ το σύνηθες είναι να μη χρεώνεται το ένα από τα δύο παιδιά. Για την ίδια οικογένεια σε ξενοδοχείο 4 αστέρων, αυτή τη φορά στην Πάρο, με πλήρη διατροφή το κόστος για τις 5 διανυκτερεύσεις ανεβαίνει στα 1.030 ευρώ. Στην Πελοπόννησο, η οποία έχει το πλεονέκτημα της οδικής πρόσβασης, άρα και του χαμηλότερου κόστους των μεταφορικών, το πακέτο για τις πέντε διανυκτερεύσεις σε ένα ξενοδοχείο 3 αστέρων στη Μάνη για μια τετραμελή οικογένεια με παιδιά έως 12 ετών και πλήρη διατροφή αντιστοιχεί σε ένα κόστος πέριξ των 870 ευρώ. 

Στο Πήλιο, σε ξενοδοχείο 2 αστέρων, το κόστος για ένα πλήρες πακέτο με 5 διανυκτερεύσεις για την περίοδο από τις 29 Ιουλίου έως τις 20 Αυγούστου για τετραμελή οικογένεια ανέρχεται σε 730 ευρώ. 

Tα νούμερα της ΕΛΣΤΑΤ

Τα επίσημα νούμερα για την περίοδο από το 2008 έως το 2015 παραπέμπουν σε μείωση του εσωτερικού τουρισμού κατά περίπου 67%, ενώ στο ίδιο (αρνητικό) μοτίβο κινήθηκε κατά τις εκτιμήσεις των τουριστικών φορέων και το 2016, επιβεβαιώνοντας τη λαϊκή ρήση «κάθε πέρυσι και καλύτερα». 

Η τελευταία διαθέσιμη επίσημη εκτίμηση της δαπάνης του εγχώριου τουρισμού είναι η «Ερευνα Διακοπών» της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το 2015, δεδομένου ότι τα επίσημα στοιχεία για το 2016 θα ανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο του 2017. Σύμφωνα λοιπόν με τα νούμερα της ΕΛΣΤΑΤ, κατόπιν και της σχετικής επεξεργασίας από το SETE Intelligence, η εγχώρια τουριστική δαπάνη για ταξίδια άνω της μιας διανυκτέρευσης ήταν 1,26 δισ. ευρώ το 2015, όταν το 2014 ήταν 1,35 δισ. ευρώ, δηλαδή συρρικνωμένη κατά 6,5% σε σχέση με το 2014. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 η αντίστοιχη δαπάνη ήταν 3,87 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης ο εγχώριος τουρισμός μειώθηκε κατά περίπου 67%. 
Για τα ταξίδια με τουλάχιστον 4 διανυκτερεύσεις προκύπτει ότι μεταξύ 2008 και 2015 λόγω της κρίσης ο αριθμός μειώθηκε κατά 50,7%, στα 6,83 εκατομμύρια ταξίδια, ενώ η συνολική δαπάνη μειώθηκε κατά 66,5% - από τα 3,16 δισ. ευρώ του 2008 σε 1,06 δισ. ευρώ το 2015.